ვფიქრობ, თუ სოციალური ქსელი იდეის დონეზე მაინც კარგია, შექმნისთანავე დიდი ყურადღების ცენტრში ექცევა. ძალიან საინტერესო იდეითაა შექმნილი feedc-იც, მაგრამ მის შესახებ მხოლოდ დღეს იგებს საზოგადოება, თანაც მხოლოდ საქართველოში და თანაც სტატიის მეშვეობით (ჰო, საზღვარგარეთ მყოფი ქართველები კიდევ). სტუდენტების შექნილი რომ არ იყოს, რომლებიც ევროპის სხვადასხვა უნივერსიტეტში სწავლობენ, ინტერესიც არ გაჩნდებოდა და გამოხმაურება ალბათ საერთოდ არ მოყვებოდა. ჩემი აზრით, იდეას კი არა, სამი სტუდენტის შესახებ სტატიის გამოა აქ ვინცაა, ან თავად მონაწილეობდნენ რაღაც დონეზე ქსელის შექმნა-განვითარებაში. მოკლედ, შორიდან გავაგრძელებ ახალი პლატფორმის პროგრესზე დაკვირვებას, მაგრამ ეჭვი მეპარება ამ მარკეტინგით და George Gvajaia-ს ქართულ-რუსულ-ინგლისურენოვანი პოსტებით შორს წავიდეს (ვინ არის არ ვიცი, მომიტევოს :დ).ყველაფრის მიუხედავად, მაინც წარმატებები ამ პროექტს. ბოლოს და ბოლოს ქართული და რა იცი რას გპირდება. ვნახოთ, ვნახოთ... P.S. კეთილი იყოს ჩემი პირველი პოსტი

შშმ პირები და ორგანიზაციები მთავრობას ქმედითი ნაბიჯების გადადგმისკენ მოუწოდებენ, – ამის შესახებ ნათქვამია მიმართვაში, რომელსაც „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“ ავრცელებს. „ხელმომწერი ორგანიზაციები და აქტივისტები ვეხმიანებით 14 ივნისს, საქართველოში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვის დღეს და მივმართავთ მთავრობას, შექმნას შშმ პირთა მხარდაჭერის მყარი საკანონმდებლო თუ ინსტიტუციური მექანიზმები და უზრუნველყოს მათი ეფექტიანი ჩართულობა საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოსთვის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კონვენციის შესრულება ჯერ კიდევ ექვსი წლის წინ გახდა სავალდებულო, შშმ პირთა უფლებრივი მდგომარეობა არც ერთი მიმართულებით მნიშვნელოვნად და ხელშესახებად არ გაუმჯობესებულა. სახელმწიფო პოლიტიკა ამ მიმართულებით კვლავ არაეფექტიანი და არასისტემურია. ქვეყანაში დღემდე არ გატარებულა ისეთი ღონისძიებები, რომლებიც კონვენციის რატიფიცირებიდან მოკლე ვადაშივე უნდა განხორციელებულიყო – მათ შორისაა კანონმდებლობის ყოვლისმომცველი ჰარმონიზაცია საერთაშორისო სტანდარტებთან, ინსტიტუციური მექანიზმების ჩამოყალიბება და ამოქმედება, სოციალური მოდელის დანერგვა, შშმ პირთა საჭიროებებზე მორგებული სერვისების დანერგვა და მისაწვდომობის უზრუნველყოფა, სტატისტიკურ მონაცემთა შეგროვება, კონვენციის ფაკულტატური ოქმის რატიფიცირება. შშმ პირთა მხარდამჭერ პოლიტიკაში არათანმიმდევრულობისა და ფრაგმენტულობის თავიდან აცილების ერთ-ერთი მთავარი საშუალება ქვეყანაში კონვენციასთან შესაბამისი კანონმდებლობისა და ინსტიტუციური ჩარჩოს არსებობაა. კონვენციის რატიფიცირების შემდგომ, ამგვარი ზომების განხორციელებას პოლიტიკის მთელი რიგი ინსტრუმენტები ითვალისწინებდნენ. მაგალითისთვის, საქართველოს ადამიანის უფლებების დაცვის სამთავრობო სამოქმედო გეგმების მიხედვით, კონვენციის დებულებებთან ეროვნული საკანონმდებლო ბაზის ჰარმონიზაცია და სოციალური მოდელის დანერგვის პროცესი ჯერ კიდევ 2014-2015 წლებში უნდა დაწყებულიყო, ხოლო კონვენციის იმპლემენტაციასა და კოორდინაციაზე პასუხისმგებელი ინსტიტუციური ჩარჩო 2016 წელს უნდა შექმნილიყო. ამასთან, ქვეყანაში ერთ-ერთი უმწვავესი პრობლემის – დიდი ზომის ინსტიტუციების ფუნქციონირებისა და მათ ბენეფიციართა უმძიმესი უფლებების დარღვევის ფაქტების საპირწონედ, ფსიქიკური ჯანმრთელობის განვითარების სტრატეგიული დოკუმენტითა და სამოქმედო გეგმით დეინსტიტუციონალიზაციის სტრატეგია ჯერ კიდევ 2016 წელს უნდა შემუშავებულიყო, თუმცა ქვეყანას ეს ღონისძიება დღემდე არ გაუტარებია. წლების განმავლობაში სახელმწიფოს მიერ შემუშავებული პოლიტიკის დოკუმენტები, რომლებიც წლიდან წლამდე ანალოგიური შინაარსის აქტივობებს ითვალისწინებს და ვერ სრულდება, ნათლად გამოკვეთს საქართველოს მთავრობისთვის შშმ პირთა უფლებების დაცვის არაპრიორიტეტულობას. ადგილობრივ დონეზე აღებული ვალდებულებების შინაარსი დღემდე არ ასახავს სახელმწიფოს რეალურ მზაობას, გაატაროს რეფორმები და შეცვალოს შშმ პირთა უფლებრივი მდგომარეობა ქვეყანაში. ქმედუნარიანობის რეფორმაც კი, რომელიც კონვენციის რატიფიცირების შემდგომ საქართველოში ერთადერთ მასშტაბურ რეფორმას წარმოადგენს, არ არის იმპლემენტირებული და ამ დრომდე, უმეტესწილად, მხოლოდ ფურცელზე არსებობს. შშმ პირთა საჭიროებების არაპრიორიტეტულობა ნათლად გამოჩნდა ახალი კორონავირუსის ეპიდემიის დროს მთავრობის მიერ შემუშავებულ ანტიკრიზისულ გეგმაშიც. მაშინ, როდესაც სახელმწიფოს ყველა ზომა უნდა მიეღო შშმ თემის მხარდასაჭერად და მათი გამოწვევების აღმოსაფხვრელად, გეგმამ მხოლოდ ცალკეული ჯგუფები მოიცვა და ხედვის არეალის გარეთ დატოვა მნიშვნელოვნად და ზომიერად გამოხატული შშმ პირები, ასევე ის ბავშვები, რომელთათვისაც არ ხდება შშმ პირის სტატუსის მინიჭება. ქვეყანაში შშმ პირთა უფლებების დაცვის სფეროში არსებული გამოწვევების დაძლევისა და ხარვეზიანი საკანონმდებლო ბაზის გარდაქმნის მცდელობას წარმოადგენს მთავრობის მიერ პარლამენტში „შშმ პირთა უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონპროექტის ინიცირება. სამწუხაროდ, კანონპროექტი უმეტესწილად ვერ პასუხობს გაერო-ს კონვენციით გათვალისწინებულ ვალდებულებებს. მისი შემუშავების პროცესში მთავრობამ ვერ უზრუნველყო შშმ პირების ეფექტიანი ჩართულობა. ფორმალური პროცესის შედეგად, მათ მიერ წარდგენილი შენიშვნები მინიმალურად ასახა ინიცირებულ ვერსიაში. განსაკუთრებით პრობლემურია კანონპროექტის დეკლარაციული ხასიათი, რომელიც არ ადგენს კონკრეტულ უფლებრივ სტანდარტებსა და კონვენციის იმპლემენტაციის ეფექტიან მექანიზმებს. რამდენიმე პოზიტიური სიახლის გარდა, იგი ვერ ცვლის შშმ პირთა უფლებრივ მდგომარეობას და, ცალკეულ შემთხვევებში, კონვენციაზე დაბალ სტანდარტსაც აწესებს, მათ შორის, სოციალურ უფლებებთან მიმართებით. ამასთან, კანონპროექტი არ ეხება ქვეყანაში არსებულ უმწვავეს პრობლემებს – ფსიქიკური ჯანმრთელობის საკითხებს, მათ შორის, დეინსტიტუციონალიზაციისა და ქმედუნარიანობის რეფორმის მიმართულებით. მნიშვნელოვანია, რომ სახელმწიფომ კიდევ ერთხელ გაიაზროს თავისი ვალდებულებები შშმ პირების უფლებების დაცვის მიმართულებით და ჩამოაყალიბოს ერთიანი პოლიტიკა და პრაქტიკა, რომელიც ეფექტიანად უპასუხებს შშმ პირთა საჭიროებებს და უზრუნველყოფს მათ ღირსეულ ცხოვრებას. ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საქართველოს მთავრობას მივმართავთ შემდეგი რეკომენდაციებით: – შშმ პირთა ეფექტიანი ჩართულობით, უმოკლეს ვადაში უზრუნველყოს კანონმდებლობის ჰარმონიზაცია საერთაშორისო სტანდარტებთან და გადადგას ნაბიჯები „შშმ პირთა უფლებების შესახებ“ კანონპროექტის ეფექტიან ინსტრუმენტად ჩამოყალიბების მიზნით; – შშმ პირთა ეფექტიანი ჩართულობით, უმოკლეს ვადაში, ჩამოაყალიბოს და აამოქმედოს კონვენციის იმპლემენტაციასა და კოორდინაციაზე პასუხისმგებელი ინსტიტუციური ჩარჩო; – შშმ პირების საჭიროებებზე დაყრდნობით განავითაროს სათემო სერვისები და უზრუნველყოს მათი ხელმისაწვდომობა მთელი ქვეყნის მასშტაბით; – მოახდინოს ფსიქოსოციალური და ინტელექტუალური ნიშნით შშმ პირების უფლებებისა და ღირსების დაცვის უზრუნველყოფა. ამ მიზნით, შეიმუშავოს და განახორციელოს დეინსტიტუციონალიზაციის სტრატეგია და უზრუნველყოს ქმედუნარიანობის რეფორმის ეფექტიანი იმპლემენტაცია; – უმოკლეს დროში უზრუნველყოს სოციალური მოდელის შემოღება და ეფექტიანი დანერგვა, რომელიც სრულად ჩაანაცვლებს შშმ პირთა მიმართ ამჟამად არსებულ სამედიცინო მიდგომებს; – უმოკლეს დროში მოახდინოს კონვენციის დამატებითი ოქმის რატიფიცირება, ასევე, მიიღოს ზომები კონვენციის იმპლემენტაციისათვის სხვა ინსტრუმენტების, მათ შორის, მარაქეშის შეთანხმების, რატიფიცირების მიზნით; – ახალი კორონავირუსის ეპიდემიის საფრთხეების გათვალისწინებით, უზრუნველყოს ყველა შშმ პირის ეფექტიანი მხარდაჭერა როგორც საზოგადოებრივი ჯანდაცვის, ასევე, სოციალური უზრუნველყოფის სფეროში“, – ნათქვამია ერთობლივ მიმართვაში. მიმართვას ხელს აწერენ: ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC) პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის (PHR) პლატფორმა ახალი შესაძლებლობებისთვის (PNO) მოძრაობა ხელმისაწვდომი გარემო ყველასათვის (MAEE) საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (GYLA) პარტნიორობა სოციალური კეთილდღეობისათვის – პსკ საქართველოს დაუნის სინდრომის ასოციაცია საქართველოს ფსიქიკური ჯანმრთელობის ასოციაცია საქართველოს ფსიქოსოციალური დახმარების ასოციაცია – ნდობა საქართველოს ფსიქიკური ჯანმრთელობის კოალიცია კოალიცია მოძრაობა ცვლილებებისთვის საქართველოს ფსიქიატრთა საზოგადოება ალიანსი უკეთესი ფსიქიკური ჯანმრთელობისთვის მოძრაობა ინკლუზიური საზოგადოება – საქართველო ააიპ საჩხერის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა რეგისტრირებული კავშირი შავი და ბალტიის ზღვის ალიანსი – საქართველო სმენისა და მეტყველების დარღვევის მქონე ბავშვთა დახმარების ასოციაცია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ქალთა ქსელი ფონდი აურეს შშმ პირთა უფლებების აქტივისტები: კობა ნადირაძე მარიკო კობახიძე გიორგი გოგატიშვილი ქეთევან ბახუტაშვილი გიორგი კისკეიძე ნათია გოგოლაშვილი

#BMG #Feedc-ის შესახებ... Feedc–ი ქართველი სტუდენტების მიერ შექმნილი სოციალური ქსელია, რომლის მთავარი მიზანი ადამიანების კიდევ უფრო მჭიდროდ დაკავშირებაა. სოციალურ ქსელში მომხმარებლის მიერ გამოქვეყნებულ ინფორმაციას, უკვე არსებული სოციალური ქსელებისგან გასხვავებით, არამხოლოდ მისი მეგობრები, არამედ ის ადამიანებიც ნახავენ, რომლებიც პოსტის გამოქვეყნების დროს 5 კილომეტრის რადიუსში იმყოფებიან. როგორც იდეის ერთ-ერთი ავტორი ნიკო კვარაცხელია ამბობს, სოციალური ქსელი ყოველდღიურად ვითარდება და მას ახალი შესაძლებლობები ემატება. ამასთან, Feedc-ი მომხმარებლებს საშუალებას აძლევს, მოიწონონ, ან არ მოიწონონ ესა თუ ის პოსტი. პოსტი, რომელიც ყველაზე მეტ მოწონებას დააგროვებს, ქვეყნის ყველაზე საინტერესო სიახლეებშიც აღმოჩნდება. "Feedc-ი არის სოციალური ქსელი, რომელიც გაძლევთ საშუალებას, რომ ძალიან სწრაფად გააზიაროთ და მიიღოთ ინფორმაცია. იმით განსხვავდება სხვა სოციალური ქსელებისგან, რომ Feedc-ზე რასაც დაპოსტავთ, პოსტს ხედავს ყველა, ვინც თქვენს ქალაქშია. ყველა ქალაქს, სოფელს და ქვეყანას აქვს თავისი ე.წ "ფიდი", სადაც ამ ლოკაციაზე მიმდინარე ყველაზე საინტერესო ამბები ხვდება. ყველაზე მთავარი "ფიდი" არის მსოფლიო, სადაც სხვადასხვა ქვეყნების ყველაზე საინტერესო და საუკეთესო პოსტები შეგიძლიათ ნახოთ", - აღნიშნავს ნიკო კვარაცხელია.

ქართული კულტურის წიაღში ვიზრდებოდი და ვიზრდები, ვყალიბდები პიროვნებად. ჩემი ეროვნული იდენტობა მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებისთვის საფუძველს მიქმნის. „ადამიანი ჰგავს იმ ქვეყანას, რომელსაც მისი სამშობლო ჰქვია“. ეს სიტყვები ეკუთვნის ოთარ ჭილაძეს და შეესაბამება ჩემს აზრს, რომ თითოეული ადამიანის სულში მისი ეროვნული კულტურისთვის დამახასიათებელი ღირებულებები, ფასეულობები ირეკლება. მაშასადამე, უპირველეს ყოვლისა, ჩემს თავს ვუსვამ შეკითხვას: ვინ ვარ მე? შემდეგ ვცდილობ ქართული კულტურის ჩემთვის მისაღები და ასევე უარყოფითი მხარეები გავაანალიზო. გავიხსენებ ნიკო ლორთქიფანიძის ნაწარმოებს „შელოცვა რადიოთი“: ინგლისელი ჰექსლეი ქართველი ხალხის მთავარ მახასიათებელ ნიშნად „ეროვნული სხეულის შენარჩუნებას“ მიიჩნევს, რასაც ვეთანხმები. ეროვნებისა და ეროვნულობის შენარჩუნებაზე ფიქრი და ზრუნვა ქართული კულტურის მთავარი საფუძველია. ჩემი აზრით, ის უმთავრესი ღირებულებაცაა, რადგან საკუთარი ხალხის, ისტორიის, კულტურის მიმართ დიდ სიყვარულს და პატივისცემას გამოხატავს. აშკარაა, რომ ქართული კულტურის შენარჩუნება „ეროვნული სხეულის შენარჩუნებაზე“ ზრუნვის გარეშე შეუძლებელია. ქართული კულტურის ჩემთვის განსაკუთრებით ძვირფასი ნაწილი ქართული ენაა, რომელსაც, ჩემი აზრით, თანამედროვე გლობალიზაციის პრობებში დიდი საფრთხე ემუქრება. ჩვენს ეროვნულ იდენტობას სწორედ ჩვენი ენა განსაზღვრავს, მისი შენარჩუნება კი ქართველების პასუხისმგებლობა და მოვალეობაა კაცობრიობის წინაშე. ის უნიკალურია, რადგან თანაბრად ირეკლავს აზიურ და ევროპულ მოტივებს, ამასთან ახასიათებს ორიგინალური საფუძველი, რომელსაც კავკასიონის ცივი ჰაერი დაჰკრავს. ჩემთვის მისაღებ ღირებულებებს შორის აუცილებლად უნდა გამოვყო გამტანობა, ურთიერთდახმარება. ქართული ოჯახი ქართული საზოგადოების ყველაზე ძლიერი ინსტიტუტია, რადგან ტრადიციულად, ოჯახის წევრები სიცოცხლის ბოლომდე ზრუნავენ ერთმანეთზე. როდესაც ბავშვი ხედავს, თუ რაოდენ მნიშვნელოვანია სიყვარული და ურთიერთდახმარება, მისი პიროვნება სწორედ ამ ნიადაგზე ყალიბდება. ის პატივს სცემს არა მხოლოდ თავის ოჯახის წერებს, არამედ ყველა ადამიანს, მათ უფლებებსა და თავისუფლებებს, რადგან იცის, უნდა უყვარდეს ადამიანები. სწორედ ამიტომ ვფიქრობ, ქართული ოჯახი არის სიყვარულის მთავარი წყარო, რომელიც სრულფასოვან ადამიანს აყალიბებს. გადავალ ქართული კულტურის ჩემთვის მიუღებელ მხარეებზე. უპირველეს ყოვლისა, მსურს, დამოუკიდებლად მოქმედების უნარზე ვისაუბრო. ხშირად ვხედავთ, რომ 30 წლის მამაკაცი მშობლების ხარჯზე ცხოვრობს. შეიძლება მას ჰყავდეს ცოლი და შვილები და მათაც მშობლებს არჩენინებდეს. ზემოთ ვისაუბრე ურთიერთდახმარებაზე, მაგრამ ეს დახმარება კი არა, ადამიანის შესაძლებლობების მოსპობა, ფეხქვეშ გათელვაა. ამასთან, შემზარავია ის ფაქტი, რომ 30 წლის ადამიანის უსაქმურობას ჩვეულებრივ მოვლენად აღიქვამს საზოგადოების გარკვეული ნაწილი. სად არის ამგვარი ზღვარსაგადასული უსაქმურობის საფუძველი? ვფიქრობ, მშობლები შვილებს უნდა დაეხმარონ, რომ გახდნენ უფრო დამოუკიდებლები, თამამები, მაგალითად, მისცენ საშუალება შეასრულონ მსუბუქი სამუშაო 16 წლის ასაკში. ახალგაზრდა დააფასებს შრომასაც და ფულსაც. როცა ადამიანი უკვე 30 წლის ასაკს სცილდება, ძნელია მას შრომა ასწავლო. მოკლედ, ვფიქრობ, ანკესის მიცემა სჯობს თევზის მიცემას. ქართველებს არ ახასიათებთ ზომიერება. მაგალითად შეგვიძლია დავასახელოთ ქართული სუფრა. რა თქმა უნდა, დიდ პატივს ვცემ ქართული სუფრის ტრადიციებს, თამადის ინსტიტუტს, თუმცა სულაც არ მივიჩნევ საჭიროდ გადაჭარბებულ სმას , რასაც შემდეგ შესაძლოა უბედური შემთხვევაც მოჰყვეს. მაგრამ ქართველ „ვაჟკაცს“ რომ ჰკითხო, გამოთრობის გარეშე კაცი კაცი აღარ არის. რეალურად კი ქართველებს ყოველთვის ზომიერი სმა უყვარდათ, რასაც ჟან შარდენის ჩანაწერები გვიდასტურებს. ისტორიკოსები და კულტუროლოგები ქართული კულტურის ამ ცვლილებას მე-19 საუკუნის რუსულ ანექსიას უკავშირებენ. ამ პერიოდში ქართველებმა ჩრდილოელი მეზობლისგან მრავალი ახალი რამ შეითვისეს. ქართული საზოგადოების გარკვეულ ნაწილს აშინებს სიტყვა პროგრესი, რადაგნ მათთვის ეს სიტყვა მხოლოდ კომპიუტერულ ტექნოლოგიებთან, მინიკაბებთან, „გახრწნილ“ ფილმებთან ასოცირდება. ქართველთა დიდ ნაწილს აშინებს ცვლილებები, ამიტომაც ჩვენი საზოგადოება ერთ ადგილზეა გაყინული. მივეკედლეთ დასავლურ კულტურას, მაგრამ ისიც კი ვერ გაგვიგია, რისი გადმოღება გვსურს მისგან და რისი - არა. ამის განსაზღვრისთვის აუცილებელია განათლება. ესეც ქართველთა კიდევ ერთი მინუსი: განათლება დიპლომის ქონასთან ასოცირდება. ვფიქრობ, დროა, შევიგნოთ, რომ განათლება ნიშნავს, გქონდეს საფუძვლიანი/ყოვლისმომცველი ცოდნა და ამ ცოდნას მოვლენებისა და პროცესების ანალიზის, საღი აზროვნებისა და სწორი შეფასებისთვის იყენებდე. გაინტერესებთ ჩემი აზრი, თუ როგორ უნდა განვითარდეს ქართული კულტურა? გაგახსენებთ ტიციან ტაბიძის სიტყვებს: „აშკარაა, რომ წინა აზიაში ევროპა შემოაღებს კარებს და ამ დროს ჩვენ უნდა დავხვდეთ შეჭურვილი ეროვნული შემეცნებით, ეროვნული კულტურის ყველა ფოლაქებშეკრული“. ვეთანხმები ქართველ პოეტს. უნდა შევინარჩუნოთ ეროვნული იდენტობა და სწორედ მის საფუძველზე ვეცადოთ სიახლეების დანერგვას. შეიძლება, ზოგიერთი რამ დასავლური კულტურისაგან შევითვისოთ, ზოგი რამ ახალი თავად შევქმნათ და მსოფლიოს შევთავაზოთ

„გარდასახვა“, გნებავთ, „მეტამორფოზა“ ფრანც კაფკამ 1912 წელს დაწერა, ის 1915 წელს გამოქვეყნდა. საინტერესოა, რომ 1919 წელს „გარდასახვა“ ხელახლა გამოიცა, რაც კაფკას შემთხვევაში იშვიათი ამბავია. მოთხრობა იმ პერიოდში იწერება, როდესაც საცოლესთან განშორების გამო, კაფკას ოჯახში სიტუაცია გაურთულდა. „თქვენ ყველანი უცხო ხართ ჩემთვის“, - სწერს კაფკა დედამისს, - „ჩვენ შორის მხოლოდ სისხლით ნათესაობაა, მაგრამ ის არაფერში ვლინდება“. საცოლის მამისადმი მიწერილ წერილში კი ნათქვამია: „რამდენადაც შემიძლია ვიმსჯელო ჩემს მდგომარეობაზე, მე დამღუპავს, მომკლავს სამსახური, თან დამღუპავს ძალიან მალე“. ორივე ეს მოტივი, ოჯახში გაუცხოება და „დაღუპვა სამსახურის გამო“, ბრწყინვალედ არის გამოვლენილი „გარდასახვაში“. სიუჟეტის ფანტასტიკურობის მიუხედავად, მოთხრობაში წარმოდგენილია დაუნდობელი, ფიზიოლოგიურად ძალიან ზუსტი აღწერა დეტალებისა. გრეგორი ზამზას ტანჯვის სურათი ერწყმის ოჯახის პანიკურ მცდელობას გაექცეს საშინელ მწერად გადაქცეულ შვილს, ძმას... ერთად, ეს ყველაფერი საოცრად დრამატული ძალის ეფექტს ქმნის. ვითარება იმდენად დრამატულია, დაძაბულობა ისე ფანტასმაგორიულად არის გაზრდილი, რომ ყავადანიდან ნოხზე დაქცეული ყავა ჩანჩქერის სიდიდეს იძენს. ამ მოთხრობაში მასშტაბების ასეთი ცვლილება უზარმაზარი მნიშვნელობისაა, რადგან გმირთან ერთად, გარდასახვას განიცდის მთელი მისი გარემომცველი სამყარო. არა მხოლოდ გრეგორი ზამზა გადაიქცა მწერად, არამედ მისმა ოთახმაც, მისმა ნათესავებმაც და ახლობლებმაც განიცადეს მეტამორფოზა. ის ვიწრო ადგილი, დივნის ქვეშ, ახლა გრეგორისთვის საუკეთესო სივრცეა თავის შესაფარებლად, რადგან ოთახი, რომელშიც მრავალი წელი გაატარა, თავისი ზომებით უკვე აშფოთებს ზამზას. ფანჯარა და ფანჯრის მიღმა სამყარო, რაც მის ოთახში ახლა თავისუფლების ერთადერთი წერტილია, უდაბნოდ იქცა - რუხი ცა და მიწა ერთმანეთსაა შერწყმული. ნაწარმოების გმირი, გრეგორ ზამზა, ღარიბი ოჯახის შვილია. ამ ოჯახს ხაზგასმით მატერიალისტური მოთხოვნები აქვს, რადგან მამა გაკოტრდა და გრეგორი მშობლის ერთ-ერთ კრედიტორს დაუდგა სამსახურში, კომივოიაჟერი გახდა - ნაჭრებით ვაჭრობს. მთელი ოჯახი: გაკოტრებული, უმუშევარი მამა, ასთმით დაავადებული დედა, უმცროსი და, მატერიალურად, მთლიანად გრეგორზე არიან დამოკიდებული. სამსახურის გამო, გრეგორი მუდმივად გზაშია, თუმცა: „ერთ დილას, არეული სიზმრის შემდეგ გაღვიძებულმა გრეგორ ზამზამ აღმოაჩინა, რომ საზარელ მწერად გადაქცეულიყო. იწვა თავის საწოლში, ჯავშანივით მაგარ ზურგზე და თავის წამოწევისას ხედავდა ყავისფერ, თაღოვან, რკალებად დაქერცლილ მუცელს, რომლიდანაც საბანი იატაკისკენ მისრიალებდა. უამრავი, ტანის ზომასთან შედარებით უსაშველოდ წვრილი ფეხი უმწეოდ წრიალებდა მის თვალწინ. „რა დამემართა?“- ფიქრობდა გრეგორი. ეს არ იყო სიზმარი“. ეს არ იყო სიზმარი, ეს კეთილი, ფაქიზი, ოჯახისთვის, სხვებისთვის თავდადებული ადამიანის მწერად გადაქცევის დასაწყისი იყო. კაფკა დეტალურად აღწერს გრეგორის ტანის ახალ აგებულებას, მის განცდილ უხერხულობებს და ახალ სიტკბოს, ახალ სიამოვნებებს, ახალ გემოვნებას. ზამზას ახალ გარსში ადამიანობის დაკარგვის პროცესი მიმდინარეობს, ჯერ მეტყველების უნარს კარგავს, შემდეგ სულიერ თვისებებს, რომლითაც, ადამიანად ყოფნის დროს ამაყობდა. მიუხედავად ამისა, ამ ახალ, შემაშფოთებელ და ამაზრზენ გარსში იგი უფრო რჩება ადამიანად, ვიდრე გარსის შეუცვლელი მისი ოჯახის წევრები. დიახ, მათ საშინელი უბედურება დაატყდათ თავს, ოჯახის წევრი მწერად ექცათ, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, გამაოგნებელია ზამზას ოჯახის რეაქცია გრეგორის გარდაქმნაზე. კაფკა გვიხატავს ადამიანებს, რომლებიც არაფრით და არაფერში არანაირ მცდელობას არ ავლენენ, რომ რამენაირად შეებრძოლონ იმ ზიზღს, რაც საკუთარი სისხლისა და ხორცის მიმართ გაუჩნდათ. ერთი სიტყვით, არ ჩანს ადამიანობის არავითარი ნიშანწყალი იმ ადამიანის მიმართ, ვინც საკუთარი თავი, ახალგაზრდობა, ოჯახისთვის გადადო. მეტიც, მთელი ოჯახი იმაზე იწყებს ზრუნვას, თუ რით უზრუნველყონ საკუთარი ცხოვრება და რაც მთავარია, დამალონ ოჯახური საიდუმლოება. გრეგორ ზამზა იყო შვილი, იყო ძმა, მაგრამ ახლა საიდუმლოა! თანაც, როგორც კი ოჯახი კარგავს იმედს, რომ გრეგორი ადამიანად გარდაიქმნება, მის მიმართ იზრდება მამის სიძულვილი. მამას უჩნდება წარმოუდგენელი ზიზღი საკუთარი შვილის მიმართ და ერთ-ერთ ეპიზოდში, მამა გრეგორს წითელ ვაშლებს დაუშენს... ერთი ვაშლი, რომელიც მწერის წინააღმდეგ ბრძოლაში საშინელი იარაღია, გრეგორს სხეულში გაეჭედება, რაც გახდება კიდეც საბოლოოდ მისი სიკვდილის მიზეზი. გრეგორ ზამზას სიკვდილი ოჯახისთვის ტრაგედია კი არა, თავისუფლებაა! ამ მომენტისთვის მისი ოჯახი აყვავდა - შემოსავლის წყარო გაუჩნდათ, შეუძლიათ შეიცვალონ ბინა და ა.შ. და, აი, ბოლო სცენაც, როდესაც ყველანი ერთად, ტრამვაით მიდიან ქალაქგარეთ, სასეირნოდ, ახალი ცხოვრების დასაგეგმად... ირკვევა, რომ გრეგორ ზამზა, რომელმაც საკუთარი ცხოვრება ოჯახს შესწირა, უბრალო ტვირთი იყო, რომლის მოშორების შემდეგაც, ოჯახის ცხოვრება გაცილებით უფრო საინტერესო და უკეთესი გახდა. არ შეიძლება არ გავიხსენოთ ვლადიმირ ნაბოკოვის შესანიშნავი კომენტარი, რომელიც აღფრთოვანებული იყო კაფკათი და ამბობდა, რომ მასთან შედარებით თომას მანი და რილკე სათამაშოები არიან... აი, ნაბოკოვმა ასეთი რამ თქვა - გრეგორი ამ ოჯახის სული იყო, გრეგორთან ერთად, სწორედ ეს სული მოკვდა, სულის სიკვდილის შემდეგ კი ოჯახის ცხოველური ნაწილი აყვავდა. ვფიქრობ, ეს არის ერთ-ერთი უბრწყინვალესი შეფასება, რითაც ვიგებთ, რომ ოჯახი, გრეგორთან ერთად, სულიერი არსება იყო, მისი სიკვდილის შემდეგ კი, ოჯახს მხოლოდ ხორციელი ნაწილი შერჩა. აი ეს ხორცი აყვავდა, მანამდე ალბათ სული, თავდადება, სიყვარული უშლიდა ხელს... ამ მოთხრობაში ერთმანეთს სამი სამყარო უპირისპირდება: გარე სამყარო - საქმიანი, რომელშიც გრეგორს თავისი სურვილის საწინააღმდეგოდ უწევს ცხოვრება. მას ძალიან უნდა, რომ უფროსს პირში მიახალოს სათქმელი, მაგრამ ოჯახისადმი თავდადება ყველაფრის ატანას აიძულებს; ოჯახის სამყარო - ზამზას ბინის სივრცით შემოფარგლული სამყარო, ოჯახი, რომელიც ცდილობს ნორმალურობის შესახედაობა მაინც შეინარჩუნოს; გრეგორ ზამზას სამყარო... პირველი ორი სამყარო საშინლად მტრულად ეპყრობა ზამზას სამყაროს, რომელიც ნაწარმოების ცენტრალური სამყაროა. ეს ყველაფერი კი მატერიალიზებული კოშმარის კანონითაა აგებული. ამ მოთხრობაში გამოყენებულია ერთი უძველესი ხერხი, რომელსაც ჯერ კიდევ არისტოფანე იყენებდა. ამ ხერხს ჰქვია - მეტაფორის რეალიზაცია. მაგალითად, შეიძლება მეტაფორულად ითქვას, რომ ადამიანი მწერია, მაგრამ არ იგულისხმებოდეს, რომ ის რეალურად არის მწერი. ჩვენი ნაწარმოების შემთხვევაში, ისე, როგორც არისტოფანეს კომედიებში, მეტაფორული ნათქვამი რეალობად იქცევა, ანუ, მეტაფორის რეალიზაცია ხდება. მეტაფორის რეალიზაცია ხდება როგორც ამ, ასევე კაფკას სხვა ნაწარმოებში („პროცესი“). მოცემულ კოშმარს, ავტორი ნათელი ტექსტით, მკაცრი, ზუსტი ინტონაციებით აღწერს, რაც კოშმარულ შინაარსთან მიმართებაში საოცარ კონტრასტს ქმნის. მარტივად რომ ვთქვათ, შინაარსი არის აღუწერელი, მაგრამ აღიწერება ზუსტი, ნათელი, გასაგები ენით. კაფკას მკვეთრი, ვიტყოდი, წერის შავ-თეთრი მანერა, არსადაა პოეზიით გაფერადებული, არ არის მეტაფორები, შედარებები, სიტყვების თამაში... ამიტომაც, მიუხედავად იმისა, რომ მეტაფორებით ბევრს აღუწერია კოშმარი, კაფკა იყო პირველი, ვინც კოშმარი ისე აღწერა, როგორც რეალობა - კოშმარი არ არის კოშმარი, ეს არის სინამდვილე! ამაში, მის ენაშია კაფკას საშინელი ძალა, ენაში, რომელიც გამჭვირვალეა და სწორედ ეს გამჭვირვალე ენა უსვამს ხაზს პირქუში ფანტაზიის საშინელ სიმდიდრეს. „გარდასახვა“ ის ნაწარმოებია, რომელიც გვიჩვენებს, თუ რა საფრთხეშია, რა ემუქრება ადამიანს, რომელიც სხვებისთვის ყველაფერს აკეთებს, ეს სხვები კი ზიზღით, სიძულვილით, არაფრად ჩაგდებით, მწერად, უმწეო არსებად გადააქცევენ, მისი სიკვდილით კი ახალი სიცოცხლის წყაროს იძენენ. საზოგადოება ებრძვის ყველაფერ იდეალურს, სწორედ ამიტომ ისჯება გრეგორ ზამზა - იდეალური ადამიანი.

Cars. German edition

Still waiting Spring or Summer 🤣

კანადის პრემიერ-მინისტრის, ჯასტინ ტრუდოს ცოლი, სოფი გრეგუარი ახალი კორონავირუსისგან გამოჯანმრთელდა - აღნიშნულ ინფორმაცია ტრუდოს მეუღლემ, საკუთარ ფეისბუქ გვერდზე დაწერა. "მინდა რომ სიახლეები გაგაცნოთ: თავს ბევრად უკეთ ვგრძნობ, ჩემი ექიმისგან გავიგე, რომ გამოვჯანმრთელდი. მთელი გულით მსურს მადლობა გადაგიხადოთ მათ, ვინც დამიკავშირდით კარგი სურვილებით. ასევე, ყველას, ვინც ახლა ებრძვის [ვირუსს], ჩემს სიყვარულს ვუგზავნი. გამოწვევებით სავსე დროა. ვიცი, არ არის ადვილი მარტო ყოფნა - სოციალური არსებები ვართ, მათ შორის მეც! თუმცა, ფიზიკური დისტანციის გაზრდის გამო, ემოციური დისტანციაც არ უნდა გავზარდოთ. სოციალური ქსელებიდან უბრალო მობილურ ტელეფონამდე, ძალიან ბევრი გზა არსებობს, რომ ვიყოთ ერთმანეთთან კავშირზე და გავიღრმავოთ ურთიერთობები, სანამ განცალკევებულები ვართ", - წერს სოფი გრეგუარი. ცნობისთვის, სოფო გრეგუარს ახალი კორონავირუსი 12 მარტს დაუდასტურდა. მას შემდეგ, რაც მას ვირუსისთვის დამახასიათებელი სიმპტომები გამოუვლინდა, კანადის პრემიერ-მინისტრი თვითოზოლაციაში გადავიდა.

აფხაზეთსა და საქართველოს შორის მჭიდრო კულტურულ-სოციალური ურთიერთობა ორივე ეთნოსის ლიტერატურასა და ენაში მკაფიოდ აისახა. ქართველი მეცნიერების ცნობით, განსხვავებით სეპარატისტულ აფხაზეთში გავრცელებული ინფორმაციისგან, აფხაზური ენა და ლიტერატურა ყველაზე აქტიურად 1938-1954 წლებში ვითარდებოდა, როდესაც ენა მისთვის ყველაზე შესაფერის, ქართულ დამწერლობას გამოიყენებდა. ამავე პერიოდში დაიწერა ბევრი ნაწარმოები, რომელიც ორი ეთნოსის საერთო გასაჭირს- ბოლშევიკურ რევოლუციას უკავშირდება. ქართველებისა და აფხაზების მჭიდრო კავშირია ასახული მრავალ ლიტერატურულ ძეგლში. ლიტერატურული კავშირის ნათელი მაგალითებია: 1933 წლის ლეო ქიაჩელის ნოველა „ჰაკი აძბა“, კონსტანტინე გამსახურდიას „მთვარის მოტაცება“ და სხვა. აფხაზური ლიტერატურაც, პირველად, თბილისში გამოიცა. ამ ფაქტების განხილვის შემდეგ ნათელი ხდება ჩვენსა და აფხაზებს შორის მჭიდრო კავშირი და მისი გაწყვეტის ხელოვნური მცდელობა. უპირველეს ყოვლისა, ენათა შორის კავშირის მაჩვენებელია საერთო დამწერლობა. თავდაპირველად, აფხაზურს დამწერლობა არ გააჩნდა და ლიტერატურულ ძეგლზეც ლაპარაკი ზედმეტი იყო. 1862 წელს პირველი აფხაზური ანბანი ბარონმა პეტრე ფონ უსლარმა შეიმუშავა. თვითონ უსლარი აღნიშნავდა, რომ ქართული დამწერლობა იდეალური იყო არამარტო აფხაზური, არამედ ნებისმიერი ჩრდილოკავკასიური ენისთვის, რადგან მსოფლიოში არსებული 14 დამწერლობიდან ყველაზე ზუსტად გადმოსცემდა ჩრდილოკავკასიელთა ბგერებსა და ენის თავისებურებას. მაგრამ მისივე თქმით, ქართული დამწერლობის გამოყენება საფრთხეს უქადაგებდა რუსეთის იმპერიალისტურ პოლიტიკას, ამიტომაც მან სლავურ დამწერლობაზე დაყრდნობით შეუქმნა აფხაზებს ანბანი. პირველი ანბანი 37 ასოს შეიცავდა და შემდეგ მათი რაოდენობა 55-მდე გაიზარდა. ნიკო მარიც შეეცადა, სრულ-ეყო აფხაზური ანბანი, თუმცა ის ლათინურ დამწერლობაზე დაყრდნობით შექმნა. ნიკო მარის ანბანი 75 ასოს შეიცავდა და აფხაზების მიერ 1926 წლამდე გამოიყენებოდა. მიუხედავად ამისა, ორივე ანბანი სრულიად არ შეესაბამებოდა აფხაზური ენის სპეციფიკას: ერთი ხმოვნის გადმოსაცემად ორი-სამი ასო იყო საჭირო, ხოლო დამატებითი ხმოვნებისთვის არსებული ანბანი საკმარისი არ იყო და ასოების სახეცვლილება უწევდათ. შედეგად, 1937 წელს მოიწვიეს კრება, სადაც განიხილეს ქართული დამწერლობის შემოღების საკითხი. 1922 წელს საბჭოთა კავშირში ლათინიზაციის, ხოლო 1936 წელს- კირილიზაციის პოლიტიკა დაიწყო. როგორც მეცნიერი თეიმურაზ გვანცელაძე აღნიშნავს, აფხაზური ენა გადაურჩა რუსიფიკაციას პოლიტიკური ინტერესების გამო. პირველ რიგში, მოგეხსენებათ, საქართველო თურქეთს ესაზღვრება, თურქეთი კი 30-იან წლებამდე საბჭოთა კავშირის მოკავშირედ ითვლებოდა. 30-იანი წლების შემდეგ ის ნაცისტურ ბლოკს შეუერთდა და საბჭოთა იმპერიის საზღვრებზე არეულობის დაწყების შეეშინდათ. თუკი საქართველოში ხალხს არ გაუჩნდებოდა პრივილეგირებულების მოჩვენებითი განცდა, ისინი კიდევ აჯანყდებოდნენ და მტრის მხარეს გადავიდოდნენ. ამიტომ, ქართული დამწერლობის ასეთი დაწინაურება „მეგობრული“ ჟესტი იყო. მეორე მხრივ, აუცილებელი იყო საქართველოს შეკავება, რათა დამოუკიდებლობის მსურველების რიცხვი არ გაზრდილიყო და ქვეყანას არ დაეტოვებინა კავშირი. ცხადია, „მეგობრული ჟესტები“ ამისთვის არ იყო საკმარისი, ამიტომ საქართველოსა და აფხაზეთს შორის სიტუაციის გამძაფრება მძლავრი მექანიზმი იყო. თუკი საქართველო გამოეყოფოდა კავშირს, აფხაზეთი გამოეყოფოდა საქართველოს. ამ იდეის განსახორციელებლად საჭირო იყო აფხაზებისთვის „ქართული დამწერლობის დაძალება“, რაც ერებს შორის ურთიერთობას დაძაბავდა. 1937 საბჭოთა ხელისუფლებამ თათბირი მოაწყო, სადაც უნდა განეხილათ აფხაზური ენის დამწერლობის საკითხი. თათბირის მონაწილე 33 პირიდან 6 მეცნიერი ეროვნებით ქართველი იყო (თბილისიდან პროფესორები: პეტრე შარია, აკაკი შანიძე, ვარლამ თოფურია, არნოლდ ჩიქობავა, სიმონ ჯანაშია, სოხუმიდან კი ბაგრატ ჯანაშია), 4 მონაწილე რუსი (პროფ, ა. გრენი, ი. ტატიშჩენკო, ზ. მიირინა და ა. ფადეევი), უმრავლესობას კი (23 კაცი) აფხაზი მეცნიერები, მწერლები, ჟურნალისტები და პედაგოგები წარმოადგენდნენ (ს. აქირთავა, აფხაზური სეპარატიზმის მესაძირკვლე სიმონ ბასარია, ნ. ბასილაია, ენათმეცნიერი ხუხუტი ბღაჟბა, ნ. გერია, მწერალი და ჟურნალისტი მიხეილ გოჩუა, გ. გულია, აფხაზური ლიტერატურის ფუძემდებელია დიმიტრი გულია, პარტიული ფუნქციონერი მიხეილ დელბა, ბ. კაცია, ნ კოკოსქერია, ვ. მაანი. ვ. ნაყოფია, აფხაზი განმანათლებელი ნიკოლოზ პატეიფა, ს. სიმონია, ენათმეცნიერი გიორგი შაკირბაი, კ. შაყრილი, გ. ძიძარია, კ. ძიძარია, ნ. ჭოჭუა, მწერალი ვლადიმერ ხარაზია და პოეტი მუშნი ჰაშბა). აღსანიშნავია, რომ რუსი დელეგაცია არ იღებდა ხმას, ხოლო აფხაზები და ქართველები დიდი ინტერესით მონაწილეობდნენ დისკუსიაში. ს. ჯანაშიამ პირველივე გამოსვლისას განაცხადა, რომ აფხაზური დამწერლობა მხოლოდ აფხაზეთის საზოგადოების საქმეა და ქართველი მეცნიერები აქ კონსულტანტებად არიან მოწვეულნი. ამ ფრაზით მან ქართული დამწერლობის შემოღების არაძალადობრივ მეთოდს გაუსვა ხაზი. საკითხი კი ყველა აკადემიური ნორმის დაცვით განიხილეს. საბოლოო ჯამში, აფხაზეთის დელეგაცია მხარს უჭერდა ქართულ დამწერლობაზე დაყრდნობილ პროექტებს. წარმოდგენილი იყო 4 პროექტი და აქედან ორი აფხაზეთის ინიციატივით შეიმუშავეს. საბოლოოდ, გადაწყდა, რომ აფხაზური ენა ქართულ დამწერლობას გამოიყენებს, რომელსაც რამდენიმე ასო ( ჲ, ჳ, ჷ, გუ, ძუ, კუ, ყუ, ღუ, ხუ, გჲ, ქჲ, კჲ, ყჲ, ღჲ, ხჲ) დაემატება. ბოლოს, აფხაზმა მეცნიერებმა მადლობაც კი გადაუხადეს თბილისიდან მოწვეულ პროფესორებს. სეპარატიზმის გაზრდისას და ხრუშჩოვის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ ამ შეთანხმებებს ხაზი გადაესვა. 1958 წელს ქართველებისგან დისტანცირების მიზნით აფხაზური ისევ „კირილიცაზე“ გადავიდა, რის შემდეგადაც არაერთი რუსიზმი შემოვიდა აფხაზურ ენაში. მეტიც, რუსული მხარე მოითხოვდა რუსიზმების ზედმიწევნით კალკირებას, მაშინ როდესაც ქართული ენიდან შემოსული სიტყვები მცირერიცხოვანი იყო და ისინი აფხაზური ენის ნორმების შესაბამისად იწერებოდა (მაგალითად, სიტყვები აგჲამა ”გემო”, აკჲატ ”კეტი”, აუათახ ”ოთახი”, აწას ”წესი”, ამაწაფა ”მოწაფე”). ქართული დამწერლობის არსებობის პერიოდში კი აფხაზურ ენაში სხვა ენებიდან ყველაზე ნაკლები ბარბარიზმი შემოვიდა. არცერთ წერილობით წყაროში არ დასტურდება, რომ 1906 წლამდე ვინმეს შეექმნას მხატვრული ტექსტი აფხაზურ ენაზე. ამასთანავე, გიორგი შარვაშიძე, ეროვნებით აფხაზი, აფხაზეთის მთავრის უკანასკნელი ვაჟი და ილია ჭავჭავაძის თანამოაზრე იყო მწერალი და პუბლიცისტი, რომელიც ქართულ და აფხაზურ ენებზე წერდა ნაშრომებს. თავის წერილებში ის აფხაზეთსა და საქართველოს განუყრელ ნაწილად თვლის. ცნობილია მისი მკაფიო პოზიცია ერების ერთიანობის შესახებ. თავის ერთ-ერთ წერილში ის წერს: „…ჩვენს სამშობლო ივერიას ყოველგვარი დიდი კულტურული განცდა გამოუვლია. მაგრამ ჩვენი წარსული ისეთ ჟამს გაშეშდა, რომ დაგვებნა ბუნებრივი ევოლუციის შარა და კანონი. დიაღ, ჩვენ შეგვიძლია თამამადაც ვთქვათ, რომ იღბალის უკუღმართობას ხელი არ შეეშალა, ევროპის წინათაც ვიქნებოდით ჩვენ დღეს; ვინაიდან როდესაც ანდრია მოციქული აქ ქრისტეს მცნებას გვიქადაგებდა, ევროპაში თვით დუკებსაც კამეჩის ტყავი ეცვათ ტანზე და ფეხშიშველა, შუბებით ხელში ნადირობდნენ ტყეებში…“. 1917 წელს ის მონაწილეობდა სახალხო შეკრებაში, სადაც ანტიქართულად განწყობილმა აფხაზებმა ისურვეს „კავკასიით მთიელთა რესპუბლიკაში“ გაწევრიანება და აფხაზეთის გამიჯვნა საქართველოსგან. გიორგი შარვაშიძემ მათ აფხაზურ ენაზე მიმართა: “თქვენ თქ­ვენს უფროს ძმებს მიჰყევით, მათთან ერთად იმოქმედეთ და იბ­რ­ძოლეთ თავისუფლების მო­­საპოვებლად და შესანარჩუნებლად. ვიცი, ზოგი­ერ­თებს არ მოეწო­ნე­ბათ ჩემი ასეთი აზ­­რი, რადგან ისინი მოსკოვისაკენ იყურებიან, მე კი – თბილი­სი­საკენ. სხვა გზა არ არის და არც ყოფილა აროდეს აფხაზეთისათვის, გარ­და საქართ­ვე­ლოსთან მჭიდრო კა­ვ­­შირისა და მასთან ყოფნისა განუყრელად ჭირ­ში და ლხინში” აღსანიშნავია კიდევ ერთი აფხაზი მწერლის, დიმიტრი გულიას შემოქმედება. მისი ლექსების კრებული იყო პირველი აფხაზურად დაბეჭდილი წიგნი, რომელიც, ამასთანავე, პირველად თბილისში გამოიცა. მისი ლექსები აგებულია აფხაზურ ფოლკლორზე, თუმცა იგრძნობა ქართული მოწინავე ლიტერატურის დიდი გავლენა. ის აღწერს მოშაირე ქალ-კაცს, აფხაზურ ხუმრობებს ადამიანის ნაკლოვანებაზე, აფხაზების გმირ აბრსკილის ეპოსსა და მრავალ სხვა სიუჟეტს. ნათელია მის ლექსებზე ილია ჭავჭავაძის, აკაკი წერეთლის, მამია გურიელის და ვაჟა-ფშაველას გავლენა. არაერთი ანალოგიის გავლება შეიძლება შემდეგ ქართულ ნაწარმოებთან: “ყაყაჩოსა სიწითლითა”, “მიყვარს ფაცხა მე მეგრული”, “ომში წასვლა მას უხარის”, “ჩიტო, ჩიტო, ჩიორა”. ამრიგად, დიმიტრი გულიას ლექსები კიდევ ერთი უტყუარი მტკიცებულებაა ქართულ-აფხაზური ლიტერატურული კავშირის. 1992 წელს ანდრეი ჭოჭუას მიერ შექმნილი „აფხაზური ანბანი“ ზუსტად იაკობ გოგებაშვილის „დედაენაზე“ დაყრდნობით გამოიცა და დღესაც მცირეოდენი ცვლილებებით ისწავლება აფხაზეთის სკოლებში. ამრიგად, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ აფხაზური განათლებას ემყარებოდა საქართველოში არსებულ სისტემას და დღესაც, აფხაზი სეპარატისტებისთვის შეუმჩნევლად, იჩენს თავს. ასევე, ანდრეი ჭოჭუას ეკუთვნის იაკობ გოგებაშვილის საბავშვო თხზულებების თარგმანი. საყმაწვილო ლიტერატურის მეორე ფუძემდებელი- ანტონ ჩუკბარი, ასევე თბილისში მოღვაწეობდა და მისი წიგნები „ აფხაზური ენა აფხაზთა სკოლებისათვის“ და „მახლობელი ცხოვრება“ აქვე დაიბეჭდა. 1919 წლიდან სოხუმის საოსტატო სემინარიაში შეიქმნა აფხაზური სალიტერატურო წრე და ჟურნალი „შარფიეწვა“ (ცისკრის ვარსკვლავი) რომელიც, აფხაზური ლიტერატურის განვითარებასთან ერთად, მიზნად ისახავდა ქართული ლიტერატურის თარგმნას. გადმოცემით, სოხუმის სემინარიის წევრები სოფლებში დადიოდნენ და ქართულიდან ნათარგმნ პიესებს დგამდნენ აფხაზურ ენაზე, ადგილობრივი მოსახლეობისთვის. აფხაზეთისა და საქართველოს ლიტერატურის ურთიერთქმედებას ხელი ვერ საბჭოთა ხელისუფლებამ შეუშალა- 1928 წლიდან აფხაზური ჟურნალები „აფსნი ყაფშ“ (წითელი აფხაზეთი) და „ეწვაჯაა“ (ხომალი) თბილისში იბეჭდებოდა და მიზნად ისახავდა ახალბედა აფხაზი მწერლების ხელშეწყობას. ყოველივე ეს ხელს უწყობდა მომავალი მწერლების ჩამოყალიბებას. საინტერესოა, რომ ახალი თაობის აფხაზი მწერლები ქართველთა გმირობებს აღწერდნენ. მაგალითად, ივა კოღონია. მის კალამს ეკუთვნის რუსული ცარიზმის საწინააღმდეგო პოემა “სვანი მურზაყანი”, რომელიც მიეძღვნა კონსტანტინე დადეშქელიანს, ვინც 1857 წელს მოკლა ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი ა. გაგარინი. 1920-1930 წლისთვის კი აფხაზურად „ვეფხისტყაოსანი“ ითარგმნა. წყარო: postal cat#აფხაზეთი #ლიტერატურა #ოკუპაცია #პოლიტიკა #sokhumidaily

სომხეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტი არმენ სარქისიანი 7 ივლისს, „საკონსტიტუციო რეფორმირების კომისიის“ წევრებს შეხვდა. შეხვედრაში მონაწილეობა მიიღო მიიღეს იუსტიციის მინისტრმა რუსტამ ბადასიანმა, ზემოხსენებული კომისიის თავმჯდომარემ, სომხეთში ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს წარმომადგენელმა ეღიშე კირაკოსიანმა, კომისიის წევრებმა - ანაიტ მანასიანმა და არმენ მაზმანიანმა, ასევე ორგანიზაცია „სომეხ იურისტთა ასოციაციის“ უფროსმა კარენ ზადოიანმა და ორგანიზაცია“ ინფორმირებულ მოქალაქეთა კავშირის“ ხელმძღვანელმა დანიელ იოანისიანმა. შეხვედრის პროცესში, ქვეყნის პრეზიდენტმა ხაზი გაუსვა საკონსტიტუციო ცვლილებების აუცილებლობას და მიესალმა პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის ინიციატივას მსგავსი კომისიის შექმნის თაობაზე. სარქისიანის თქმით, აღნიშნულ პროცესში აქტიურად ჩაერთვება მისი ადმინისტრაცია და ზოგადად საპრეზიდენტო ინსტიტუტი. ქვეყნის პირველმა პირმა ხაზი გაუსვა საზოგადოებრივი დისკუსიების მნიშვნელობას და მოქალაქეთა ფართო მონაწილეობას საკონსტიტუციო ცვლილებების პროცესში. მისი თქმით, ამ ცვლილებებთან დაკავშირებით საჯარო განხილვები რაც შეიძლება მალე უნდა დაიწყოს, დოკუმენტის იურიდიულ შედგენამდეც კი. სარქისიანმა ასევე ყურადღება გაამახვილა კომისიის წევრთა მოსაზრებაზე, პრეზიდენტის პირდაპირი წესით არჩევასთან დაკავშირებით. „ვცდილობ ნეიტრალური პრეზიდენტი ვიყო. თქვენი სურვილიც არის, რომ ქვეყნის პირველი პირი არ იყოს პარტიული, მემარჯვენე ან მემარცხენე, არამედ იყოს ადამიანი, რომელსაც საკუთარი უფლებამოსილების სწორად განხორციელება შეუძლია. კრიზისულ სიტუაციაში შუამავლობის განსახორციელებლად აუცილებელია მიმდინარე მოვლენების ცენტრში ყოფნა. ეს საკმაოდ რთულია და შესაძლოა პირდაპირმა არჩევნებმა ამ პროცესს ხელი შეუწყოს“, - განაცხადა სარქისიანმა. რაც შეეხება რეფერენდუმს, იგი ხალხის ნების გამოხატვის მომხრეა. სომხეთის პრეზიდენტის მოსაზრებით აუცილებელია ისეთი შემაკავებელი მექანიზმების შემუშავება, რომელიც პირველ პირს თავიდან აარიდებს გამოუვალ სიტუაციაში ყოფნას, რაც ბოლო 2 წლის მანძილზე არაერთხელ მოხდა. სარქისიანმა საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეთა არჩევაზეც ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ამჟამინდელი კანონმდებლობით, პრეზიდენტი წარადგენს კანდიდატს და პარლამენტი ირჩევს მას. შესაბამისად, არ უნდა იყოს ის მოცემულობა, რომ ქვეყნის პირველი პირის ხმას უმნიშვნელო ფუნქცია ჰქონდეს. სახელმწიფოს მეთაურის მოსაზრებით, კარგი ვარიანტი იქნება თუ საკონსტიტუციო სასამართლოს კანდიდატებიდან სამს პრეზიდენტი, სამს მოსამართლეთა კოლეგია და კიდევ სამს საკანონმდებლო ორგანო დანიშნავს. პრეზიდენტმა არმენ სარქისიანმა 30 ივნისს პარლამენტის თავმჯდომარე არარატ მირზოიანს განუცხადა, რომ იგი „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ კანონში შესატან შესწორებებს/ცვლილებებს ხელს არ მოაწერს. სამშაბათს, 30 ივნისს, პარლამენტის რიგგარეშე სხდომაზე მეორე მოსმენით დამტკიცდა კანონპროექტი, რომელიც „საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ კანონში ცვლილებების შეტანას გულისხმობს ამ კონკრეტულ თანამდებობის პირთა საქმიანობის, სამსახურის გავლისა და სოციალური გარანტიების, ასევე საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრების დანიშვნის სამართლებრივი პროცედურის თაობაზე. წარდგენილი კანონპროექტის მიხედვით, საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეთა ვაკანტურ ადგილებზე წარდგენის პროცედურა (ცვლილებების მიღების შემდეგ) უნდა იყოს შემდეგი თანმიმდევრობით - ჯერ აღმასრულებელი ხელისუფლება (მთავრობა) წარადგენს კანდიდატს, შემდეგ პრეზიდენტი და ბოლო მოსამართლეთა გენერალური ასამბლეა; ამჟამინდელი მოცემულობით რიგითობა ასეთია: ჯერ პრეზიდენტი, შემდეგ მოსამართლეთა გენერალური ასამბლეა და ბოლოს მთავრობა. კანონპროექტზე ხელმოწერაზე უარის თქმით, პრეზიდენტი აჩვენებს თავის ნეგატიურ დამოკიდებულებას შესატან ცვლილებებთან დაკავშირებით და როგორც ინსტიტუცია, უარს ამბობს ამ პროცესში მონაწილეობაზე. სომხეთის რესპუბლიკის კონსტიტუციის 129-ე მუხლის მიხედვით, ქვეყნის პრეზიდენტს ამა თუ იმ კანონზე ხელმოსაწერად 21 დღე აქვს და თუ ამ ვადაში იგი ამას არ გააკეთებს, პარლამენტის თავმჯდომარე საკანონმდებლო ორგანოში განაცხადებს ქვეყნის პირველი პირის გადაწყვეტილებაზე და კანონი მაინც შედის ძალაში (სპიკერი მოაწერს ხელს). მანამდე, მმართველმა ბლოკმა „ჩემი ნაბიჯი“ კენჭი უყარა (და მიიღო) ცვლილებებს, რომელიც საკონსტიტუციო სასამართლოს სამი მოსამართლის დაუყონებლივ გათავისუფლებას და ამავე სასამართლოს თავმჯდომარის ჰრაირ თოვმასიანის უფლებამოსილების შეწყვეტას გულისხმობს. საკითხის სპეციალისტთა მოსაზრებით, განხორციელებული ცვლილება რიგი სამართლებრივი დარღვევებით იქნა მიღებული. სომხეთის პარლამენტის თავმჯდომარის, არარატ მირზოიანის 8 ივლისის განცხადებით, „საკონსტიტუციო სასამართლოს“ შესახებ კანონში შესატან ცვლილებებთან დაკავშირებით, მას პრეზიდენტთან ჯერჯერობით არ უსაუბრია. პარლამენტის სპიკერის თქმით, იგი მოხარული იქნება ხელი მოაწეროს კანონს, იმ შემთხვევაში თუ მას ამის შესაძლებლობა ექნება. „აქტიურად ვადევნებ თვალს საკითხის გარშემო მიმდინარე დისკუსიებს. საზოგადოების ერთი ნაწილი ფიქრობს, რომ იმ მომენტიდან, როდესაც პრეზიდენტმა კანონზე ხელი არ მოაწერა, მაქვს უფლება მე გადავდგა ეს ნაბიჯი. მეორე ნაწილის მოსაზრებით, გამოგზავნილი წერილის მიუხედავად, ქვეყნის პირველ პირს 21 დღე აქვს გადაწყვეტილების შესაცვლელად და კანონზე ხელმოსაწერად. დაველოდოთ ამ პერიოდის გასვლას და თუ ამ ხნის შემდეგ სამართლებრივი შესაძლებლობა გამიჩნდება, აუცილებლად მოვაწერ ხელს კანონს“, - აღნიშნა მირზოიანმა. მომზადებულია რატი ერისთავის მიერ. #Armenia #president #head #of #parliament #constitutional #court #interworld ________________ თქვენ ამ სტატიას კითხულობთ პლატფორმა Feedc -ზე. Feedc არის ახალი მედია პლატფორმა, სადაც შეგიძლიათ გაეცნოთ ჩვენს სტატიებს. აპლიკაციის გადმოსაწერად დააჭირეთ ამ ბმულს: download.feedc.com#ახალიამბები #პოლიტიკა