რამდენიმე კვირით ადრე სანამ ვირუსი საქართველომდეც მოაღწევდა, აფხაზეთში ვიმოგზაურე. ეს ის ადგილია, რომლის აღწერაც ცოტა რთულია ხოლმე ვინმეს დადანაშაულების გარეშე. არასოდეს ვყოფილვარ მანამდე ტერიტორიაზე, რომლის სტატუსიც “დე-ფაქტოა”, ამიტომ ჩემი თვალით მინდოდა მენახა. ამ მოგზაურობის დროს დავრწმუნდი, რომ აფხაზეთის ლეგენდარული სილამაზე სინამდვილე ყოფილა. მიუხედავად ამისა, იქ ყოფნამ რაღაცნაირი ტკბილ-მწარე შეგრძნებები დამიტოვა, თითქოს იქაურობა ერთდროულად იტევს ზღაპრულ სილამაზესაც და მარტოობის, ჩაკეტილობის განცდასაც. მაშინვე დავფიქრდი რა გავლენას ახდენს ადამიანის ცხოვრებაზე იზოლაცია, თუმცა პასუხი ამ შეკითხვაზე დღესაც არ მაქვს. 2019 წლის ბოლოს საცხოვრებლად თბილისში გადმოვედი. სიტყვა “აფხაზეთი” ბევრს არაფერს მეუბნებოდა. მასზე ჩემი წარმოდგენა გაჯერებული იყო ქართველების ძალიან შთამბეჭდავი მოგონებებით აფხაზეთზე. სწორედ ამან ამაღებინა მატარებლის ბილეთი ზუგდიდამდე, ბოლო სარკინიგზო სადგურამდე საქართველოს მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე. იანვარი იყო. ერთი ღამე დამჭირდა ჩასასვლელად, მატარებელში საშინლად ცხელოდა, მაგრამ როგორც გავჩერდით, გარედან შემოსულმა სიცივემ მაშინვე გამომაფხიზლა. ტაქსის მძღოლების უმეტესობა ცდილობდა პირდაპირ მესტიაში წავეყვანე, ცნობილ სათხილამურო კურორტზე სვანეთში. მაგრამ ჩემი ბოლო გაჩერება პოლიციის ბლოკ-პოსტი იყო, ენგურის ხიდთან ახლოს. ტაქსიდან რომ გადმოვედი, დილის 8 საათი იყო. ორი საათის შემდეგ, უსაფრთხოების ზომები გავიარეთ და მე და მალაიზიელ ტურისტს ენგურის ხიდის გადაკვეთის ნებართვა მოგვცეს. ხიდზე გადასვლისას შევამჩნიე, რომ საქართველოსა და ევროპის დროშები გზადაგზა მწვანე, წითელი და თეთრი ფერის აფხაზეთის დროშით ნაცვლდებოდა. სანამ აფხაზეთში შევიდოდი, ჯერ რუსული და შემდეგ აფხაზეთის ბლოკ-პოსტი უნდა გამევლო. შეიძლება სხვა გზაც არის, არ ვიცი. არა რუსულენოვანი ტურისტისთვის ძნელი იყო გამერჩია ვინ ვინ იყო. ბევრი შეკითხვა არ დაუსვამთ სხვათაშორის, ალბათ იმიტომ, რომ საერთო ენაზე არ ვლაპარაკობდით. რუსულის არ ცოდნა, მოკლედ, დამეხმარა. ამის შემდეგ დაიწყო ნამდვილი მოლოდინი თურმე. სასაზღვრო პოლიციის ორივე პოსტიდან ნებართვას ველოდებოდი, ველოდებოდი მგზავრებით როდის შეივსებოდა პირველი “მარშუტკა”რომ გალში მოვხვედრილიყავი, ველოდებოდი მეორე “მარშუტკას” რომელიც გალიდან გადამიყვანდა და საბოლოოდ სოხუმში ჩამიყვანდა. ქალაქისკენ მიმავალი გზა ნამდვილი საოცრება იყო. წარმოიდგინეთ დიდი სწორი მიწა დათოვლილი კავკასიონის მთების ფონზე და რამდენიმე ძალიან ლამაზი სახლი (უმეტესად, ცარიელი) გზაზე. 24 საათის შემდეგ, სოხუმში ჩასვლა დიდი შვება იყო ბოლოს. ზღვის სანაპირო მზის ჩასვლის ფონზე მომაჯადოებელი იყო; მშვიდი და წყნარი. ცოტა ნიავიც უბერავდა. შეიძლება უცნაურია, მაგრამ რამდენიმე დღის შემდეგაც არ მომშორებია მარტოობის ძლიერი განცდა. რასაც ვუყურებდი და ვისმენდი, ამ გამოცდილებას მხოლოდ მრავალფეროვანს ხდიდა. არ ვიცი, შეიძლება ეს სეზონის ბრალი იყო. იანვარში ვიყავი სოხუმში, ეს დრო კი ნამდვილად არ არის იდეალური ზაფხულის კურორტზე სამოგზაუროდ. საოჯახო სასტუმროშიც კი ვერ გავჩერდი, დახურული დამხვდა არასეზონურობის გამო. სხვა გზა არ მქონდა, სოხუმის ცენტრში, შედარებით ძვირადღირებული სასტუმრო ავიღე. პირველი, რაც შესვლისთანავე შევამჩნიე, კედელზე ჩამოკიდებული საათები იყო. როგორც წესი, სასტუმროში საათები დასავლეთის დიდი ქალაქების დროს გვიჩვენებენ ხოლმე (ლონდონი, მადრიდი, პარიზი ა.შ.), მაგრამ აქ მხოლოდ მოსკოვის, მანაგუასა და კარაკასის დროებს ვხედავდი. თურმე, ეს იმ ქვეყნების დედაქალაქებია, რომლებიც აფხაზეთის დამოუკიდებლობას აღიარებენ. მეორე დღეს სოხუმის უფრო სრულფასოვნად დათვალიერება გადავწყვიტე. პირველად ქალაქის სანაპირო ზოლში გავისეირნე. მოვლილი მომეჩვენა იქაურობა, შენობები ახალი გარემონტებულია, თანამედროვე სტილის ახალი რესტორნებიც შევამჩნიე, ქუჩები სუფთაა, ხეებითა და ნარგავებით სავსეა სანაპირო, მოკლედ, საუკეთესო საზაფხულო კურორტის შთაბეჭდილებას მიტოვებს. ერთ-ერთი კაფის ვერანდაზე ყავას ვსვამ მარტო და ვხედავ, ხიმინჯებთან კაცები იკრიბებიან სათევზაოდ. მზე ანათებს და თავს შესაშინავად ვგრძნობ, თითქოს ეს-ეს არის დაიწყო გაზაფხული. მეთევზეებისგან მოშორებით, ცარიელ ნავმისადგომს ვხედავ, რომლის გარშემოც ამაყად ჰკიდია ეროვნული დროშები. მოგვიანებით, აფხაზეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი მეუბნება, რომ ეს ნავსადგომი არც არასოდეს გამოუყენებიათ თავისი დანიშნულებით. საბჭოთა კავშირის ბოლო პერიოდში აშენდა, 1992-1993 წლების ომმა კი ეს პროექტი შეაჩერა. ცარიელი, გამოუყენებელი შენობები თითქოს მუდმივი შეხსენებაა იმის, რომ აფხაზეთი დანარჩენი სამყაროსგან გამოყოფილია. იგივე გრძნობა მქონდა როცა ქალაქის ქუჩებს ვათვალიერებდი, დაცარიელებული სახლები და მიტოვებული აგარაკები ლამაზ და შთამბეჭდავ შენობებს შორის დგას. ეს ურბანული გარემო ერთდროულად მომხიბვლელიც არის და სევდის მომგვრელიც. ბუნების ეს ხედი, მოშიშვლებულ სივრცეებს თითქოს ნელ-ნელა ახლადწარმოქმნილი ტყით ანაცვლებს. ერთი შეხედვით ეს ყველაფერი მართლაც მომხიბვლელია, მაგრამ ჩემი შთაბეჭდილებები ისევ საშინელი სიცარიელის შეგრძნებებს ერევა და პერიოდულად თავბრუსხვევასაც კი ვგრძნობ. ძალადობრივი გარემოს ექო, არც თუ ისე შორეული წარსულიდან, ამ ნანგრევებს ფონად მოჰყვება. ცოტახანში რამდენიმე უცხოელს შევხვდი არასამთავრობო სექტორიდან, ისინი იმ ადამიანებს ეძებენ, რომლებიც 1992-1993 წლების ომში გაუჩინარდნენ. ადგილობრივებსაც ეხმარებიან ფსიქოლოგიურ ტრამვებს გაუმკლავდნენ. ომის ნარჩენები ყველგანაა, ამიტომ შეგრძნება მქონდა, რომ ეს ტრამვაც არსად წასულა, ისევ ზედაპირზეა. ომიც სულ გახსენებს თავს: მთლიანად შავებში შემოსილი, მგლოვიარე ქალი, რომელიც ომში დაკარგულ ბიჭებს მისტირის. აქ სხვა ადამიანებიც სულ ომზე მიგანიშნებენ. ცხადია, თბილისშიც არსებობს ომის მეხსიერება. თუმცა, შეგრძნებები თითქოს უფრო სუსტია. მაგალითად, ქართველები სულ ნოსტალგიით, სევდით ლაპარაკობენ აფხაზეთზე, ძველი მშობლიური სახლები ახსენდებათ სანაპიროზე, ეს განცდები უფრო სინანულს ჰგავს ძველი დიდების დაკარგვის გამო. აფხაზებს კი, ომი უფრო მძაფრად ახსოვთ. მათთვის ეს თითქოს ერთდროულად არის ეროვნული სიამაყის მიზეზიც და ტანჯვისაც მათ შორის. ომის შემდეგ შექმნილი რეალობა მათ ცხოვრებაზე ყოველდღიურად აისახება. აფხაზები აფხაზეთის მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარს შეადგენენ. აქ დღეს სხვა ეროვნების ხალხიც ცხოვრობს: მათ შორის რუსები, სომხები და ბერძნები. ეს მრავალფეროვნება სოხუმის ცენტრალურ ბაზარში ყველაზე კარგად იგრძნობა. ქალაქში ეს ჩემი საყვარელი ადგილია. ქალების ჯგუფი მახსოვს, ზოგი ყიდდა, ზოგი ჭამდა, ზოგიც ყიდულობდა. ერთმანეთს ძალიან ხმამაღლა ელაპარაკებოდნენ. ძირითადად რუსული ენა მესმოდა. პროდუქტების უმრავლესობა ან ადგილობრივი წარმოებისაა ან თურქული. ბაზარი ხალხით იყო სავსე და ქალაქის ქუჩებიდან გამოყოლილი სიმარტოვის შემდეგ, ნაცნობი გრძნობები განმიახლდა. ალბათ ამიტომაც, სოხუმში ყოფნის ყოველ დილას ბაზარში მივდიოდი და ამ ხალხმრავლობას ვაკვირდებოდი. ჩემი იქ ყოფნაც არ დარჩენილა შეუმჩნეველი. ტურისტული სეზონიც აღარ იყო, ამიტომ უცხო სახემ მაშინვე მიიქცია ქალაქში ყურადღება. მეგობრულები იყვნენ და ცდილობდნენ ინგლისურად რამდენიმე სიტყვა მაინც ეთქვათ, ლექსიკონში ამოწმებდნენ. აინტერესებდათ, საიდან ვიყავი. საფრანგეთი რომ გაიგეს, პარიზი ახსენეს მაშინვე. J’aime Paris! მკითხეს საიდან და რატომ ჩავედი აფხაზეთში, ზუგდიდის გავლით? წარმოშობით ქართველი ხომ არ ვიყავი ან ქმარი ხომ არ მყავდა ქართველი? ვინმეს ხომ არ ვყავდი სპეციალურად გაგზავნილი თუ ჩემი ინიციატივით ავირჩიე აფხაზეთი. ცოტა უჭირდათ იმის წარმოდგენა, რატომ უნდა ჩასულიყავი სოხუმში საკუთარი ნებით. ამ ეჭვების მიუხედავად, მაინც თბილად მხვდებოდნენ, აშკარად უხაროდათ უცხოელის დანახვა, ეტყობა არც ისე ხშირად ხვდებიან ადამიანებს, რომლებიც რუსულად ვერ ლაპარაკობენ. ერთ დღესაც სასეირნოდ ქალაქიდან მოშორებით წავედი და ცოტა უცნაური საცხოვრებელი კომპლექსი დავინახე. შესასვლელში საბჭოთა პერიოდის მოზაიკა იყო, სხვათაშორის კარგად შენარჩუნებული. შეიძლება ეს სიმბოლო იმ ნოსტალგიას გამოხატავდა, რაც აფხაზებს საბჭოთა კავშირის საუკეთესო წლებთან აკავშირებთ. შენობის გარშემო რუსულმა ბილბორდებმა მიმანიშნა რომ აქ ძველად, სამხედრო სანატორიუმი ყოფილა. მოგვიანებით გავიგე, რომ ეს შენობა დღესაც რუსულ სამხედროებს ეკუთვნით, თუმცა შენობა მთლიანად ცარიელია. ფეხით სიარული გავაგრძელე და ხეივანს ბოლომდე ჩავუყევი, ორივე მხრიდან ხის აივნებიანი სახლებით იყო გარშემორტყმული. სულ ბოლოს დიდი ჭიშკარია, რომელსაც დაცარიელებულ სანაპიროზე გაყავხარ. ორი ბავშვი სილაში თამაშობდა, ყველაფერი ძალიან მშვიდი და ლამაზი ჩანდა აქედან. ეს განსაკუთრებული და ამაღლებული განწყობა, ალბათ, წელიწადის მხოლოდ ამ დროს, ზამთარშია, როცა ტურისტები უკვე წასულები არიან. იგივე შეგრძნებები გაგრამდე გამყვა, ისევ “მარშუტკით” ვიმგზავრე. როგორც ჩანს, ეს გადაადგილების ძირითადი საშუალებაა აფხაზეთში. ზამთარში გაგრა მოჩვნებების ქალაქს ჰგავდა, სრულიად განსხვავებული იყო იმისგან, რაც მასზე ჩამოსვლამდე მომიყვნენ. მხოლოდ სანაპირო კი არ დამხვდა ცარიელი, ულამაზესი ვილებიც მთის ფერდობზე და ძველი სანატორიუმებიც. რესტორნები და კაფეები, რომლებიც სეზონზე რუსი ტურისტებით გადავსებულია თურმე, დაკეტილია. ამ გარემოში ისევ თავბრუსხვევა დამეწყო. მალევე “მარშუტკაში” ჩავჯექი და ახალი ათონისკენ გავემგზავრე. აღმოჩნდა, რომ მარტო ვზივარ მძოლთან ერთად. გზაში რადიოა ჩართული და რუსული მუსიკა მესმის, თან ზღვას გავყურებ. შავი ზღვა ძალიან ლამაზია, ცოტა უკეთ ვგრძნობ თავს. ვხვდები, რომ ამ მოგზაურობაში ემოციები ერთმანეთს სწრაფად ენაცვლება: გაოცებასა და აღფრთოვანებას აუცილებლად რაღაცნაური შფოთი და შიში მოჰყვება ხოლმე. აფხაზეთში ყოფნის ბოლო დღე ოჩამჩირეში გავატარე. შემიძლია თამამად ვთქვა, რომ აქ სრულიად განსხვავებული აფხაზეთი აღმოვაჩინე. 1992-1993 წლების ომამდე, მოსახლეობის უმრავლესობას ქართველები შეადგენდნენ. დღეს ალბათ, ერთ-ერთი ყველაზე მიტოვებული და სევდიანი ქალაქია აფხაზეთის სანაპიროზე. ღამე ჩემი მეგობრის ოჯახში დავრჩი. დიანას დედა ქართველია. მას აფხაზური პასპორტი აქვს. დიანა 26 წლის არის და მსოფლიოს გარშემო მოგზაურობაზე ოცნებობს. ყველა იმ ენაზე უნდა ელაპარაკოს ხალხს, რომლებსაც ინტერნეტით სწავლობს. ინგლისურის გარდა, მას კომუნიკაცია თურქულ, იტალიურ და ფრანგულ ენებზე შეუძლია. “ყველაზე მეტად მინდა პასპორტი ავიღო და სხვადასხვა ქვეყანაში მოგზაურობა დავიწყო,” მეუბნება დიანა. თუმცა, მემგონი ეს ჯერ კიდევ შორეული პერსპექტივაა მისთვის. დიანა აფხაზების იმ 30%-შია, რომლებმაც რუსული პასპორტების აღება ვერ მოასწრეს. აფხაზური პასპორტით მოგზაურობა კი თითქმის შეუძლებელია, რადგან მის დამოუკიდებლობას მხოლოდ ოთხი ქვეყანა აღიარებს. უცხო ენების პრაქტიკას სამსახურში უცხოელებთან გადის. დიანა ტურისტულ გიდად მუშაობს სოხუმში. გამოწვევების მიუხედავად, მას სჯერა, რომ ერთ დღესაც აფხაზეთი ნამდვილად იქნება ძლიერი და მოგზაურობასაც შეძლებს. “ჩვენ პატარა და ლამაზი ქვეყანა ვართ, ძალიან ვცდილობთ ჩვენი უნიკალური კულტურა, ენა და ისტორია შევინარჩუნოთ. მინდა მსოფლიომ ჩვენი დამოუკიდებლობა აღიაროს. ხალხმაც მეტი გაიგოს ჩვენზე და უკეთ გაგვიცნოს.” ამ გოგომ ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა. განსაკუთრებით შთამბეჭდავი იყო მისი სიამაყის განცდა როცა აფხაზეთის მემკვიდრეობაზე მელაპარაკებოდა. კიდევ ერთხელ ცხადად დავინახე, რა გავლენა აქვს იძულებით იზოლაციას ადამიანის ცხოვრებაზე. მეორე დღეს, სანამ გრძელი გზით ისევ თბილისში დავბრუნდებოდი, ვიგრძენი, რომ ჩემი მოგზაურობა აფხაზეთში დასრულებული არ იყო. იანვარში იქ ჩასვლამ იზოლაცია მთელი სიმძაფრით მაგრძნობინა. ეს ალბათ, ჩემს ფოტოებშიც აისახა. როცა მათ ახლოდან ვუყურებ, ვხედავ, რომ ისინი უფრო ცარიელი და ნაცრისფერია, ვიდრე ჩემი სხვა ნამუშევრები. მე მაინც ხალხით გადატვირთულ ადგილებში ცხოვრებას ვარ მიჩვეული და ეს სიცარიელის შეგრძნება ძალიან ახალი იყო ჩემთვის. ფოტოების გადაღებაც ერთგვარი ფორმაა აფხაზეთის გასაცნობად. მაგრამ ჯერ კიდევ ბევრი რამ მაქვს აღმოსაჩენი. აფხაზეთის კულტურის, რიტუალებისა და ტრადიციების შესწავლას დრო დასჭირდება. იქ ყოფნის შემდეგ, თითქოს უკეთ გავიგე რას ნიშნავს იზოლაცია და მარტოობა. რამდენიმე კვირაში, ვირუსის პრევენციის მიზნით, მთელი რეგიონი ჩაიკეტა. ორ თვეზე მეტი აფხაზები და ქართველები თვითიზოლაციაში იყვნენ ისევე როგორც, მთელი დანარჩენი მსოფლიო. გულწრფელად რომ ვთქვა, მარტოობას და იზოლაციას სულაც არ განვიცდი, ვიცი, რომ დროებითია და ადრე თუ გვიან ისევ დავუბრუნდები დატვირთულ და ხმაურიან დღის რეჟიმს. ალბათ, სულ სხვანაირი განცდაა, როცა არ იცი როდის სრულდება იზოლაცია. დღევანდელი სიტუაცია ემპათიისკენ გვიბიძგებს. განსაკუთრებით იმ ადამიანებზე გვაფიქრებს, ვისთვისაც იზოლაცია ყოველდღიურობაა. წყარო: CHAI KHANA ავტორი: მარი ოდინეტი#აფხაზეთი #სოხუმი #გაგრა #ოკუპაცია #sokhumidaily

ჩემო მეგობარო! მიხარია, რომ შეგიძლია გაეცნოთ ჩვენი შემოქმედებითი ჯგუფის მიერ მომზადებული სპეციალური გამოცემის ელ.ვერსიას, რომელიც მომავალში ჩვენი ჩანაფიქრის განხორციელებას შეუწყობს ხელს. ყოველდღე შემოგთავაზებთ თითო ამბავს სამეგრელოზე. სურვილი გვაქვს, სამომავლოდ გამოვცეთ უნიკალური წიგნი-ალბომი „კოლხეთი, ლაზიკა, ეგრისი, ოდიში, სამეგრელო-ზემო სვანეთი“, სადაც მკითხველი გაეცნობა ისტორიას, ეთნოგრაფიას, გამოჩენილ ადამიანებს, კულტურულ მემკვიდრეობას, ფოლკლორს, ეკლესია-მონასტრებსა და ციხე-სიმაგრეებს, ფლორასა და ფაუნას. წინამდებარე გამოცემაში გაეცნობით სამეგრელოსა და ზემო სვანეთის რეგიონის რაიონების მოკლე ისტორიას, მიმდინარე უნიკალურ პროექტებს, მუზეუმებსა და კულტურული მემკვიდრეობის უძველეს ძეგლებს, ტურისტულ მარშრუტებს, ტობა ვარჩხილსა და მღვიმეებს, სვანურ კოშკებს, ადათობრივ სამართალსა და კოლხური ვაზის ჯიშებს. მოგითხრობთ კოლხური ოდის შესახებ, კიდევ ერთხელ გიამბობთ უნიკალურ ქართულ რუხ მუხურულ ფუტკარზე და სხვ. გადმოცემით, სამეგრელოს ისტორიული წარსული დაკავშირებულია ძველ კოლხეთთან, რომელშიც მთლიანად შედიოდა დღევანდელი სამეგრელო. ისტორიულ-პოლიტიკური მოვლენების შესაბამისად, ეს მხარე იცვლიდა გეოგრაფიულ-პოლიტიკურ სახელწოდებას. უძველეს დროს მას ეწოდებოდა კოლხიდა ან კოლხეთი, უფრო გვიანდელ პერიოდში – ლაზიკა ან ეგრისი, შემდეგ – ოდიში, ახლა ცნობილია სამეგრელო ზემო სვანეთის სახელწოდებით. სამეგრელოს ისტორია იყოფა – კოლხეთის, ლაზიკისა და ოდიშ-სამეგრელოს სამ მთავარ პერიოდად. საქართველოს ძველი ისტორია, ფაქტობრივად, კოლხეთის ისტორიით იწყება. არქეოლოგიური აღმოჩენებიც მოწმობს, რომ ძველი კოლხეთის ტერიტორიაზე მუდმივად იყო მოსახლეობა, რომელმაც შექმნა მაღალი და გამორჩეული კულტურა. ქვეყნის გეოგრაფიული მდებარეობა ხელს უწყობდა მის კულტურულ-ეკონომიკურ განვითარებას შავი ზღვის სანაპიროზე. სტრაბონის ცნობით, კოლხებს ბლომად გამოჰქონდათ საბადოებიდან ოქრო, ვერცხლი და რკინა. მრავალი ძველი თქმულება არსებობს სვანეთის ოქროსქვიშიანი ნაკადულების შესახებ. უძველესი ისტორიული წყაროები და არქეოლოგიური აღმოჩენები ადასტურებენ, რომ ერთიანი ქართული ცივილიზაციის ფორმირების პროცესში სოციალურად და კულტურულად დაწინაურებულმა კოლხურმა ეთნოსმა ერთ-ერთი წამყვანი როლი შეასრულა. ასეული წლების განმავლობაში ეგრისის გავლით ქალაქ ფაზისზე გამავალი მაგისტრალური აბრეშუმის გზა შავი ზღვის სანაპიროზე მცხოვრებ ხალხთა დაახლოების, იდეებისა და ცოდნის, ენობრივი და კულტურული საგანძურის გაცვლა-გამოცვლის არტერიად იყო ქცეული. მოგზაურები, ჟამთააღმწერლები, ეთნოგრაფები, კოლხეთის შესაძლებლობებს უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებდნენ. ერთნი მას შავი ზღვის მარგალიტს, მეორენი პატარა წალკოტს, სხვანი კი ამქვეყნიურ სამოთხეს უწოდებდნენ. ორი კონტინენტის შესაყარზე მდებარე კოლხეთი თავისი ისტორიით, სხვადასხვა რელიგიასა და კულტურასთან თანაარსებობის უნარით, განსაკუთრებულ მხარედ აღიქმებოდა აღმოსავლეთ-დასავლეთის თვალში. დღევანდელი სამეგრელო-ზემო სვანეთი, განახლებისა და სახეცვლილების სხვა საფეხურზე იმყოფება. აქ ხორციელდება ახალი ინფრასტრუქტურული პროექტები, რომელიც საქართველოს შავიზღვისპირეთის აღორძინებასაც უდაოდ შეუწყობს ხელს. სამეგრელო-ზემო სვანეთი, როგორც მაღალი ტურისტული პოტენციალის მქონე რეგიონი, დიდი ხანია, საერთაშორისო ყურადღების ცენტრშია. ამას ძირითადად განაპირობებს კოლხეთის უძველესი კულტურა, ისტორიული და მატერიალური კულტურის ძეგლები, მუზეუმები, მღვიმეები და გამოქვაბულები, კოლხეთის ულამაზესი დაბლობი და მისი უნიკალური, ხელუხლებელი ბუნება. სამეგრელოს ტერიტორიაზე ასეულობით ხუროთმოძღვრული ძეგლია, მათ შორის საკულტო ნაგებობანი და ეკლესია-მონასტრები. ლეგენდის ბურუსში გახვეული ოქროს საწმისი, რომელიც უძველეს კოლხეთს დანარჩენი მსოფლიოს თვალში ფუფუნების, სიმდიდრის, ეკონომიკურად განვითარებული ქვეყნის სტატუსს ანიჭებდა, სინამდვილედ იქცევა. კოლხეთზე მრავალი მითი და ლეგენდა შექმნილა, მისი კვლევა ჯერაც არაა დასრულებული, მაგრამ ახლა იმის თქმა ნამდვილად შეიძლება, რომ კოლხეთის უძველესი ისტორია მართლაც გამორჩეულია თავისი დიდებულებითა და უნიკალურობით. ჩვენი კუთხისადმი განუმეორებელი სიყვარული და წინაპრებისადმი უდიდესი პატივისცემა გვიბიძგებს, გამოვცეთ წიგნი-ალბომი, სადაც შერწყმული იქნება წარსული, აწმყო და უკეთესი მომავალი. მიუხედავად შეჭირვებული ჟამისა, გამოჩნდებიან ადამიანები, ვისაც გაუჩნდება სურვილი ხელი შეგვიწყოს ამ უნიკალური წიგნი-ალბომის გამოცემაში. ჩემო მეგობარო! თუ შენს ოჯახში მოიპოვება ჩვენი კუთხის ისტორიის ამსახველი მასალები, მოგვაწოდე და მას ჩვენს მკითხველს გავაცნობთ. სასიამოვნო ვალდებულებად მივიჩნევთ განსაკუთრებული მადლობა ვუძღვნათ: ვალერი კვარაცხელიას, თენგიზ სარიშვილის, გოდერძი ბუკიას, ვასილ ხორავას, ირაკლი ხახუბიას, კახა ლატარიას, ლონდა ფიფიას, მარინა ლაგვილავას, გოგი ბერაძისა და რევაზ ნარმანიას ოჯახებს. შემოქმედებითი ჯგუფი მადლობას წირავს მათ, ვინს დაუზარელი თანადგომითა და დახმარებით ხელი შეუწყო წინამდებარე გამოცემის მომზადებას: ლილი ბერაიას, გიორგი კალანდიას, ელენე კავლელაშვილს, ელენე გაბლიანს, ნინო წერედიანს, პაატა ლაგვილავას, მაგდალინა თოდუას, მარიკა ნარმანიას, ეკა ბელქანიას, ინგა პაპასკირს, იგორ ფიჩხაიას, გოგიტა ჩიტაიას, სოფო მაჭავარიანს, ია ბჟალავას, მზია ერისთავს, ნუნუკა გრძელიშვილს, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის სააგენტოს, საქართველოს ტურიზმის დეპარტამენტს! მადლობა ბადრი ვადაჭკორიას, რომან თოლორდავას, ხვიჩა ნემსაძეს, ბესო ჯანჯღავას, ირაკლი შონ

The Independent ახალი კორონავირუსის პირობებში ეკონომიკური კრიზისის პოტენციალზე წერს. ეკონომიკური განვითარების სპეციალისტი და ბიზნესმენი, ომარ ჰასანი ვარაუდობს, რომ პანდემია გლობალური ეკონომიკის სტაბილურობას მნიშვნელოვნად შეარყევს. კორონავირუსი გლობალურ ეკონომიკას უკვე აყენებს დიდ ზიანს. თუ ვირუსი თქვენს ცხოვრებაზე პირდაპირ იქონიებს ზეგავლენას, დიდი შანსია, რომ ეს თქვენს ფინანსურ მდგომარებოს შეეხოს და არა — ჯანმრთელობას. ეს შეიძლება გამოიხატოს იმით, რომ რაღაც დროით სამსახურში სიარული ვეღარ შეძლოთ; თუმცა ზოგს შესაძლებელია, რომ ბიზნესიც გაუკოტრდეს. დღევანდელი მონაცემებით, მსოფლიოში კორონავირუსით 7,989 ადამიანია გარდაცვლილი, თუმცა უკვე შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ იგი მილიონობით ადამიანს მიაყენებს ეკონომიკურ ზიანს. მან უკვე გამოიწვია საფონდო ბირჟებზე არეულობა, გაამწვავა სანავთობო ომი რუსეთსა და საუდის არაბეთს შორის და რეალური ომი სირიაში, რაც, თავის მხრივ, კიდევ ერთი მიგრაციული კრიზისის წყარო შეიძლება გახდეს. კორონავირუსის გავრცელება, შესაძლოა, იქცეს იმ მოვლენად, რომელიც გლობალური ეკონომიკის სტაბილურობას შეარყევს, რაც ყველაზე საშიში სტარტაპებისა და მცირე ბიზნესებისთვის იქნება. ამიტომ ვირუსთან ბრძოლასთან ერთად მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენი ეკონომიკები შესაძლო პანიკის პანდემიის საწინააღმდეგოდ ავცრათ. ტრაგედია, პირველ რიგში, ავადმყოფობა ან სიკვდილია, თუმცა გადასახდების გადახდის უუნარობის ან სახლის დაკარგვის პერსპექტივაც ერთობ საშიშია. დღეს მსოფლიოს მასშტაბით განსაკუთრებით მცირე ბიზნესებს უჭირთ, ვინაიდან მათი მომმარაგებელი ქსელები პროდუქციისა და საჭირო ნედლეულის მიწოდებას სათანადოდ ვეღარ ახერხებენ. ჩინეთში ქარხნების დახურვამ საწარმოო მუშაობის გამზომი საქმიანი აქტიურობის ინდექსის, PMI-ის რეკორდულად დაბალი მაჩვენებელი გამოიწვია. ჩინეთი მსოფლიოში ყველაზე მსხვილი ექსპორტიორია და გლობალურად ნაწარმოები პროდუქციის მესამედზეა პასუხისმგებელი. ამიტომ ჩინეთის პრობლემა ყველას პრობლემაა — პეკინსა და თეთრ სახლს შორის სავაჭრო ომის პირობებშიც კი. სიტუაციას უფრო მეტად აუარესებს ის, რომ მთავრობები შექმნილ ვითარებას მხოლოდ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ კრიზისად აღიქვამენ და ნაკლებად აქცევენ ყურადღებას ეკონომიკურ მხარეს. ამ ეტაპზე იტალიის ეკონომიკური რეცესიის თავიდან აცილება ნაკლებადსავარაუდოა. ასევე ნაკლებადსავარაუდოა, რომ ეს არ იქონიებს გავლენას ევროპაზე და მის ყველაზე მსხვილ სავაჭრო პარტნიორზე, ამერიკის შეერთებულ შტატებზე. ეს კი გლობალურ ეკონომიკურ დაღმასვლას გაამწვავებს, თუ, რა თქმა უნდა, მთვარობები 12 წლის წინ მომხდარ უკანასკნელ ფინანსურ კრიზისთან შედარებით მეტად ხისტ და სწრაფ რეაგირებას არ მოახდენენ. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთმა ჯერჯერობით ყველაზე დიდი ადამიანური და ეკონომიკური მსხვერპლი გაიღო ვირუსთან ბრძოლისას, ოფიციალურმა პეკინმა, შესაძლოა, სარგებელი ნახოს აშშ-ს ეკონომიკური დასუსტებისა და იმ გარემოებისგან, რომ ტრამპის მიერ წარმოებულ და ბოლო დროს განსაკუთრებით გამწვავებულ სავაჭრო ომიდან ამერიკამ ყურადღება ვირუსის კონტროლზე გადაიტანა. ამასთან, რუსეთ-არაბეთის სანავთობო ომიც კორონავირუსთან თითქმის იდეალურ სინქრონში დაიწყო. მოსკოვსა და ერ-რიადს ნავთობის ფასის ერთ ღამეში ოცდაათპროცენტიანი კლების გადატანის უნარი აქვს — ხანმოკლე პერიოდით მაინც. აი, ამერიკულ ფიქლის გაზის ბიზნესს კი ამის ფუფუნება არ გააჩნია: ფრეკინგი შედარებით ძვირადღირებული პროცესია, რაც ნიშნავს იმას, რომ თუ ნავთობზე ისტორიულად ყველაზე დაბალი ფასები დიდი ხნის განმავლობაში შენარჩუნდება, აშშ-ს ნავთობის სექტორი უდიდეს დარტყმას მიიღებს. ეს კი გამოიწვევს საწარმოების დახურვას, სამუშაო ადგილების კლებასა და, შესაძლოა, საშტატო დონეებზე ეკონომიკური რეცესიის დაწყებასაც კი. ტრამპის ადმინისტრაცია ხელფასის საშემოსავლო გადასახადის შემცირებასა და საათობრივად მომუშავეების პირობების გაუმჯობესებას აპირებს — ეს ცვლილებები დადებითად აისახება როგორც დასაქმებულებზე, ასევე დამსაქმებლებზეც. ბრიტანეთში ფინანსთა მინისტრმა, რიში სუნაკმა რამდენიმე დღის წინ წარადგინა "კორონავირუსის ბიუჯეტი". თუმცა პანდემიის შედეგად სტატუს კვოს ცვლილებასთან სათანადოდ გასამკლავებლად მეტად გამბედავი და მასშტაბური ნაბიჯების გადადგმა იქნება საჭირო. ეს სიტუაცია არ ეხება მხოლოდ კორონავირუსის შეჩერებას, ნავთობის ფასებს ან თუნდაც გლობალურ ეკონომიკას. ეს დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის ძალთა ბალანსის საკითხიცაა. ამ ურთიერთობის ეპიცენტრი ბოლო ათი წლის განამვლობაში სირია იყო. თუმცა ახლა მარიონეტული ომებიდან დაპირისპირება, შესაძლოა, ეკონომიკურ ბრძოლაში გადაიზარდოს. რუსეთი და ჩინეთი, ეს ახალაღმოცენებული სუპერძალები, სირიაში ამერიკის გავლენის შემცირების მოწმენი გახდნენ. ახლა ისინი ჭეშმარიტად მულტიპოლარული მსოფლიოს ხედვის რეალობაში გარდასახვას ცდილობენ. ნაცვლად იმისა, რომ ამერიკასა და მის მოკავშირე საუდის არაბეთს ოპეკის კარტელის მეშვეობით ნავთობის ბაზრების მართვის საშუალება მისცენ, რუსეთი და ჩინეთი ცდილობენ, თავიანთ სასარგებლოდ შეცვალონ მსოფლიო ბაზარი და ძალთა ბალანსი. ამ ცვლილებებთან გასამკლავებლად აშშ-ს, ბრიტანეთსა და სხვა ქვეყნებს დასჭირდებათ, რომ დაიცვან დიდი და მცირე ბიზნესის მომავალი და ახალ ეკონომიკურ წყობაზე თვალი კი არ დახუჭონ, არამედ მასში სარგებლის მიღების გზები დასახონ. მხოლოდ ასე იქნება შესაძლებელი პანდემიის ეკონომიკური შედეგების კონტროლი. On.ge

Google დავით კაკაბაძის სამეცნიერო გამოგონებას გამოფენას უძღვნის. გამოფენა, ხელოვნების სასახლისა და Google-ის მორიგი ერთობლივი პროექტია, რომელიც მსოფლიოს უდიდეს აუდიტორიას ცნობილი ქართველი მხატვრის, დავით კაკაბაძის სამეცნიერო მოღვაწეობას გააცნობს. პროექტი მსოფლიოს გამომგონებლებისადმი მიძღვნილი გამოფენის – „ცდა მსოფლიოსათვის” ნაწილია, რაც იმას გულისხმობს, რომ მსოფლიო აუდიტორიისათვის NASA-ს მიღწევებთან ერთად დავით კაკაბაძის სინემატოგრაფიც გამოიფინა. როგორც მხატვარი და მეცნიერი, კაკაბაძე იყო პირველი, ვინც შეიმუშავა სტერეო კინოს იდეა, რომელიც სპეციალურ სათვალეს არ საჭიროებდა. 1922 წელს მან შეთანხმება გააფორმა მ. მიულერთან და კ. კობახიძესთან “უსათვალო სტერეო სინემატოგრაფის” გამოგონებაზე. ამ მიზნით დაფუძნდა სააქციო საზოგადოება “სტერეო სინემა” თხუთმეტი აქციონერის მონაწილეობით, რომლის კაპიტალიც 225 000 ფრანკს შეადგენდა. კაკაბაძემ მოახერხა საწარმოს აშენება და გეგმის განსახორციელებლად ორი ინჟინერი იქირავა. საჭირო იყო ორი მოწყობილობის – კამერისა და პროექტორის გამოგონება. თავდაპირველად ყველაფერი გეგმის მიხედვით მიდიოდა და საწარმომ გამოუშვა სარკიანი ლინზები, რომელთა წარმოებამ მთავარი პროექტის პარალელურად მოგებაც მოიტანა. 1922-1925 წლებში კაკაბაძემ თავისი გამოგონება ევროპისა და ამერიკის 8 ქვეყანაში დააპატენტა. სტერო კინოს გარდა, კაკაბაძე მუშაობდა ერთი ნათურიდან სხვადასხვა სიკაშკაშის განათების მიღებაზეც. მან გამოიგონა ელექტრონათურის განათების სიმძლავრის რეგულირების ხერხი, რაც სიკაშკაშის დონის კონტროლის საშუალებას იძლეოდა. პროექტის წარმატების შემთხვევაში არტისტს 180 000 ფრანკი უნდა მიეღო. “შემდეგ კი ჩვენ შეგვიძლია მთელი დღეები მხოლოდ ხატვაში გავატაროთ”, – ეუბნებოდა ის თავის მეგობარს, ლადო გუდიაშვილს. თუმცა, ეს მიზანი მიუღწეველი დარჩა. კაკაბაძე თავის ძმას – სერგოს სწერდა, რომ უკმაყოფილო იყო ინჟინრების ნელი ტემპებით. შედეგად, საწყისი კაპიტალი პროექტის წარმატებით დასრულებამდე ამოიწურა. 1925 წლის ბოლოსთვის კაკაბაძე იძულებული იყო გაურკვეველი ვადით გადაედო სტერეო კინოს ექსპერიმენტული პროექტი. 1927 წელს ის საქართველოში დაბრუნდა. მის საწარმოში ერთ დროს შექმნილი სარკეები, ლინზები და სხვა ოპტიკური ელემენტები მის კონსტრუქტიულ და დეკორატიულ კოლაჟებში შეგვიძლია აღმოვაჩინოთ. 1938 წელს კინოსა და ფოტოგრაფიის სამეცნიერო კვლევითმა ინსტიტუტმა მოსკოვში განიხილა კაკაბაძის გამოგონებები და უარი უთხრა მას პროექტის განხორციელებისთვის საჭირო ექსპერიმენტების გაგრძელებაზე. 1942 წელს იგივე ინსტიტუტმა სემიონ ივანოვის პირველი უსარკო სტერეო სისტემის გამოგონების შესახებ განაცხადა. ივანოვის სისტემა კაკაბაძის სისტემის იდენტური იყო. კაკაბაძე 1952 წლის 10 მაისს დასავლური სამყაროსგან მივიწყებული გარდაიცვალა.”#დავითკაკაბაძე #ქართველიმხატვრები #მხატვრობა #ხელოვნება Tbilisi

ქართველი მწვრთნელის უპრეცედენტო საქციელი, რომელმაც ნორვეგიელები გადარია🇬🇪👇🏻 მას შემდეგ, რაც ევროპაში უვიზო მიმოსვლა დაიწყო, ხშირად გაიგონებთ: უცხოეთში ქართველებმა (მათ შორის სპორტსმენებმა) ესა და ეს დანაშაული ჩაიდინეს და შეიძლება უვიზო რეჟიმს საფრთხე დაემუქროსო. მადლობა ღმერთს, დამნაშავეები არა არიან ბევრნი (სტატისტიკას გადავხედე და ქართველებს, მაგალითად გერმანიაში ბალტიისპირელებიც, რუსებიც, უკრაინელებიც და მოლდოველებიც "სჯობნიან" დანაშაულებრივ საქმიანობაში), მაგრამ საპისრისპირო უამრავი მაგალითებიც გვაქვს და მინდა ჩემი თვალით ნანახ ასეთ პიროვნებაზე მოგითხროთ: მსოფლიოს ერთ-ერთ უდიდეს ბავშვთა საფეხბურთო ტურნირზე - "დანა კაპზე" 1997 წელს დაბადებულთა ტურნირის 1/32-ფინალში "ვიტ ჯორჯიას" და ნორვეგიულ "სკანდსმოს" შეხვედრაში ისეთი რამე მოხდა, ტურნირის ჟიური საგანგებოდ შეიკრიბა და ქართული გუნდებისთვის მეტად უჩვეულო და საამაყო განჩინება გამოიტანა - ფეარ ფლეის სპეციალური პრიზი გადმოგვცა. ნორვეგიელები ორი ავტობუსით წამოსულან თამაშზე და ერთს დაუგვიანია, ამიტომ მოედანზე 9 კაცით გამოვიდნენ. როცა ჩვენმა მწვრთნელმა ზაზა დიდებაშვილმა იკითხა, რა ხდებაო, მსაჯმა უთხრა – მატჩს ვერ გადავდებ, 9 კაცით ითამაშებენ, თქვენ კი ჩვეულებისამებრ, 11 ფეხბურთელი გამოიყვანეთო. ზაზამ თარჯიმნის პირით უთხრა – ჩემს ცხოვრებაში არაკაცური არაფერი ჩამიდენია და არც ეგეთი მოგება მინდა, დაველოდოთო! მსაჯმა არ ქნა, განრიგს ვერ დავარღვევო. მაშინ დიდებაშვილმა 2 კაცი მოაკლო გუნდს და 9 კაცითვე დაიწყო თამაში! ნორვეგიელები გადაირივნენ, მობილურები მოიმარჯვეს და ყველამ რეკვა ატეხა - როგორც აღმოჩნდა, დანიის და ნორვეგიის ფედერაციებში რეკავდნენ, მსგავსი საქციელი არ გვახსოვს და მადლობა გვინდა ოფიციალურად გამოვუცხადოთო! დანა ქაფის ჟიურიმ კი მატჩის დამთავრებისთანავე გადაწყვიტა – ამ ტურნირის 30-წლიან ისტორიაში მსგავსი ნაბიჯი არავის გადაუდგამს და ქართველი მწვრთნელი ფეარ პლეის საგანგებო თასით დავაჯილდოვოთო! სხვათაშორის იმ ვაჟკაცურ ორთაბრძოლაში ჩვენებმა "სკანდსმო" 3:2 დაამარცხეს... პირადად დავესწარი ზაზას დაჯილდოებას დიდი თასით და ტურნირის ერთ-ერთმა ორგანიზატორმა მითხრა - ეს ის მწვრთნელი არ არის, გატენილი საფულე რომ იპოვა და მაშინვე ჟიურიში მოიტანა და პატრონს გადავეცითო!!! ზაზა "ვიტ ჯორჯიას" ახალგაზრდული გუნდით (2002-2003 წლიანები) წელს 25-ედ მიემგზავრება სკანდინავიაში, სადაც ჯერ შვედეთის "გოტია ქაფზე" სცდის ბედს (გეტებორგში რომ იმართება 110 სტადიონზე და 1 700 გუნდი მონაწილეობს), მერე კი დანიაში პატარა ქალაქ ჰიორჰინგში, 1 000 გუნდიან "დანა კაპზე" გამოვა, რომელიც ექვსჯერ აქვს მოგებული! მამუკა კვარაცხელია

აია-სოფია (აგრეთვე ჰაგია-სოფია, ამჟამად აია-სოფიას მუზეუმი) — ყოფილი ბიზანტიური მართლმადიდებლური ეკლესია, რომელიც მოგვიანებით მეჩეთად გადაკეთდა ოსმანთა მიერ, ამჟამად კი მუზეუმია ქალაქ სტამბოლში, თურქეთი. მას უნივერსალურად მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე დიდებულ შენობად მიიჩნევენ და ხშირად მსოფლიოს მერვე საოცრებად მოიხსენიებენ. კონსტანტინოპოლის დაცემისას მისი ოსმანთა ხელში გადასვლა ბერძნული მართლმადიდებლური ქრისტიანული სარწმუნოების მიერ უდიდეს ტრაგედიად არის მიჩნეული. ვიდრე კონსტანტინოპოლი დაეცემოდა იყო ერთ-ერთი უმთავრესი მართლმადიდებლური ტაძარი. სახელი წმინდა სოფია ბერძნულიდან ითარგმნება, როგორც წმინდა სიბრძნე და ეძღვნება წმინდა სამების მეორე იპოსტასს, განკაცებულ ღვთის სიტყვას (ბერძნ:Λόγος), უფალ იესო ქრისტეს, როგორც ღვთის წმინდა სიბრძნეს. მისი მშენებლობა ბიზანტიის დიდი იმპერატორის კონსტანრინეს სახელს უკავშირდება. ტაძარი შენდებოდა 324-337. მის ასაგებად შერჩეულ იქნა კონსტანტინოპოლის ცხენების ბაზრობის მოედანი. სოკრატე სქოლასტიკელის გადმოცემის მიხედვით აია-სოფია 360-380 წლებში არიანების ხელში იყო, 380 წელს კი ბიზანტიის იმპერატორის თეოდორიუს I-ის ბრძანებით ტაძარი გადაეცა მართლმადიდებლებს და 380 წლის 27 თებერვალს იგი თავად წარუძღვა გრიგოლ ღვთისმეტყველს ტაძარში (რომელიც სულ მალე კონსტანტინრპოლის არქიეპისკოპოსად იქნა არჩეული). აია-სოფია სამჯერ აშენდა. პირველად იყო მეგალა ეკლესია, რომელიც იყო ხისგან ნაგები შენობა ბაზილიკის სტილში და ხის სახურავით გადახურული. ეკლესია 360 წელს აიგო. 404 წელს იყო სახალხო აჯანყება, რომლის დროსაც მომხდარმა ხანძარმა ტაძრის ნაწილი იმსხვერპლა. მეორედ აია-სოფია აშენდა 415 წელს თეოდოსიუს II დროს. ეს იყო ახალი ეკლესია ბაზილიკის სტილში აგებული, ხის სახურავითა და მონუმენტალური შემოსასვლელით. 532 წელს სახალხო ნიკას აჯანყების დროს ტაძარი კვლავ დაიწვა, ამიტომ იუსტინიანე I ბრძანა აღედგინათ ტაძარი. მან კონსტანტინოპოლში მოიწვია საუკეთესო არქიტექტორები ისიდორ მილეთელი და ანფიმ ტრალელი. მის ასაგებად გამოყენებულ იქნა საუკეთესო ხარისხის მარმარილო და სხვა სამშენებლო მასალები. ეს მარმარილო მოჰქონდათ ნომიდიიდან, პროკონისადან,კარისტადან და იერაპოლიიდან. ტაძარი მოპირკეთებულ იქნა ოქროთი, ვერცხლით და სხვა ძრირფასი ლითონებით. აია-სოფიას სახელი „დიდებული“ უკვე მშენებლობის პერიოდში მიენიჭა. ტაძრის რესტავრაცია მალევე დასრულდა და ის საზეიმოდ გაიხსნა 532 წლის 27 დეკემბერს. დღეს. 1453 წლის შემდეგ დღეს კონსტანტინეპოლი მე-2 ჯერ დაეცა . აია-სოფია მეჩეთად გადაკეთდება . #აიააოფია #კონსტანტინეპოლი #ისტორია #ფაქტები#ახალიამბები #პოლიტიკა #ხელოვნება #მოგზაურობა

"თუ სევდა შემომაწვება, მაშინვე ჩემს შვილებს შევხედავ, ჩავეხუტები და ყველანაირი დარდი ქრება" კორონავირუსმა მსოფლიოს ეკონომიკა შეარყია და გამონაკლისი არც მოდის ინდუსტრიაა. 2020 წლის გაზაფხული/ზაფხულის კოლექციები უკვე შექმნილია, მაგრამ მათი გაყიდვა საეჭვოა, რადგან ეპიდემიის გამო მომხმარებელთა მოთხოვნა შეიცვალა. მოდის ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ მომდევნო კოლექციები ვირუსთან ერთად გაჩენილი მოთხოვნების შესაბამისი იქნება და მინიმალისტურ კოლექციებს მივიღებთ, ფუფუნების საგნებს კი მაღალი ფასის გამო თითქმის აღარავინ იყიდის. როგორი იქნება პოსტეპიდემიური­ მოდა და რა ცვლილებებს გეგმავს. თავის­ ახალ კოლექციაში, "კვირის პალიტრას" დიზაინერი მეგი გაბუნია ესაუბრ­ა. - თუ ამ პერიოდს ობიექტურად შევაფასებთ, მივხვდებით, რომ ის სამომავლოდ არამხოლოდ მოდისთვის აღმოჩნდება ნაყოფიერი - ყველამ უკეთ გავიცანით საკუთარი თავი, მეტი ვიფიქრეთ და გადავაფასეთ ადამიანური ღირებულებები, რესურსები. ეს განსაკუთრებით აისახება შემოქმედ ადამიანებსა და მათ საქმიანობაზე. ცვლილებებს თუ გეგმავ მომავალ კოლექციაში? მომავალ კოლექციებში უფრო თამამად გავშლი ფრთებს. ალბათ, შევქმნი ახალი სამყაროს სამოსს და აქსესუარებს. ამბობენ, რომ ჩემი ნამუშევრები მომავალს ასახავს და ამაში მეც ვრწმუნდები. შარშან­ მქონდა კოლექცია, რომელსაც ერქვა M.G. VIRUS, ამიტომ აღარ ვაპირებ ამ თემაზე მუშაობას. მინდა შევქმნა უფრო ლამაზი, ლაღი და სიყვარულით სავსე მომავლის ცხოვრება, იმ პერიოდის, როცა ყველაფერი ჩაივლის. - რა უნდა ქნან ქართველმა დიზაინერებმა, რომ მოდის ინდუსტრია არ გაჩერდეს? - დღეს არა მხოლოდ საქართველოს, მთელი მსოფლიოს ეკონომიკა შეჩერდა. ერთი ან ორი წელი დაგვჭირდება, რომ აღვადგინოთ კორონავირუსამდელი მდგო­მარეობა. კომპანიები და ბრენდები თავის გადარჩენისთვის იბრძოლებენ, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ ყველა გაორმაგებული ენერგიით გავაგრძელებთ საქმის კეთებას, თავს არ დავზოგავთ, ამით კი ერთმანეთსაც გავაძლიერებთ და, რა თქმა უნდა, ქვეყანასაც. - როგორია მეგი გაბუნიას ერთი დღე იზოლაციაში? - დაახლოებით თვე-ნახევარია, ძირი­თადად, სახლში ვარ ჩემს ორ შვილთან - მარიამსა და თათულისთან ერთად. კნუტიც გვყავს - თეთრი, ფუმფულა ქოქო. ჩემი გოგონები უკვე დიდები არიან, 20-ის და 10 წლის, ამიტომ სახლის საქმეს ვინაწილებთ, თუმცა ხანდახან წახალისებისთვის მათ ხელფასს ვთავაზობ ან რაიმე თამაშს, რომ წაგებული მე დამეხმაროს. მომაქვს პროდუქტი, ვაკეთებ სადილს, ვრეცხავ, ვალაგებ - როგორც ყველა დიასახლისს, დღეს მეც ეს როლი მაქვს მორგებული. ხანდახან­ ვდარდობ, რადგან ჩემი დროის ამაში ხარჯვა მენანება, თუმცა პერიოდულად მაინც მიწევს მუშაობა - შოურუმი ონლაინშეკვეთებზე გადავიდა (ჩვენს ერთგულ მომხმარებელს მადლობას ვუხდი ნდობისთვის). სახლში ვხატავ. ჩემი გოგონებიც ხშირად ხატავენ. ერთად ვუყურებთ ფილმებს. საოცარი კოსტიუმების გამო დავიწყე ისტორიული სერიალის ყურებაც, რომელიც ყოველთვის მინდოდა მენახა და არ მეცალა. ცოტას ვკითხულობ კიდეც. ვათვალიერებ ჩემთვის საინტერესო ფოტოებს და ვიგებ სასარგებლო ინფორმაციას. არ ვიღებ "ტიკ-ტოკის" ვიდეოებს და არ ვკითხულობ ფეისბუკპოსტებს. რაც შეეხება სტრესს, თავს არ ვაძლევ უფლებას, რომ შემაწუხოს. ყველა განვიცდით დღევანდელ მდგომარეობას, დაკარგულ ყოველდღიურობას, მაგრამ სამაგიეროდ, ბევრი რამ დავაფასეთ... ზუსტად ამიტომ დღევანდელობასაც ვაფასებ, რადგან არავინ იცის, როდის რა პერიოდი­ მოგვენატრება. მინდა ყოველდღე ბედნიერები ვიყოთ, რაც უნდა რთული იყოს ეს. ყოველთვის არის მიზეზი, რის გამოც ადამიანები მადლიერნი უნდა ვიყოთ. თუ სევდა შემომაწვება, მაშინვე ჩემს შვილებს შევხედავ, ჩავეხუტები და ყველანაირი დარდი ქრება. ხშირად ვსეირნობ სუფთა ჰაერზე, დავდივარ ფეხით. მიყვარს კარგი ამინდი და მზიანი დღე. მიყვარს ცხოვრება, თავისი რთული და ლამაზი დღეებით. როგორ შეცვალა კორონავირუსმა ცნობილი ბრენდების საქმიანობა მოდის ექსპერტები ვერ თანხმდებიან, როგორ შეცვლის პანდემია მოდის ინდუსტრიას, თუმცა ნათელია, რომ პოსტკორონავირუსულ სამყაროში მასშტაბური ძვრები გარდაუვალია. პანდემიამ გააჩინა კითხვა: "სჭირდებათ კი დიზაინერებს მოდის ჩვენებები­ საკუთარი პროდუქციის გასაყიდად?" გაუქმდა მოდის კვირეულები, შეჩერდა საწარმოო პროცესი, ბრენდები მაისსა და ივნისში ვერ შეძლებენ კოლექციების განახლებას და დახურული პრეზენტაციების გამართვას. ბევრმა ბრენდმა პირბადეებისა და ანტისეპტიკური ხსნარების წარმოება დაიწყო, ფინანსურად ძლიერმა კომპანიებმა კი კორონავირუსის წინააღმდეგ საბრძოლველად მილიონები არ დაიშურეს. კოვიდ-19-მა "რალფ ლორენის" გაყიდვები 55-70 მილიონით­ შეამცირა, Capri Holdings-მა კი, რომელიც­ ფლობს "ვერსაჩეს", "მაიკლ კორსისა" და "ჯიმი ჩუს", 100 მილიონი დოლარი იზარალა. დიზაინერმა ჯორჯო არმანიმ­ იტალიის საავადმყოფოებს 1,25 მილიონი ევრო გადაურიცხა. თანხა მილანის სამ საავადმყოფოსა­ და რომის ერთ საავადმყოფოს მოხმარდება; კომპანია "გუჩიმ" 1 100 000 სამედიცინო ნიღაბი და 55 000 სამედიცინო კომბინეზონი შეკერა; "მაკის" კოსმეტიკურმა კომპანიამ 10 მილიონი დოლარი გადაურიცხა სხვადასხვა ქვეყნის კოვიდ-19-თან მებრძოლ ორგანიზაციებს; იტალიურმა საიუველირო ბრენდმა "ბულგარიმ" 100 000 ანტისეპტიკური ხსნარი დაამზადა, მაგრამ ეპიდემიის პერიოდში ყველაზე გულუხვი დონატელა ვერსაჩე აღმოჩნდა - მან 200.000 ევრო შესწირა მილანის ერთ-ერთ საავადმყოფოს. ამის გარდა, 100.000 დოლარი კონკრეტულად ინჰალატორებისა და სამედიცინო აღჭურვილობის შესაძენად გადარიცხა, ხოლო თებერვალში 1 მილიონი იუანით დაეხმარა ჩინეთის წითელი ჯვრის ფონდს. იტალიური საცვლების ბრენდი "კალცედონია" დღეში 10 000 ნიღაბს ამზადებს და ეს რაოდენობა მთლიანად ვერონის ერთ-ერთ საავადმყოფოს ხმარდება. მსოფლიოში ყველაზე ძვირად ღირებულმა ბრენდმა "შანელმაც" ოფიციალურად განაცხადა ნიღბების წარმოების შესახებ.#მოდა #ბიზნესი #ხელოვნება

ჩვენი ერთი ლარით გააკეთეს ჩვენი ფულით დაფინანსებულ საწარმოში ერთი პირბადე, მერე ამას დაუმატეს ჩვენი 50 თეთრი და ახლა უნდა მოგვყიდონ 50 თეთრად. ანუ ერთი პირბადე ჩვენ გვიჯდება 2 ლარი- წერს სოციალურ ქსელში დიპლომატი და ყოფილი ელჩი გია ჯაფარიძე. მისივე თქმით, იმპორტირებული პირბადეები ბევრად უფრო იაფი დაჯდებოდა, ვიდრე საქართველოში წარმოებული. "არ არსებობს სახელმწიფოს ფული. სახელმწიფოს ფული ესაა ჩვენი გადახდილი გადასახადები, რომელსაც ხარჯავს მთავრობა, როგორც სურს ისე. ან არის მთავრობის აღებული ვალი, რომელიც მერე უნდა გადავიხადოთ ისევ ჩვენი შრომით. სახელმწიფო ბიუროკრატიასაც ხელფასს ვუხდით ჩვენი შრომით. "აწარმოე საქართველოში" პროგრამის ფარგლებში უწარმოებიათ 400 000 ცალი პირბადე. ერთ პირზე სამ ცალზე მეტი არ გაიყიდებაო. ერთი პირი ორ აფთიაქში წავა რა პრობლემაა. ანუ არავის ეყოფა პირბადეების ეს რაოდენობა. პირბადე ეღირება 50 თეთრი, რადგან სახელმწიფო მოახდენს ფასის ნახევრის სუბსიდირებასო, ესე იგი ერთი პირბადის წარმოება ღირს 1 ლარი. ანუ ჩვენი ფულით ნაწარმოებ პროდუქტს ჩვენივე ფულით დამატებით დააფინანსებს სახელმწიფო, რომ მერე ჩვენი ფულით გაკეთებული პროდუქტი ჩვენვე მოგვყიდოს 50 თეთრად. კიდევ ერთხელ - ანუ ჩვენი ერთი ლარით გააკეთეს ჩვენი ფულით დაფინანსებულ საწარმოში ერთი პირბადე, მერე ამას დაუმატეს ჩვენი 50 თეთრი და ახლა უნდა მოგვყიდონ 50 თეთრად. ანუ ერთი პირბადე ჩვენ გვიჯდება 2 ლარი. და ამას გვტენიან წარმატებად. ესაა ეფექტური ხარჯვა ჩვენი ფულის. ამ დროს კრიზისამდე შემოტანილი, სხვა ქვეყნიდან იმპორტირებული, პირბადე ღირდა 10 თეთრი. ახლა გაძვირდა მსოფლიოს ბაზარზე. მაგრამ გაძვირებულის შემოტანის უფლებას არ გვაძლევენ. შემოტანილი შეიძლება დაჯდეს უფრო იაფი. ოპელი, მართლა ვერ გევიგე, დარჩით სახლში, რომ ჩვენ ფული ვაკეთოთო?! "მადლობა კორუპციისთვის" - ეს ფრეიმი დაიყენეთ და გავაზიარებთ ტყუილ სტატისტიკასთან ერთად",-წერს ჯაფარიძე სოციალურ ქსელში.

საქართველოში კორონავირუსით ინფიცირებულებს შორის 101 სამედიცინო პერსონალია, მათგან ერთი გარდაიცვალა, – ამის შესახებ კორონავირუსის მიმდინარეობის შესახებ დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის მიერ გამოქვეყნებულ მორიგ ანგარიშში არის აღნიშნული. „ჯანდაცვის სფეროს მუშაკები ერთ-ერთი რისკ ჯგუფია „კოვიდ-19“-ის ეპიდაფეთქებაში და მათი ინფიცირების პრევენცია მართვის მნიშვნელოვანი ასპექტია. ინფექციის გადაცემის ჯაჭვში სამედიცინო პერსონალს ხშირ შემთხვევაში წამყვანი როლი მიუძღვის“, – აღნიშნულია ანგარიშში. ​დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლების დაინფიცირების სიხშირე მსოფლიოში 5-დან 20 პროცენტამდე მერყეობს. „საქართველოში 2020 წლის 26 თებერვლიდან 10 ივნისის ჩათვლით რეგისტრირებულია სამედიცინო მომსახურების მიმწოდებელი სამსახურების თანამშრომელთა დასნებოვანების 119 შემთხვევა, რაც ქვეყანაში რეგისტრირებული შემთხვევების (829) 14,4 პროცენტს შეადგენს, მათ შორის 84,9 პროცენტი (101 შემთხვევა) არის სამედიცინო პერსონალი და 15,1 პროცენტი (18 შემთხვევა) – ტექნიკური პერსონალი“, – აღნიშნულია ანგარიშში. ამავე ანგარიშის მიხედვით, დაინფიცირებული სამედიცინო პერსონალიდან (101 პირი) ერთი შემთხვევა კლასიფიცირდა, როგორც საზოგადოებაში შეძენილი „კოვიდ-19“. „შესაბამისად, აღნიშნულ პერიოდში, სამედიცინო მომსახურების მიწოდებისას ინფიცირებული სამედიცინო პერსონალის რაოდენობა საქართველოში 100 ადამიანს შეადგენს, რაც ქვეყანაში ინფიცირებულთა საერთო რაოდენობის 12,06 პროცენტია. ხსენებული რაოდენობიდან ლეტალურად დასრულდა ერთი შემთხვევა (ექთანი ქალი, 70 წლის, ქვემო ქართლი), სამედიცინო მომსახურების მიწოდებისას დაინფიცირებულ სამედიცინო პერსონალში ლეტალობამ ერთი პროცენტი შეადგინა. შემთხვევათა განაწილება პროფესიული ჯგუფების მიხედვით: ექთანი – 58% (58 შემთხვევა), ექიმი – 31% (31 შემთხვევა), უმცროსი სამედიცინო პერსონალი – 10% (10 შემთხვევა); ექიმი-ეპიდემიოლოგი – ერთი პროცენტი (ერთი შემთხვევა) ინფიცირებული სამედიცინო პერსონალის უდიდეს ნაწილს (84%) ქალები წარმოადგენენ“, – აცხადებენ დაავადებათა კონტროლის ეროვნულ ცენტრში. ამავე ანგარიშით, დაავადებულთა საშუალო ასაკი 41 წელია, ასაკობრივი დიაპაზონი – 19-72 წელი. ანალიზმა აჩვენა, რომ ინფიცირებული სამედიცინო პერსონალის ყველაზე მაღალი წილი აპრილში დაფიქსირდა. უმეტესად, ინფიცირებულია „კოვიდ“ კლინიკების სამედიცინო პერსონალი.

ყოველთვის მინდოდა, რაღაც დამეწერა, მაგრამ ვერაფრით ვერ მოვიფიქრე თუ რა იქნებოდა ეს „რაღაც“. თუმცა, გუშინ ერთ-ერთი წიგნის დამთავრების შემდეგ მივხვდი, რომ ეს საზოგადოებისთვის აუცილებლად უნდა გადამეცა . მოკლედ, მოდით დღეს ეს “რაღაც“ შევცვალოთ იუსტიან გორდერის წიგნით „ფორთოხლის გოგონა“. იმდენი შთაბეჭდილება დამიტოვა მან, რომ ალბათ შეუძებელია ეს ფურცელზე გადმოვიტანო. ამ წიგნს წერს 15 წლის გეორგი, რომელსაც მამა 4 წლის ასაკში გარდაეცვალა. 11 წლის შემდეგ კი ის იღებს წერილს გარდაცვლილი მამისგან. ეს წერილი მამამისმა იან ოლავმა სიკვდილის წინ თავის პატარა ბიჭუნას დაუტოვა, წერილში კი გეორგს უამბობს გასაოცარ ისტორიას ფორთოხლის გოგონას შესახებ. 11 წლის შემდეგ გეორგმა ეს წერილი მიიღო და ამ წიგნს სწორედ მამასთან ერთად წერს. ვიცი, ცოტა გაუგებარია რაც გიამბეთ. არ გეგონოთ, რომ ეს არის ფენტეზი ან არარეალური რამ. პირიქით „ფორთოხლის გოგონა“ არის მსოფლიო კლასიკის ერთ-ერთი უძლიერესი შედევრი, რომელიც მკითხველს უჩენს უდიდეს საფიქრალს. აქ საუბარია რაღაც უხილავ ზღვარზე სიკვდილ-სიცოცხლეს შორის , საუბარია ზღაპრულ, მაგრამ ხანმოკლე ცხოვრებაზე. ძალიან ბევრი რამ შეიძლება აღმოაჩინოთ და ისწავლოთ ამ წიგნიდან. ეს უფრო პიროვნებაზეა დამოკიდებული, რადგან ყოველი ადამიანი ხომ ინდივიდია. იცოდით, რომ ორი ერთნაირი ფორთოხალი არ არსებობს? J იცოდით, რომ ცხოვრება ლამაზი ზღაპარია? იცოდით, რომ კოსმოსი, ეს სივრცე, საოცარი რამ არის? ნუთუ ცხოვრებისთვის არასოდეს შეგიხედავთ სხვანაირად? ამ წიგნში 15 წლის გეორგი აცნობიერებს, რომ ადამიანის ცხოვრება ხანმოკლეა. ცოტა ხნით იხილავს სამყაროს, მზეს, სივრცეს და უცებ „ჰოპ“! ის უკვე აღარ არსებობს! ადამიანიერთი კვირით კი არ ტოვებს ცხოვრებას, არამედ სამუდამოდ. წიგნის წაკითხვის შედეგ თქვენ დაფიქრდებით სამყაროზე. მე ჯერ კიდევ ემოციებში ვარ და იმედია შევძელი ეს ემოციები თქვენთვის ოდნავ მაინც გადმომეცა. იყო ერთ-ერთი ფრაზა, რომელმაც განსაკუთრებით აღმაფრთოვანა: „ოცენებას ნაკლებად შესაძლებელზე საგანგებო სახელი ჰქვია: ჩვენ მას იმედს ვუწოდებთ.“ ეს და კიდევ სხვა ფრაზები, კიდევ უფრო გვიმტკიცებენ წიგნის სიძლიერეს და ემოციურობას. იანი შვილს წერილში ბევრ კითხვას უსვამდა, აი რამდენიმე რომლებსაც პირადად ჩემთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს: „- დრო გეორგ, რა არის დრო? ’’ ასევე: „ შემიძლია თუ არა დაბეჯითებით ვთქვა, რომ ამ სიცოცხლეს სხვა სიცოცხლე აღარ მოჰყვება? ვარ თუ არა სავსებით დარწმუნებული იმაში, რომ მაშინ, როდესაც შენ ამ წერილს წაიკითხავ, მე ნამდვილად აღარსად ვიქნები? არა ამ შესაძლებლობას ბოლომდე ვერ გამოვრიცხავ. ალბათობის საზღვრები გადალახულია უკვე თვით სამყაროს არსებობის ფაქტით. ამით მე ვამბობ,უკვე იმდენად გაოგნეული ვარ საკუთრივ სამყაროს არსებობით, რომ ადგილი აღარ მრჩება კიდევ ერთი სამყაროთი გასაოგნებლად“. წერილის ბოლოს კი მამამ შვილს ურთულესი და ყველაზე მნიშვნელოვანი კითხვა დაუსვა, რომლეზედაც პასუხის გაცემა ბავშს დაელავა. არ ვიცი, თქვენ რას ფიქრობთ, მაგრამ მეც, მკითხველმა ავტომატურად დავაკისრე ჩემს თავს, ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა. კითხვა ასეთია: “წარმოიდგინე,რომ სიცოცხლის ზღაპრის კიდეზე დგახარ მილიარდობით წლის წინ, როცა ყოველივე შეიქმნა, და შეგიძლია ამოირჩიო – დაიბადო თუ არა ამ პლანეტაზე ერთ რომელიღაც მომენტში. არ იცი, როდის გაჩნდები, რამდენხანს იცოცხლებ,მაგრამ,ნებისმიერ შემთხვევაში, სიცოცხლე დიდხანს არ გასტანს, მხოლოდ ის იცი, რომ თუკი გადაწყვეტ ამქვეყნად მოსვლას რომელიღაც წამს, მაშინ მეორე წამს ყველაფერთან დამშვიდობება და აქედან წასვლაც მოგიწევს… ჰოდა , რას აირჩევდი, რაღაც აღმატებული ძალით მონიჭებული არჩევანის უფლება რომ გქონოდა: საერთოდ არმოსვლას თუ მაინც მოსვლას და გარკვეული ხანგრძლივობის სიცოცხლეს?“ გეორგს ამ კითხვაზე პასუხის გასაცემად კვირები დასჭირდა. მე ჯერ კიდევ ვერ ვუპასუხე, ახლა კი თქვენი ჯერია. გახსოვდეთ ჩვენ ყველანი ერთ დიდ „ზღაპარში“ ვცხოვრობთ, რომელიც არავის არ ესმის. აბა,კარგად მოკალათდით, დალეიეთ ცხელი ჩაი, აიღეთ ეს გენიალური წიგნი და დაიწყეთ კითხვა! მერწმუნეთ წინ დიდი თავგადასავლი გელოდებათ, რომელიც შესაძლოა ცრემლებით დასრულდეს....#ფორთოხლისფერიგოგონა#ლიტერატურა Tbilisi