რამდენიმე წლის წინ სოციალურ ქსელ "ფეისბუქზე" მწერალმა აკა მორჩილაძემ ვრცელი ბლოგი დაწერა, სადაც ის ქუთაისის ისტორიაზე ყვება და ამ ქალაქის ღირებულებებს იხსენებს. გთავაზობთ ბლოგს: ქუთაისზე როგორ უნდა დავწერო, ქუთაისს ისეთი მწერლები ჰყავს. ქუთაისი ისე მიყვარს, რომ იქ არც მიცხოვრია. ერთ ღამეზე მეტი, გადაბმულად არც არასდროს გამითევია. დღემდე ვერ ავუღე ალღო ქალაქის გეოგრაფიას. ანუ, მარტო რომ შევიდე, ეგებ გასასვლელს ვეღარც ვუწიო. შესასვლელი ვიცი, მარცხნივ კვახჭირი დარჩება. ძველი შესასვლელიც ვიცი, ურიცკის ქუჩით. არსებობს ახლა ძველი შესასვლელი? ეგ სამწუხაროდ აღარ ვიცი. ანდა რა მნიშვნელობა აქვს? ქუთაისში არ მიდიხარ ხოლმე გეოგრაფიის დასამახსოვრებლად. არასდროს. ქუთაისში მიდიხარ და მორჩა. მართლა არ ვიცი, როგორ დავწერო ქუთაისზე. თავში სულ ფერადები დამირბის. ეს არ არის ბოლო ოცი წლის ფერადები. იყო ფერადები ბოლო ოც წელიწადს? ალბათ იყო, მაგრამ მე როგორღაც არ მომხვდა. 1918 წლის ზამთარში, სულ რამდენიმე დღეში, ქუთაისი დაიცალა. ყველამ, ვინც ქუთაისის სახეს ქმნიდა, რატომღაც გადაწყვიტა, რომ თბილისში წამოსულიყო. პოეტებმა, მხატვრებმა, მსახიობებმა, მასწავლებლებმა, ინჟინრებმა ასე გადაწყვიტეს. მგონი იმიტომ, რომ საქართველო დამოუკიდებელი იყო და ერთგვარ ცენტრად თბილისი აღიქმებოდა. ეს შეუმჩნეველი ამბავია ჩვენს ისტორიაში. თან უცნაური ამბავი. არადა მომხდარი ამბავია. დიდი შეცდომაც, რომელიც ალბათ ვეღარასდროს გამოსწორდება. ქუთაისის ლეგენდარული ქართული გიმნაზიის მასწავლებლები შეიქნენ თბილისის უნივერსიტეტის პროფესორები. განთქმული ქუთაისელი ექიმები მოეწყვნენ თბილისის საავადმყოფოებში. ქუთაისელი პოეტები ჩამოსხდნენ თბილისის კაფე "ქიმერიონში", რომელიც ეგებ სხვა არც არაფერი იყო, უქიმერიონის გარდა. უქიმერიონის აღმართი... გეხსომებათ. ამის შედეგი ის იყო, რომ ერთი ქალაქი დაიმცრო, მეორე კი კიდევ უფრო იზარდა. არა მხოლოდ ესენი: ლეგენდარული ახალციხური გვარებიც კი, რომლებიც ქუთაისში აგე, როდის მოვიდნენ, თბილისისკენ გამოეშურენ. რა არის ეს თბილისი ამისთანა. რატომ იყო საჭირო. რისთვის იყო საჭირო ეს დაძვრა. ასეთი უცაბედი. არც მახსოვს, სად ამოვიკითხე ეს ამბავი. ერთადერთი წინადადება ეწერა, - ასე მოხდაო. მგონი, არც იყო ქართული ტექსტი. ინგლისური იყო. ნამდვილად ინგლისური. ჩვენს წიგნებში არ წერია ხოლმე ასეთი რამეები. ეს ალბათ ძლიერ ინფარქტს ნიშნავდა. სულაც არ მინდოდა ამ დრამატული ამბის გახსენება. ბოლოს და ბოლოს ქუთაისს თავადაც ერგებოდა საუნივერსიტეტო ქალაქად ყოფნა. მოხუცებული დიმიტრი ყიფიანი, რომელიც ყველა თანამდებობას ჩამოშორებული იყო, ბოლოს იმერეთის თავადაზნაურობის მარშლად აირჩიეს. გადარეული ყოფილა, - რა მიქნეს ამ ქუთაისელებმა, როგორ დამხვდნენო. ეტლში ჩამსვეს და მთელი ქალაქი ზარზეიმით მომატარესო. დიმიტრი, ქართლელი ყიფიანი იყო, სუმბათაანთ აზნაური. ცხოვრება ისე გალია, რომ ზედმეტად არავის გაუღიმია მისთვის. ქუთაისური გიტარა. სად წავიდა ქუთაისური გიტარა? მგონი, დღევანდელ თბილისურ ტრიოებში გადმოინაცვლა. ოღონდ, სიმართლე რომ ვთქვა, არც ამის გახსენება მინდოდა. სულ სხვა რამის დაწერა მინდა. სამსონ ფირცხალავას უწერია, - ქუთაისიდან თბილისში რომ გადმოვედი, წავხდი კაცი, ვერ შევეგუე ასეთ სიჭრელეს, ასეთ განსხვავებულობასო. პურსაც კი ვერ ვჭამდი, იმდენად განსხვავდებოდა ქუთაისურისგან, ჩემი დამემართა, სანამ მივეჩვიეო. ბავშვობისა რა მახსოვს და, ადრიან დილით ქუთაისში, რუსთაველის ქუჩაზე, პაწაწინა სახლში მამიდაჩემი ცხელ ხაჭაპურს ჭრის და ჩაის ძველებურ ჭიქაში ბლომად ალუბლის მურაბას მიყრის. ვფიქრობდი, რანაირია ნეტა ეს ქუთაისი-თქო. არ ვიცოდი, ვიცოდი მხოლოდ ეს სახლი. ჩვენები ომამდე ქუთაისში ცხოვრობდნენ, კაი დიდი სახლი ჰქონდათ გორაზე. მერე ომმა არია ცხოვრება. ბაბუაჩემი დაიძრა. ეს გრძელი ისტორიაა და უცხოს არ დააინტერესებს. სინამდვილეში სულ სხვა რამე მინდოდა მეთქვა. აი, ვუტრიალებ და ვერ ვახერხებ. რაღაც ნაკუწებს ვკრეფ და მგონი, საბოლოოდ რამე გამომივა. მე რა უნდა დავწერო ქუთაისზე. ბავშვობიდან ვყოფილვარ იქ. ქუთაისის სადგურში დიდთოვლობას გაჩხერილ მატარებელშიც ვმჯდარვარ, სათაფლიას დუქანშიც ვყოფილვარ, გელათის ამბავსაც მივხვედრილვარ, მგონი, და ბაგრატის ტაძრის თაღში რომ ლეღვის ხე იყო შეზრდილი, ისიც დამამახსოვრდა. შიგ ჩიტები ფრთხიალებდნენ. ლეღვი იყო, მგონი. ვერ ვცნობდი მაშინ, პატარა ვიყავი. საოცარი რამ კი იყო. ახლა აღარ არისო, - მითხრეს. ბაგრატი უნდა აშენდესო, მგონი, ამასაც ამბობდნენ. ის თაღში ამოზრდილი ტოტები და შიგ შეფრთხიალებული ჩიტი, მგონი, ყველაზე ლამაზი რამ არი, რაც ცხოვრებაში მინახავს.კიბეც გადასარევია. გახსოვთ, "საბუდარელ ჭაბუკში" ჩხუბი როა ამ კიბეზე? ცუდი უშანგი და კარგი გოგიტა რო ჩხუბობენ? ქუთაისი სურათებია. სურათებს სიცოცხლე უნდა. სად არის სიცოცხლე? რა უნდა ვთქვა ქუთაისზე. ნაგლეჯები: რესტორანი ქვაშავაზე. ძველი გოგისვანიძეები. დავით აღმაშენებელი. მოწამეთა. მამაო გაგი თავისი სამკურნალო ბალახებით. ყველა მაინც გაგის ეძახდა. ბიკენტიას წყვილი ქაბაბი. ნიკო ნიკოლაძის დები. აკაკი აივანზე. ბოჩკები. ქუთეისელი ქურდები. ქუთეისელი ბუფეტჩიკები. ტუა. ბუნჩულა. რა ვიცი. სულ სურათებია, რომლებსაც ბავშვობიდან ვხედავდი გაკვრით ან არ ვხედავდი, ყურს მოვკრავდი და წარმოვიდგენდი. რა ინდუსტრიის მშენებელი ეგ იყო. გალაკტიონი. ქუთაისის გიმნაზია. ცისფერი ყანწის ბიჭები. დახვრეტილი ბარონ ბიბინეიშვილის მოგონებები ქუთაისის შესახებ. საოცარი მოგონებები, სხვათა შორის. ქუთაისის ციხე. აწ გამქრალი. სტალინის კამერა. გიჟუას ნახტომი. თხაწვერა გოგია. პოეზია. ქუთაისის თეატრი. ის, ძველი, ჭიჭიკია და ბიჭიკია. იმათი ძაღლი. ბისკვიტია. პიანი ბაზარი. მწვანე ბაზარი. კვაჭი კვაჭანტირაძე, კაცი დაბადებული სამტრედიასა და ხონს შუა, ქუთაისში გაგიმნაზისტებული. სულ მომწონდა ქუთაისის უბნების სახელები. თბილისისა როგორღაც უფრო დამჯდარი და პირქუში იყო. მწვანეყვავილა. სასაფლაოს უკეთესი სახელი მე არ გამიგონია. ასე რომ ჟღერდეს. სამსონ თოფურია. სამსონ თოფურიას ლეგენდარული ბიუსტი. სად არის იგი? გინახავთ სამსონ თოფურიას ფოტო? ექიმი, ადესაში მტვირთავად ნამუშევარი. სხვა იერის კაცი. აკაკის გადამრჩენი, არაერთხელ. ექიმი ასევე, ივანე გომართელი. სოციალისტი, მგონი. წერდა გაუთავებლად. გარეგნობა-საუკეთესო სასიძო. რიონის წვერა. რიონის ქვები. კომუნისტებმა გაისროლეს რიონი ქუთაისიდან. დააწყალმარჩხეს. დარჩა ქვები. თეთრი. ქუთაისის ხიდები... შეიძლება, რომ ყველაფერი ასე სახელიანი იყოს? ასე გამოკვეთილი? ჯაჭვის ხიდი. სანამ ვნახავდი, ბავშვობაში უშველებელი წარმომედგინა. მერე გადავიარეთ. პატარა ხიდია. მაინც განუმეორებელი. არაფერი და ყველაფერი. როგორ მირბის ზედ, რევოლვერმომარჯვებული კონსტანტინე დადეშქელიანი, რომელმაც ეს წუთია მოჰკლა გუბერნატორი. ამპრეტუზო მედუზო. პიკასოს ბიჭი. ლადო მესხიშვილი, ხმა ჩახლეჩილი, ფრანც მოორის როლში, კინაღამ მართლა რომ ჩამოიხრჩო თავი. პიპინია მიქელაძე ახტა სცენაზე, ხმლით გადასჭრა თოკი. დარჩა ხმა გაბზარული. ქუთაისის ხმა. სერგია ერისთავი. გიცანი, სერგია გიცანიიი? რიონს რო მივქონდე და მეძახდე, გიცნობო, ასეა საქართველოს ამბავიო. სერგია ერისთავი. ქუთაისური ხუმრობა. დღეს, მგონი, ოდნავ ნაძალადევი, სერგიაზე და სხვათა კლასიკაზე აწყობილი. ოთარ მამფორიაზე, რასაკვირველია.[pagebreak] მინახავს მოხუცებული ბუღალტრები, შავი ჰალსტუხებით, ტილოს პიჯაკებში, გარეთა ჯიბეში სამი-სამი ავტორუჩკით, შლაპებით. ბაღში. მოვესწარი ამის შემჩნევას. ბაღისკიდეც მახსოვს. ცოტა ლუპენული ხუმრობებისკენ მიდრეკილად წერდნენ მის შესახებ. ბულვარი, გულვარდი. ასე უნდა სწორედ სიტყვის მორგება და გადაკეთება. დანიელა ურია. ქუთაისის ებრაელობა. ქუთაისის რუსობა და ქუთაისის პოლონელობა. მოკრივე ბოჭოლია. ნამდვილი ვარსკვლავის კი არა, შოუ და რაღაცა. ძველი ქუთაისელი ძელეცები. ერთხელ, ბავშვობაში, ქუჩაზე დამახსოვრებული კაცი. ეს ვინაა, იცი? იობიძეა, ათასკაციანი ქორწილი რო გადოუხადა შვილს და რო დეიჭირეს. დაჭერები. პიერ, პიერ. მე მილიციაში ვმუშაობ და ქორწილებში თუ ვუბაგუნე დოლს... ქუთეისია, უნდა უბაგუნო. ჩემი მეგობარი ნოდარი. ტიტე ვაჩაძე. ტორპედო. ქუთაისის ტორპედო. თავისი მთელი ამბებით. იუზა ლოსაბერიძის გოლი კიევის კარში, სისინა ქარის თანხლებით. ომი ქუთაისის სტადიონზე, სიკვდილი. სახალხო მღელვარება. დაღუპული ბიჭი. ბადრი ფარულავა, დურმიშხან ქვირია, ლეგენდა - ჯემალ ხერხაძე. კარგია, როცა ყველაფერი შენი გაქვს. მე მომწონს, სხვისი არ ვიცი. მე რა უნდა ვთქვა ქუთაისზე, რაც არ უთქვამთ და რაც თავიანთ გულში არ გაუტარებიათ? მართლა მაისში იყო მაგარი. ქარები იცის, ოხრული ქარები. მიდი, მოდი, თეთრო ხიდო, ოღასკურა, საფიჩხია... შალიკო ხვინგიაძე. სინამდვილეში გიგიაძე. შეხვედრები ჰიტლერთან. დათეშიძის გორა. აგული ერისთავი, სასაფლაოთა მიქელანჯელო. პერსონაჟები და რეალური ადამიანები სრულიად ერთად, ყოველგვარი გამოცალკევების გარეშე. ქუთაისური გვარები. მიქელაძე-მიქელთაძე. რომელ ქალაქში დაარქმევენ შვილს შედანს ჩვენს დროში? შედან ჭილაძე, მეჩვიდმეტე საუკუნის დიდი მსმელი. ჰოდა, არქმევენ. კოლია ქვარიანი. კოლია ქვარიანი! გოლიათი, ამერიკულ ფილმებში. გადახვეწილი. დიდი და მელოტი კოლია ქვარიანი. ზანგ ხულიგნებთან ჩხუბში დაღუპული სამოცდაჩვიდმეტი წლის დევი. დღემდე კლასიკა, ჭიდაობის სურათი, ჩახედეთ იუთუბს, ჯინ სტენლი-კოლია ქვარიანი. სიმონ ქვარიანი,ისტორიული რომანი... მამაჩემის მოგონება: ჩამოვედი მატარებლიდან, გავიარე სადგური, დილაა, ვიტრინიდან ხელს მიქნევენ ბოჭოლია და გენდრიმოვიჩი, წინ უდგათ არყის ბოთლები და ლუდის კათხები. უნდა დაგვეწიო, თითო ბოთლი დაცლილი გვაქ უკვეო. რავარი დასაწევია. პერაშკი ჩააყოლე, პერაშკი. რიონის წვერა. გინახავთ, ჩხირებზე აგებული? ეს ორი ვარია შოუშვი ისრიმ მაყვალში... მწვანილი, ქუთაისის მწვანილობის ეპოქა... მგონი, რაღაც ვთქვი და რაღაცას მოვყევი, იქ არმცხოვრები კაცის პირობაზე, თორემ მე რას უნდა მოვყვე ქუთაისზე. მე ვინ ვარ ამ საქმეშიი? ვთქვი, რისი თქმაც მინდოდა. ცოტათი მაინც. მთავარი კი არ მითქვამს. დიდი ქუთაისური ლიტერატურა. დიდზე დიდი. პირადად ჩემთვის სრულიად გადამწყვეტი და განუმეორებელი დღევანდელი ჩვენი მწერლობისთვის. ეგ რომ არ ყოფილიყო... არ ვიცი, აზრებს ძნელად გამოვთქვამ ხოლმე ფილოლოგიურად. ასე დაცლილმა, ასე გადასხვაფერებულმა, გულგამოღებულმა, მაინც მოახერხა და ამდენი გააკეთა. ამდენი კი არა, მე რო მკითხო... ჩემს გონებაში ქუთაისი, როგორც სისტემა დაიწყო რეზო ჭეიშვილის მოთხრობით, სადაც წყალტუბოს არქივში მომუშავე მწერლის ცხოვრება იყო აღწერილი და სადაც მოთხრობილ იყო მოკრივე ბაჭიას სიკვდილზე ავტოკატასტროფაში. ალბათ ბაჭია მაშინვე დავუკავშირე, ადრევე გაგონილ ბოჭოლიას და ალბათ იმასაც მივხვდი, რომ ეს ერთი და იგივე კაცია. მე რა უნდა ვთქვა ქუთაისზე. ეგებ სულაც არასწორად ვამბობ ოდესღაც გაგონილ სახელებს. მაგრამ მახსოვს წვიმა იმ მოთხრობაში და ძველი ქუთაისელი ძელეცები რესტორანში. არ ვიცი რატომ, მაგრამ ამ მოთხრობამ ჩემზე სრულიად განუმეორებელი შთაბეჭდილება მოახდინა. სრულიად გარკვევით ვხედავდი იმ ადამიანებს, რომლებიც იქ მიმოდიოდნენ. შეიძლება იმიტომ, რომ რაღაცები და ვიღაცები უკვე მენახა ქუთაისში. არ ვიცი. მაგრამ ასე კი იყო და ახლაც ასეა. მერე წავიკითხე მისივე "მუსიკა ქარში". ჩემი ჭკუით, ეს არის უმნიშვნელოვანესი ქართული წიგნი ბოლო ას წელიწადში. ჩემთვის, ისევ და ისევ, თორემ სხვისთვის რა ვიცი. ამ წიგნის ტონი სრულიად უცხოა ჩვენებური წიგნებისთვის. ომის და ომისშემდგომი ქუთაისი. სიმინდი, ბაბუა, ლეკის ბიჭი, პორფილი, დაუმთავრებელი სახლი. ბიჭი, რომელიც ყველაფერს იმახსოვრებს. ასეთი ქუთაისი კარგა ხანს მმართავდა. სულ არ გავდა იმას, რასაც თვალს მოვკრავდი ხოლმე. იქ რომ მოვხვდებოდი, აუცილებლად გადავხტებოდი ხოლმე ამ წიგნში და ვადარებდი. ეგეთი ქვეყანაა საქართველო. გააკეთებ ასეთ რაღაცას და არის ეს რაღაცა ჩუმად, ვითომ ასეთი წესია. მოხდება ხოლმე ასე. მგონი, არ უნდა შევყოლოდი ამ ლაპარაკს. ვეღარ დავამთავრებ. ანდა დაუნდობლად უნდა მოვკვეცო. ჩემი ქუთაისური წიგნები კი რასაკვირველია ჩემთან დარჩება. ერთხელ კოტე ჯანდიერმა რეზო გაბრიაძესთან წამიყვანა. ვისხედით და ვლაპარაკობდით. მე რა უნდა მელაპარაკა, მკითხავდა რამეს და ვუპასუხებდი. იჯდა და ხმადაბლა გვიამბობდა რაღაცებს, ლიმონათს აძალებდა ჩემს ქალიშვილს და მალიმალ ეუბნებოდა, - ყოჩაღ, თუ სამიანებს იღებ ხოლმეო. მისი მობილური ყიოდა მამალივით, ის თავად ეწეოდა ძალიან წვრილ სიგარეტებს, ჩასცქეროდა საფერფლეს და ხმადაბლა გვიყვებოდა, როგორ ჩამოვიდა ქუთაისიდან თბილისში, დაბალი და გამხდარი; როგორ დადიოდა საჯაროში, სად რომელი ბირჟა იდგა რუსთაველზე და ამას ყვებოდა არა წარსულისადმი მისი თაობის თბილისელთათვის ჩვეული რომანტიკით და ლაღიძის წყლებზე აქცენტით, არამედ როგორც განვლილი ტკივილის შესახებ.ეს არ იყო ტკივილი წასული რომანტიზმის შესახებ. ეს სულ სხვა ტკივილი იყო. მე მინდოდა, ქუთაისზე მოეყოლა. ხომ არ დავუწყებდი გამოკითხვას. იმ ნაამბობში, ქუთაისი ერთადერთხელ ახსენა და ისე, რომ არ უხსენებია. ასე თქვა: ჩამოვედი აქ, ბავშვი. სიყვარულის მეტი არაფერი მენახა და არაფერი ვიცოდი. ჰოდა, რაიმეს კითხვა ქუთაისის შესახებ რაღა საჭირო იყო. კაცმა თქვა, - სიყვარულიდან ჩამოვედიო. ისე რაღაცნაირად დამამახსოვრდა.. . ახლა ხომ არ მოვყვები, რა არის რეზო გაბრიაძის ქუთაისი და რა მნიშვნელობა ჰქონდა ჩვენთვის მის ქუთაისს ბოლო ორმოც წელიწადს. მგონი, რაღაც კუთხით, მისმა ქუთაისმა გადაგვარჩინა კიდეც. ოღონდ ადამიანებს არ უყვართ ასეთ რამეებზე ფიქრი. ვაი და, სადამდე მიხვიდე. მე კიდევ, რა უნდა ვთქვა ქუთაისზე. ეს იყო ხმელთაშუა ზღვის ქალაქი, რატომღაც მოხვედრილი ხმელთაშუა ზღვისგან შორს. ალბათ ეს არის ამ ქალაქის დრამა. მოვიგეთ, ფეოლა... გაგიჭირდებოდათ. მიტროფანე ლაღიძემაც იქიდან დაძრა თავისი წყლები თბილისისკენ." #ქუთაისი #აკამორჩილაძე #KUTAISIDAILY

სახლში შემთხვევით გადავაწყდი ერთ ჩანაწერს, რომელიც გაკრული ხელით იყო დაწერილი. სათაურად – “მწარე მოგონებანი აფხაზეთზე”. ბევრი ფიქრის შემდეგ გამახსენდა ჩემი სტუდენტობის მეგობარი, რომელმაც 9 წლის უკან, პირველ კურსზე დამიწერა და მაჩუქა 6 გვერდად აკინძული. წარმოშობით აფხაზეთიდანაა და სწორედ ამიტომ აქვს დაწერილი ეს არარეალუირად მძაფრი განცდის სიუჟეტები სულში ჩამწვდომი სიტყვებთ. ვიფიქრე, რომ ნამდვილად იმსახურებს მისი მონაყოლი ერთ ლამაზ ადგილს ჩემს ბლოგზე, ამიტომ გთავაზობთ ჩანაწერს უცვლელად. აფხაზეთი საქართველოს ერთ-ერთი კუთხეა. შავი ზღვა, მთები, ფლორა, ფაუნა, ტბები, მიწისქვეშა მღვიმეები, ზღვის ნოტიო და სუბტროპიკული ჰავა, თერმული წყლები წარუშლელ ზეგავლენას ახდენს მნახველზე. აფხაზეთის ტერიტორია მთელი საქართველოს ტერიტორიის 12.5%-ია და 8.7 ათას კვ. კილომეტრს შეადგენს. აქედან 74% მთა-გორებს უჭირავს. პირველი საუკუნის ბოლოსთვის აფხაზეთის ტერიტორიაზე აფსილების, აბაზგების და სანიგების სამთავროები ჩამოყალიბდა, რომელთა მთავრებს რომაელი იმპერატორები ამტკიცებდნენ. ახალი წელთაღრიცხვის მესამე საუკუნეში მთელი დასავლეთ საქართველო ერთიანდება ეგრისის (ლაზთა) სამეფოს გარშემო, ხოლო VIII საუკუნის 30-იან წლებში ჩამოყალიბდა აფხაზეთის სამთავრო. პ. ინგოროყვა, მ. ლორთქიფანიძე, თ. მიბჩუანი და სხვა ისტორიკოსები ხაზგასმით მიუთითებენ, რომ “სახელწოდება აფხაზი თავდაპირველად დასავლეთში მცხოვრებ ქართულ ტომს აღნიშნავდა, შემდეგ კი იგი გახდა არაქართველი ხალხის სახელი, რომელიც თავის თავს “აფსუას” უწოდებდა. შუა საუკუნეებში აფხაზი ისეთი ქართველი იყო, როგორც დღეს კახელი, ქართლელი, იმერელი, მეგრელი და სვანი…” ცნობილია, რომ შუა საუკუნეებში აფხაზური ენა არ არსებობდა, რადგან აფხაზები ქართულ-მეგრულ ენაზე მეტყველებდნენ. ვორონცოვის მტკიცებით: “აფხაზები ენათესავებიან მონღოლებს, ალანებს, ბერძნებს, იტალიელებს, გერმანელებს, ირანელებს სომხებს, თურქებს.. ქართველების გარდა ყველას. IX-X საუკუნეებიდან აფხაზები სისხლით დაუნათესავდნენ რუსებს”. ვორონცოვმა აფხაზები კინაღამ ადამისა და ევას შვილებად გამოაცხადა. მეცნიერის ამგვარი მტკიცების მიზანი სულ სხვა იყო, ვორონცოვს უნდოდა აფხაზეთი რუსების საზაფხულო აგარაკად ქცეულიყო. მაგრამ, როდესაც დაინახა, რომ მის მიზანს განხორციელება არ ეწერა მან დასვა საკითხი აფხაზეთის ტერიტორიაზე რუსულენოვანი მოსახლეობის დისკრიმინაციის წინააღმდეგ. ამან კარგად დაანახა აფხაზებს, თუ რა სახის დამცველი ჰყავდათ ვორონცოვის სახით. და იგი მისივე სახლის შესასვლელთან ვერაგულად მოკლეს. რუსეთის ცარიზმი მრავალი წლის წინ ცდილობდა აფხაზ-ქართველთა დაპირისპირებას, აღვივებდა შუღლს მათ შორის. ავიწროებდა ქართულ ენას, ქართულის ნაცვლად მღვდელმსახურება ტარდებოდა სრულიად გაუგებარ ძველ სლავურ ენაზე, ეკლესიები კი რუსულ საეკლესიო ინსტანციებს დაუკავშირეს. რუსების მცდელობა ქართული ენის შესასუსტებლად კარგად ჩანს რუსიფიკაციის ერთ-ერთი პოლიტიკოსის ჩანაწერში: “აფხაზური დამწერლობის შემოღება ეკლესიისა და სკოლის მეშვეობით უნდა იყოს საშუალება ქართული ენის გამოყენების შესასუსტებლად, რათა იგი თანდათან იქცეს სახელმწიფო ენად და შეცვალოს ქართული”. აგრეთვე თავადი გოლიცინი და ეგზარქოსი ალექსეი სინოდის ობერ-პროკურორს წერდნენ: “გვინდა სოხუმის ეპარქია არასასურველ ქართულ გავლენას ჩამოვაცილოთ, ამიტომ საჭიროდ მიგვაჩნია სოხუმის ეპარქიის ყუბანზე მიერთება, რადგან აქ არსებული ქართული მოძრაობა ამ უბნის გარუსებას ამუხრუჭებს”. მიუხედავად რუსების ამგვარი მზაკვრული მცდელობისა 1921 წლის დეკემბერში აფხაზეთი საქართველოს შემადგენლობაში შევიდა, როგორც “მოსალაპარაკებელი რესპუბლიკა” სათანადო ხელშეკრულებით. საქართველო-აფხაზეთს შორის გაფორმდა სამხედრო-პოლიტიკური და საფინანსო-ეკონომიკური კავშირი, გაერთნიანდნენ სამხედრო, საფინანსო, სამეურნეო, იუსტიციის და საზღვაო ტრანსპორტის კომისარიატები. 1990 წლისთვის აფხაზეთში არსებობდა 93 კოლმეურნეობა და 56 საბჭოთა მეურნეობა, სადაც დასაქმებული იყო 57500 მაცხოვრებელი. აფხაზეთში ყოველგვარი პირობები იყო ნორმალური და ბედნიერი ცხოვრებისთვის, მაგრამ ზოგიერთი აფხაზი, განსაკუთრებით გააფხაზებული ქართველი, ხშირად უკუღმართობდა. გამომდინარე იქიდან, რომ მეც ერთ-ერთი მათგანი ვარ, რომლებიც იძლებულნი გახდნენ მიეტოვებინათ საკუთარი სახლ-კარი, გადავწყვიტე დამეწერა აფხაზეთზე. სიტყვა აფხაზეთი არის ჩემი სულიერი და ხორციელი ტკივილი და კვნესა. დარწმუნებული ვარ აფხაზეთიდან დევნილი ნებისმიეირ პიროვნება იგივეს განიცდის ამ სიტყვის გაგონებისას. მინდა მწუხარებით გავიხსენო რამდენიმე მაგალითი, იმ საშინელი ფაქტებიდან, რაც ტრიალებდა აფხაზეთში. შეიძლება ვინმემ თქვას, რად გვინდოდა იმ საშინელებათა გახსენება რაც დატრიალდა აფხაზეთში, უკეთესი არ იქნება რაც უფრო მალე ამოიშლება ის სამარცხვინო ფურცელი ჩვენი მეხსიარებიდანო; მაგრამ არა, დავიწყებას არ უნდა მიეცეს ის რაც აფხაზეთში მოხდა. მზაკვრული კლასიკური ხერხებით განხორციელებული ეთნიკური წმენდა აფხაზეთში, რომლის სცენარის ავტორი და დამდგმელი რეჟისორი იყო და არის რუსეთის იმპერია, ხოლო შემსრულებელი – აფსუა სეპარატისტები და მათი ჩრდილო-კავკასიელი ძმები, დაფიქსირებული და დაგმობილია საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებული ნორმების საფუძველზე. მაგრამ ეს ვერაფერი ნუგეშია იმ ათასობით წამებით დახოცილი უდანაშაულო ადამიანების ოჯახებისთვის, რომლებიც დახოცეს იმიტომ, რომ ქართველები იყვნენ. გალის რაიონში ადგილობრივი მოსახლეობის ფიზიკურ წმენდას შეეწირა 1300-მდე მშვიდობიანი უდანაშაულო ადამიანი, რაც მთლიანად აფხაზეთში დაღუპულთა 25% შეადგენს (?). გალის რაიონი, ოდითგანვე სამურზაყანოდ ცნობილი, ყოველთვის წარმოადგენდა ქართული კულტურის განვითარებისა და თვითმყოფადობის დაცვის ცენტრს. აფხაზეთში ძმათამკვლელი კონფლიქტის დროს გალის რაიონმა ყველაზე ბოლოს იწვნია ომის მსახვრელი ხელი, მაგრამ ის რაც საკუთარი მოსახლეობის აყრის შემდეგ დაატყდა თავს ამ რაიონს, ამაზრზენი და ცივილიზებული სამყაროსთვის ყოვლად მიუღებელია. იმედი მაქვს მალე დადგება ის სანატრელი დღე, როცა სისხლით მონათესავე ქართველები და აფხაზები მომავალ თაობათა ბედ-იღბალზე ზრუნვითა და პასუხისმგებლობით გაერთიანებულნი პარივს მიაგებენ სამურზაყანოს თვითმყოფადობასა და მისწრაფებებს. აფხაზეთი – ჩვენი ყველაზე დიდი და მძიმე სატკივარია. უმოწყალოდ დახოცილი თანამემამულენი, შელახული თავმოყვარეობა, დაკარგული ტერიტორიები უმძმეს მდგომარეობაში აყენებს საქართველოს მოსახლეობას, მაგრამ იმედი მაინც არსებობს, რომ აღდგება ისტორიული სამართლიანობა, იზეიმებს სამართალი და კაცთმოყვარეობა. ქართულ-აფხაზური ომი 1992 წელს კი არ დაწყებულა, არამედ იგი დიდი ხანი იყო, რაც მზადდებოდა. ამ ვადაგანუსაზღვრელი ომისთვის საფუძველის ჩაყრა მაშინ დაიწყო, როცა აფხაზებმა ქართული ტოპონიმების შეცვლა დაიწყეს აფსუური ტოპონიმებით. ეს ომი გააჩაღეს ერთეულმა – სწავლაში, ცხოვრებაში და მუშაობაში ხელმოცარულმა ადამიანებმა მესამე ძალის უშუალო ხელმძღვანელობითა და დახმარებით. აფხაზი ხალხი აქ არაფერ შუაშია, ზოგიერთმა ამბიციურმა პირმა ჩაითრია ისინი ომში და საუკუნოვანი პრობლემა შეუქმნეს საკუთარ ხალხს და ქართველებს. აფხაზეთის კონფლიქტის წამომწყებნი სათანადოდ არ დასჯილან. ამან ფრთები შეასხა მათ და უფრო ინტენსიურად დაიწყეს ომისთვის მზადება. წარმოებდა სამხედრო გადამზადება, ახალი ბატალიონების ჩამოყალიბება ჩრდილო კავკასიიდან მოსული, დაქირავებული ახალგაზრდების ხარჯზე. ბევრი ჩამოსული ახალგაზრდა ჩარიცხეს აფხაზეთის უმაღლეს სასწავლებლებში. ფაქტიურად ისინი ბოევიკები იყვნენ და ომისთვის ემზადებოდნენ. ყიდულობდნენ იარაღს, სამხედრო ტექნიკას, საველე რადიოსადგურებს. მათ გათვლილი ჰქონდათ ისიც კი, თუ როგორ და რა ტრანსპორტით გაეტანათ ნაძარცვი ქონება. 1993 წელს აფხაზებმა წარმატებით ჩაატარეს რუსეთის შეიარაღებული ძალების [……….. რამდენიმე სიტყვა გარკვევით არ იკითხება, კ.ს.] ჩაიგდეს ათასზე მეტი ავტომატი, 1275 ტყვიამფრქვევი და საბრძოლო მასალები. საქართველოში კი ამ დროს სრული ანარქიაა. ნაწილი პრეზიდენტის მომხრეა, ნაწილი ოპოზიციაშია, ნაწილი სეპარატისტებთან თანამშრომლობს, ზოგიერთი კი იმით იყო დაკავებული, როგორმე ხალხი დუბაიში გაეწვია დასასვენებლად. ასეთი მდგომარეობა აფხაზებმა გამოიყენეს და ერთადერთ სახელმწიფო ენად გამოცხადდა რუსული. 1994 წლის ნოემბერში მიღებული კონსტიტუციით აფხაზეთი გამოაცხადეს დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. აფხაზთა მიზანი იყო ქართველთა გენოციდი და ეთნიკური წმენდის ჩატარება. ეს მათ განახორციელეს კიდეც და ქართველების აბსოლუტური უმეტესობა გამოყარეს, გამოაძევეს აფხაზეთის მიწიდან, საკუთარი მამულებიდან. აფხაზეთის ტერიტორიიდან ქართველთა გამოდევნა განხორციელდა 5 ეტაპად: 1. 1991 წლის 17 მარტიდან 1992 წლის აგვისტომდე ქართველთა გამოდევნა გუდაუთის რაიონიდან. 2. 1992 წლის 14 აგვისტოდან 2 ნოემბრამდე ისევ გუდაუთის რაიონიდან. 3. 1992 წლის 2 ოქტომბრიდან 15 სექტემბრამდე ქართველა გამოდევნა გაგრის რაიონიდან. 4. 1993 წლის 16 სექტემბრიდან ქართველთა გასახლება სოხუმისა და ოჩამჩირის რაიონებიდან. 5. 1993 წლის 30 სექტემბრიდან ქართველთა გასახლება გალის რაიონიდან. ქართველების მიმართ აფხაზ ბოევიკთა ვერაგობის, უსაზღვრო სიძულვილისა და სისასტიკის არაერთი შემაძრწუნებელი ფაქტი არსებობს. მაგალითად, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის ბ-ნ თ. ნადარეიშვილის მოხსენებაში აღნიშნული იყო, რომ ასობით კარგად მომზადებული და შეიარაღებული დანაშაულებრივი დაჯგუფების წევრები ქალაქებსა და სოფლებში შეჭრისთანავე იწყებდნენ ქართველთა ხოცვა-ჟლეტას. ცოცხალ ადამიანებს თავებს ჰკვეთდნენ, სხეულებს უსახიჩრებდნენ, ქალებს ქმრებისა და მშობლების თვალწინ აუპატიურებდნენ. ამაზე მეტი სისასტიკე რაღა გვინდა. 1995 წლის 17 სექტემბერს ოჩამჩირის რაიონის სოფელ აძიუბჟაში ბოევიკები თავს დაესხნენ ერთ-ერთ ოჯახს და მშობლების თვალწინ ორი მცირეწლოვანი ბავშვი რკინის ღობეზე ჩამოაცვეს, მშობლები წაიყვანეს გაურკვეველი მიმართულებით, მისი რძალი და სტუმარი იქვე მიახვრიტეს. აქვე მინდა გავიხენო ჩემი ბიძის ოჯახის გამოსახლებაზე და მისი ძმის მკვლელობაზე, რომლებიც ცხოვრობდნენ ზემოთ აღნიშნულ ოჩამჩირის რაიონში. საბედნიეროდ მამიდაჩემმა, ბიძაჩემმა და მამიდაშვილებმა მოახერხეს გამოქცეოდნენ აფხაზ სეპარატისტებს, მათ სახლიდან ვერაფრის წამოღება ვერ მოახერხეს. ყველაფერი აფხაზებმა წაიღეს, რისი წაღებაც ვერ მოახერხეს დაამტვრიეს და ცეცხლი წაუკიდეს. იქვე ახლომდებარე სახლში ცხოვრობდა ბიძაჩემის ძმა, რომელიც სახლში იმყოფებოდა როცა ეზოში აფხაზები შესულან, მათ დაიჭირეს ბიძაჩემის ძმა, აწამეს, შემდეგ კი გაურკვეველი მიმართულებით წაიყვანეს და როგორც შემდეგ გაირკვა დახვრიტეს. სოფელ ფშაფში სომხების ბანდამ დახოცა ექიმები ძმები სიჭინავები. ფეხმძიმე ქალი, გვარად პაპავა ხეზე დაკიდეს, მუცელი გაუჭრეს, ბენზინი გადაასხეს და დაწვეს. გაგრელ კაცს გვარად მელაძეს, გადაუჭრეს ვენები, მისი სისხლით ჭიქები აავსეს და ქართული სისხლით შესვეს “დამოუკიდებელი აფხაზეთის” სადღეგრძელო. რა დონის სასტიკი უნდა იყო, რომ საკუთარი ხელით ჩაიდინო ასეთი სისასტიკე. ჩემი აზრით, ადამიანმა, რომელმაც ეს სისასტიკე ჩაიდინა, არ არის ღირსი იწოდებოდეს ადამიანად. 1995 წლის 5 ოქტომბერს დაბა ლესელიძეში აწამეს და ელექტრო ბოძზე ჩამოახრჩვეს 50-მდე ქართველი. ახალსოფელში დახვრიტეს 17 კაცი. 70 წლის ი. გრძელიძეს საჯაროდ ამოგლიჯეს გული, ხალხის თვალწინ ცულით დაჩეხეს ე. მაისურაძე. აფხაზების მიერ ჩადენილ სისასტიკეს ბოლო აღარ უჩანდა. მოვიყვან მოკლე ამონაწერს აფხაზების ტყვეობაში მყოფი ახალდაბელი პედაგოგის მოგონებებიდან, რომელიც ყველა ქართულ გაზეთში დაიბეჭდა: “…. ყველანი წაგვასხეს სკოლის ეზოში, იქ კიდევ ქალები და ბავშვები შემოგვიერთეს, ეზოებში და სოფლის გზაზე ეყარა დახოცილი ხალხი, აგვართვეს ორი გოგო, მერვე და მეცხრე კლასელები იყვნენ. დედებმა მორთეს ღრიალი არ წაიყვანოთო. ოქროსა და ფულს მოგცემთო, მაგრამ ამაოდ. ოქროც წაართვეს, ფულიც და გოგონებიც წაიყვანეს. ჩასვეს პატარა მანქანაში და მერე მე ისინი თვალით აღარ მინახავს. მალე მათი ლიდერი ედიკ ჟვანია მოვიდა და აძიუბჟის შტაბში წაგვიყვანეს. შტაბის ზედა სართულზე ახალგაზრდები შეიყვანეს. ქვედა სართულზე კი – ხანდაზმულები. ზედა სართულიდან გაჰყავდათ ახალგაზრდა გოგონები, ჩემი ნათესავი ორი გოგონაც ასევე წაიყვანეს. წარმოიდგინეთ ჩვენი მდგომარეობა, ხმის ამოღების უფლება არ გვქონდა და მუნჯურად დავტიროდით საკუთარ თავსა და უბედურებას. ერთმა გოგონამ შემომჩივლა – თამარა ბებია, მეტი აღარ შემიძლია რა ვქნაო. როდესაც გამომიშვეს ასე მითხრეს: შენ თუ არ შეგიძლია მაშინ ვინმე შენი ტოლი გამოიყვანეო. რა ვქნა როგორ მოვიქცეო? არ ვიცოდი რა მეპასუხა ასეთი პატარა გოგოსთვის, ჩემივე მომავლისთვის. ჯერი უკვე ჩემს შვილიშვილზე იყო. მე, გონებაწართმეულმა პედაგოგმა შუბლის ძარღვი გავიწყვიტე და ასე ვუპასუხე: “ბებია ნუ გეშინია არ მოგკლავს, მოგეფერება, ერთხელ კიდევ გაყევი მეთქი” – ბავშვი მაშინვე გაყვა. ამით მე, საცოდავმა ჩემი შვილიშვილი გადავარჩინე, მაგრამ რის საფასურად? ღირს აწი ჩემი ქალობა, ჩემი პედაგოგობა და ჩემი სიცოცხლე?” კიდევ ერთი შემაძრწუნებელი ფაქტი, აფხაზებმა ტამიშში ტყვედ აიყვანეს გ. ბენიძე და ფ. არჯევანიძე. ბენიძეს ჯერ ყურები ჩამოათალეს, შემდეგ ცხვირი მოაჭრეს, ბასრი დანით მუცელს უფატრავდნენ და შემდეგ იმავე დანით ყელი გამოჭრეს. არჯევანიძეს სხვანაირი სასჯელი მოუფიქრეს – კისერში ეკლიანი მავთული ჩააბეს, ცხენს გამოაბეს და მანამ ათრიეს სანამ სული არ დალია. ყურები და ცხვირი მხოლოდ სიკვდილის შემდეგ მოაჭრეს. 1993 წლის 27 ივნისს სოჭში ხელი მოეწერა დოკუმენტს, რომლის თანახმადაც მოხდა ქართული ჯარის განიარაღება აფხაზეთის მთელ ტერიტორიაზე, გაყვანილ იქნა მძმე ტექნიკა. ასევე თავდაცვის სამინისტროს პირადი შემადგენლობა. აფხაზეთის გახიზნული მოსახლეობა დაუბრუნდა საკუთარ კერებსა და მშვიდობიან ცხოვრებას. 16 სექტემბერს კი ეს შეთანხმება ვერაგულად დაირღვა და 10 დღის უთანასწორო სისხლისმღვრელი ბრძოლის შემდეგ სოხუმიც დაეცა. ხიზნობიდან სოხუმში დაბრუნებული ხალხი თითქოს ხელოვნურად და წინასწარ დაგეგმილად გამოუვალ მდგრომარეობაში აღმოჩნდა. ბევრი მათგანი დაიღუპა, ბევრმა წვალებით გამოაღწია სამშვიდობოს. აფხაზეთის დაკარგვით ლტოლვილად იქცა 280 ათასი ქართველი, 30 ათასი რუსი, 25 ათასი აფხაზი, სომეხი, ბერძენი, ებრაელი და სხვა ეროვნების წარმომადგენლები. აფხაზეთიდან დევნილი ადამიანების მწარე მოგონებების, ტანჯვა-წამების და ენით აუწერელი სისასტიკის მიუხედავად, მჯერა, რომ მალე დავბრუნდებით აფხაზეთში და ის ნაღველი და სევდა, რაც სიტყვა აფხაზეთის გაგონებისას გვეუფლება შეგვეცვლება სიხარულით და ბედნიერებით. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში ვცხოვრობ მაინც მირჩევია ჩემს მამულში, აფხაზეთში ვიცხოვრო. აქვე მინდა მოვიყვანო ერისთავის ცნობილი ლექსის ერთი სტროფი, ჩემი სურვილის გასამართლებლად: სამშობლო, დედის ძუძუი არ გაიცვლების სხვაზედა ორივ ტკბილია ძმობილო, მირჩევნის ორთავ თვალზედა როგორც უფალი, სამშობლოც – ერთია ქვეყანაზედა.. არ გავცვლი სალსა კლდეებსა, უკვდავებისა ხეზედა, არ გავცვლი მე ჩემს სამშობლოს სხვა ქვეყნის სამოთხეზედა.#აფხაზეთი #სოხუმი #მოგონებები #ოკუპაცია #პოლიტიკა #sokhumidaily

“ივანიშვილი პუტინის კაცია? არ ვიცი, თუმცა ფაქტია, კონგრესმენების ანგარიშში მსგავსი ჩანაწერი გაჩნდა. ვერც ერთი ლობისტური კომპანია ვერ შეძლებდა, რომ ასეთ დოკუმენტში უსაფუძვლო ბრალდება მოხვედრილიყო. პროვინციული ყვითელი პრესა ხომ არ არის, სადაც 150 დოლარის სანაცვლოდ ნებისმიერი სტატიის შეკვეთას შეძლებ?! როდესაც სტრატეგიული პარტნიორის ქვეყნის ანგარიშში მსგავსი კითხვები და ეჭვები ჩნდება, ძალიან ცუდია და ჩვენს საგარეო იმიჯს მნიშვნელოვნად აზიანებს. არ ვიცი, რა ხდება საქართველოს ხელისუფლების კულუარებში, მაგრამ შორიდან ჩანს, რომ მოვლენების სათანადოდ აღქმის უნარი არა აქვთ. ჩვენ ახლა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ანგარიშზე არ ვლაპარაკობთ. ეს რომ სახელმწიფოს პოზიცია იყოს, ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორობაზე საუბარი აღარ იქნებოდა...” - აცხადებს ექსპერტი გიორგი გობრონიძე გაზეთ “კვირის პალიტრისთვის” მიცემულ ინტერვიუში, სათაურით “მე არ ვთვლი, რომ ივანიშვილი რუსეთმა მოავლინა საქართველოს დასაქცევად” / “ახლა ქართული პოლიტიკური ელიტის იმაზე მსჯელობა, თუ რა რანგის პოლიტიკოსები აფასებენ მათ ქმედებას, ძალიან არასერიოზულია“. “არ შეიძლება ამერიკა თავის სტრატეგიულ პარტნიორს რუსეთის მოკავშირეს უწოდებდეს, თუმცა “დაბალი რანგის” დოკუმენტში, ასეთი ჩანაწერი სიგნალია, რომ შესაძლოა ჩვენი, როგორც სანდო პარტნიორის, იმიჯი უკვე შეირყა და მსგავსი ჩანაწერი შესაძლოა მალე მაღალი რანგის დოკუმენტშიც გაჩნდეს. ჩვენი ხელისუფლება რას ელოდება? აუცილებლად სახელმწიფო მდივანმა ჩრდილოეთ კორეისა და ირანის მსგავსად უნდა გაგვაკრიტიკოს, რომ ჯეროვანი რეაგირება მოვახდინოთ? აშშ-ის ელჩმა ორ საკითხს გაუსვა ხაზი - თქვა, რომ ეს არ არის ოფიციალური პოზიცია და ამერიკა-საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორობა არასდროს ყოფილა ისეთი ძლიერი, როგორიც დღეს. მეორე საკითხი ხაზგასმაა, რომ ამერიკის ინტერესი ჩვენი ქვეყნის მიმართ საკმაოდ დიდია. შესაბამისად, დიდი რესურსიც აქვს აქ ჩადებული. ეს დახმარება ორივე ქვეყნის ინტერესებში შედის და ცალმხრივი არ არის. ამიტომ ჩვენი ურთიერთობა ღირებულია და ამის შენარჩუნებისთვის ორივე მხარემ უნდა ვიმუშაოთ. ახლა ქართული პოლიტიკური ელიტის იმაზე მსჯელობა, თუ რა რანგის პოლიტიკოსები აფასებენ მათ ქმედებას, ძალიან არასერიოზულია. დიპლომატიაში არსებული წესების მიხედვით, თუ მაღალი რანგის პოლიტიკოსი გაკრიტიკებს, ეს ნიშნავს, რომ ძალიან ცუდად გაქვს საქმე; თუ დაბალი რანგის პოლიტიკოსი გაკრიტიკებს, - არც ისე მნიშვნელოვანი ხარ - ერთიც ცუდია და მეორეც”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას გიორგი გობრონიძე. “წარმოუდგენელია, მაგრამ დავუშვათ, ჩანაწერი ბიძინა ივანიშვილის შესახებ “ნაციონალების” ლობისტების მუშაობის შედეგია. სად არიან ხელისუფლების ლობისტები? ქართული დიპლომატიური სამსახური, საელჩო რას აკეთებს? “ოცნებას” ხომ ყველაზე მეტი ფული აქვს და შეუძლია ლობისტურ საქმიანობაში მეტი ფული დახარჯოს? რა გამოდის, “ნაციონალურ პარტიას”, რომელსაც ფინანსებით რამდენჯერმე აღემატება, ლობისტების შერჩევაში ვერ ჯობნის?! სიმართლე ის არის, რომ საგარეო პოლიტიკაში სტრატეგიულ გადაწყვეტილებებს ლობისტების მარკეტინგული პრომოუშენის საფუძველზე არ იღებენ. ასე რომ, სანამ იმას ვიტყვით, ვიღაცის ლობისტი რაღაცას აფუჭებსო, იქნებ დავფიქრდეთ... ლობისტებმა შეიძლება ბევრი რამ დაწერონ. მაგალითად, ის, რომ საქართველოში­ ადამიანების უფლებები ირღვევა, რომ პოლიტელიტა შეცდომებს უშვებს, მაგრამ იმის დაწერა, რომ ქვეყნის პირველი პირი ანტიამერიკულ საქმიანობას ეწევა და ქვეყანაში, რომელსაც მართავს, დესტაბილიზაციას უწყობს ხელს, განსხვავებული მოცემულობაა”, - განაგრძობს რესპონდენტი. “როდესაც ქვეყანაში ეპიდემია მძვინვარებს, ხალხს ყოველდღიურად უფრო და უფრო უჭირს, როგორ შეიძლება მინისტრები ასე ლაპარაკობდნენ და აღიზიანებდნენ ხალხს? პირველი პირის ოჯახის წევრები სახალისო ვიდეოებს არ უნდა ავრცელებდნენ სოციალურ ქსელებში... ხალხის გამხნევება ის იყო, ფუკუსიმას კატასტროფის შემდეგ იმპერატორი ფეხშიშველი რომ გამოვიდა ხალხის წინაშე და დაუჩოქა - მას არ უჩვენებია თავის ბაღში აყვავებული საკურა... ქვეყანაში იზრდება პოლარიზაციის ხარისხი, მმართველი გუნდი ან ვერ ართმევს თავს პროცესებს, ან არ ართმევს. შეიძლება გაჩნდეს ეჭვი, რომ პროცესებს მიზანმიმართულად უწყობენ ხელს. იმედია, თავს ვერ ართმევენ საქმეს და მიზანმიმართულ ბოროტებასთან არა გვაქვს საქმე... ვფიქრობ, თუ საქართველოში ოდნავ მაინც არ გაჯანსაღდა სიტუაცია, სტრატეგიულ პარტნიორთან ურთიერთობა გაგვიფუჭდება და ჩვენი ხელისუფლება სხვა დონის დოკუმენტებს წაიკითხავს და სხვა დონის განცხადებებს მოისმენს”, - მიიჩნევს ექსპერტი და შეკითხვაზე - “თუ არჩევნების შემდგომ დასავლელი მეგობრები, ხელისუფლების სათავეში ისევ მათგან არაერთგზის გაკიცხულ ძალას ნახავენ...” - პასუხობს: “მაშინ მოუწევს დასავლეთს თავისი პარტნიორის ჭკუაზე მოყვანა და არა მარტო სანქციებით. ვრცელი დისკუსიის საგანია, თუ როგორ მოჰყავთ ასეთი პარტნიორები ჭკუაზე. პარტნიორს ისე უნდა ელაპარაკო, რომ იძულებული გახადო შეასრულოს თავისი ვალდებულება. იმედია, საქმე აქამდე არ მივა. ქართულ-ამერიკული ურთიერთობა არ არის ხელწამოსაკრავი თემა. ვაშინგტონს ჩვენს განვითარებასა და დაცვაში ძალიან დიდი რესურსი აქვს ჩადებული და ეს იოლიც არ იყო. ამიტომ, ცხადია, ამერიკა თავის ინტერესებს აუცილებლად დაიცავს”. “ისე არ უნდა მოვიქცეთ, რომ ამერიკის ინტერესების დაცვა დაუპირისპირდეს ჩვენს ინტერესებს. უპირველესად მათ კავკასიასა და პოსტსაბჭოთა სივრცეში მეტი დემოკრატია სჭირდებათ. გარდა ამისა, ამერიკისთვის შავი ზღვის აუზში საქართველო უფრო და უფრო ღირებული ხდება თუნდაც იმიტომ, რომ საქართველოს ჩაკეტვით კასპიის ზღვის აუზის ხუთ ქვეყანას რუსეთის გვერდის ავლით დასავლურ ეკონომიკებში ინტეგრაციის თეორიული შანსიც აღარ ექნება და აპრიორი ამ რეგიონს რუსეთი და ჩინეთი გაიყოფენ. შესაბამისად, ამერიკა განდევნილი იქნება ცენტრალური აზიიდან. სამწუხაროდ, ჩვენ უკვე დავუპირისპირდით ამერიკულ ინტერესებს, როდესაც ანაკლიის პროექტი, რომელიც დიდ სიკეთეს გვიქადდა, დავბლოკეთ. მე არ ვთვლი, რომ ივანიშვილი რუსეთმა მოავლინა საქართველოს დასაქცევად. ის პოსტსაბჭოთა ადამიანია - ისეთივე, როგორებიც არიან რუსეთში, უკრაინასა და აზერბაიჯანში. დააკვირდით, რა განსხვავებულ მოცემულობაში ხდებიან მილიარდერები დასავლეთსა და პოსტსაბჭოთა სივრცეში. რუსეთში ადამიანი მილიარდს ვერ გამოიმუშავებს, მან საიდანღაც უნდა აიღოს. არავითარი ტექნოლოგიური ინოვაცია არ შეუქმნიათ, ისევე როგორც, მაგალითად, ილონ მასკს”, - ამბობს ექსპერტი. “შესაბამისად, არ იქნება სწორი, ივანიშვილს დავაბრალოთ, რომ სიღრმისეულ პოლიტიკურ და დიპლომატიურ თამაშებშია ჩაბმული. ის თავად არ არის პოლიტიკაში და ცდილობს ქვეყანა გარემოცვის საშუალებით მართოს, ეს გარემოცვა კი პანდემიას კარგად აკონტროლებს, მაგრამ დიპლომატიისა არაფერი გაეგება. ადამიანები, ვისი ხელითაც პოლიტიკას აკეთებს, დიდად ეფექტურები არ არიან. რა ამოძრავებს ამ ადამიანებს, იდეის ერთგულება? თუ გავიხსენებთ 2012 წლის შემოდგომას, თვალწინ წარმოგვიდგება დიდი აჯაფსანდალი: ლიბერალები, დემოკრატები, სოციალისტები, კონსერვატორები, “ნაციონალებიდან” პორტირებულები, ყოფილი არასამთავრობოები - რა იყო მათი მთავარი გამაერთიანებელი? ფული. აქედან გამომდინარე, ადამიანები მანამდე არიან მასთან, სანამ სარგებელს იღებენ. თუ ვინმე შედარებით პრეზენტაბელური ფიგურა იყო მის გუნდში, ყველა წავიდა. მაგალითად, კვირიკაშვილი, ადამიანი, რომელიც ამბობდა, 9 წელზე გამოკიდება არ არის სწორიო; ეს იყო ადამიანი, რომელიც გოიმსა და ძროხას არ უწოდებდა ოპოზიციონერს. მის დროს ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლა გაფორმდა. მსგავსი ადამიანები აღარ ჰყავს ივანიშვილს, შესაბამისად, მისი გემი ჩასაძირად არის განწირული”, - დასძენს გიორგი გობრონიძე.

ვერც წარმომიდგენია, რომელი ერთი ადამიანი შეიძლება იყოს იმდენად მნიშვნელოვანი, რომ უკრაინას უღირდეს, მის გამო სასწორზე დადოს ჩვენს სახელმწიფოთა შორის ხანგრძლივი ურთიერთობა და უგულებელყოს ჩვენი ინსტიტუტები და შეურაცხყოს ჩვენი საზოგადოება - ამის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის განცხადებაშია აღნიშნული. „საქართველო და უკრაინა მჭიდრო სტრატეგიული პარტნიორები არიან. ჩვენი თანამშრომლობა დაფუძნებულია ხალხთა შორის საუკუნოვან მეგობრობასა და პატივისცემაზე, ჩვენს საერთო ინტერესებსა და სწრაფვაზე. მიუხედავად ამისა, ამ დღეებში ჩვენი პარტნიორი ქვეყანა მაღალ პოლიტიკურ თანამდებობაზე განიხილავს კანდიდატურას, რომელიც საქართველოს სამივე ინსტანციის სასამართლოს მიერ დამნაშავედ არის ცნობილი. აღსანიშნავია, რომ ამან გამოიწვია ჩვენი – საქართველოს ხელისუფლებისა და საზოგადოების საფუძვლიანი შეშფოთება და მკვეთრი რეაგირება. როგორც სახელმწიფოს მეთაური, კარგად ვაცნობიერებ იმას, რომ საერთაშორისო ურთიერთობებში მიუღებელია სხვა სახელმწიფოს შიდა საქმეებსა და საკადრო პოლიტიკაში ჩარევა, თუმცა, ასევე მიუღებელია და ყოვლად გაუგებარია უკრაინის ხელისუფლებაში იმ ადამიანის ნებისმიერ საჯარო პოზიციაზე შერჩევა, რომლის დანაშაულებრივი ქმედებები ფიგურირებს არა მხოლოდ ქართული მართლმსაჯულების განაჩენში, არამედ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს შესაბამის ვერდიქტში. აღარაფერს ვიტყვი იმაზე, რომ ის მძიმე კორუფციულ დანაშაულებშია ბრალდებული. დღეს შექმნილ ვითარებას განიცდის ყველა, ვინც ჩვენი ქვეყნების ისტორიასა და ერთად გავლილ უმძიმეს გზას პატივს სცემს და ვისაც აღელვებს ჩვენი სტარტეგიული მეგობრობის მომავალი. მათ შორის, ვარ პირადად მე – საქართველოს პრეზიდენტი და ჩემთან ერთად არის საზოგადოების უმრავლესობა. მოვლენების ასე განვითარება კი მხოლოდ მათ შეიძლება სურდეთ, ვისაც საქართველოსა და უკრაინის ურყევ მეგობრობაში ბზარის გაჩენა აწყობთ“, – აცხადებს საქართველოს პრეზიდენტი. სალომე ზურაბიშვილი აღნიშნავს, რომ უკრაინასა და საქართველოს არა მარტო საუკუნოვანი მეგობრობა და ერთმანეთის პატივისცემა აერთიანებთ, არამედ ახლო წარსულში ერთდროულად მოპოვებული დამოუკიდებლობა, სახელმწიფოს მშენებლობის გზა და საერთო მიზნები. „მე მხოლოდ და მხოლოდ სახელმწიფოს ინტერესებიდან გამომდინარე ვლაპარაკობ, რამეთუ უკრაინასა და საქართველოს არა მარტო საუკუნოვანი მეგობრობა და ერთმანეთის პატივისცემა აერთიანებთ, არამედ ახლო წარსულში ერთდროულად მოპოვებული დამოუკიდებლობა, სახელმწიფოს მშენებლობის გზა და საერთო მიზნები: ევროკავშირსა და ნატოში გაწევრიანება, ეკონომიკური გეგმები, შავი ზღვის სატრანსპორტო პოტენციალის გამყარება და რეგიონული როლის დამკვიდრება, – რაც კორონავირუსის გამოწვევის ფონზე კიდევ უფრო მნიშვნელოვნად ჩანს. ყველაზე მთავარი, რაც ქართველებსა და უკრაინელებს გვაერთიანებს, ესაა ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის დასაცავად, კონფლიქტებისა და ოკუპაციის დასაძლევად მიმართული ჩვენი სოლიდარობა და ერთობლივი ძალისხმევა. შეუძლებელია, წარმოვიდგინოთ, რას მოიგებს გზების გაყოფითა და ერთობის დასუსტებით ან საქართველო, ან უკრაინა. პირადად მე, არც მინდა ვიფიქრო, რომ ასეთი ვარიანტი დასაშვებია. ვერც წარმომიდგენია, რომელი ერთი ადამიანი შეიძლება იყოს იმდენად მნიშვნელოვანი, რომ უკრაინას უღირდეს, მის გამო სასწორზე დადოს ჩვენს სახელმწიფოთა შორის ხანგრძლივი ურთიერთობა და უგულებელყოს ჩვენი ინსტიტუტები და შეურაცხყოს ჩვენი საზოგადოება. მე ვწუხვარ, რომ დღეს ჩვენ ვარღვევთ, თუნდაც, კორონავირუსთან მიმართებით აუცილებელ სოლიდარობას, რომელიც ახლა, პრაქტიკულად, მთელ მსოფლიოს აერთიანებს. ვწუხვარ იმ დაკარგული დროის გამო, როცა ჩვენ – ორ ქვეყანას ბრიუსელში ნატოსა და ევროკავშირისთვის წარსადგენ საერთო გეგმებზე უნდა გვემუშავა. ვწუხვარ ნდობის დეფიციტის გამო, რომელიც უკვე წარმოიშვა ჩვენს ქვეყნებს შორის, თუმცა მინდა ვცდებოდე და ვიტოვებ იმედს, რომ ჩვენი ქვეყნების ინტერესები უფრო ღირებული და დასაცავი აღმოჩნდება, ვიდრე ვიწრო პოლიტიკური ამბიციები და გათვლები. ვიმედოვნებ, რომ ჩვენი მოძმე ერების საერთო წარსული, აწმყო და მომავალი ეჭვქვეშ არასდროს დადგება“, – აცხადებს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი.

გალაკტიონის თვალით დანახული ბათუმი 1911 წლის ზამთარი ბათუმში გალაკტიონ ტაბიძემ მის ლექსში, “არაჩვეულებრივი ზამთარი 1991 წელს” აღბეჭდა. ავტორი წერს: ბათუმში თოვლი ისეთი არის, რომ არ ხერხდება გაღება კარის. შემოსწოლია კარებს ნამქერი, ეს ოინია სუსხიან ქარის... ამინდი მკაცრი, სწრაფი, უცები, ამღვრეულია. თვით მოხუცები ამბობენ: ალბად, ისევ იქნება - აჯანყებები, რევოლუციები. აქ დამთავრება ამინდის ხატვის ჩვენ მიგვინდვია ისევე მათთვის. ხვალ ამფეთქებელს ვმართავთ საღამოს! ლოზუნგით: მზისთვის, მაისისათვის. ძლიერი თოვლი ბათუმში ახლა იშვიათად მოდის, თუმცა მეოცე საუკუნეში ჩვენს რეგიონში უფრო ციოდა, კლიმატის ცვლილებასთან ერთად გი თოვლიც და ცივი ამინდიც იშვიათი გახდა ჩვენთვის. რევოლუციებსა და აჯანყებებს რაც შეეხება, ეს ზუსტად ის პერიოდია, როდესაც მთელ რუსეთის იმპერიაში მუშათა დემონსტრაციები აქტიურად მიმდინარეობს და სულ მალე მთავრობაც შეიცვლება. ეს გალაკტიონის ერთადერთი ლექსი არ არის, რომელიც ბათუმს უკავშირდება. მან ამ ქალაქს კიდევ ერთი ნაწარმოები მიუძღვნა: “მიყვარს ბათუმი... მისი ბუნება, მის ოქრორეულ ლაჟვარდის ბლონდი, მისი ზღვის მძლავრი აგუგუნება, მისი ზენიტი და ჰორიზონტი…” შავ ზღვაზე კი ამბობდა - “ასეთი არის შავი ზღვის შფოთი: ზღვას და სიმშვიდეს სძულთ ერთმანეთი”. გალას მუზა, მერი შარვაშიძეც, ბათუმში იყო დაბადებული. მამამისი აფხაზეთის თავადი, შემდეგ კი დუმის დეპუტატი იყო. სამსახურეობრივი მოვალეობის გამო, ოჯახს ბათუმიდან პეტერბურგში გადასახლება მოუწია. იმის მერე ქუთაისში გადავიდნენ, თუმცა მერი ბოლოჯერ მაინც დაუბრუნდა ბათუმს. 1921 წელს, ბათუმიდან საქართველოს სოციალ-დემოკრატული მთავრობა გემით მიემგზავრებოდა საფრანგეთში, მათ მერიც შეუერთდათ. ბათუმის დატოვების შემდეგ, მერი სტამბოლში გაემგზავრა და იქ სილამაზის კონკურსი მოიგო. გადმოცემის თანახმად, როდესაც ქართველი დიდგვაროვანი საბოლოოდ პარიზში დაფუძნდა, გალაკტიონიც იქ შეხვდა. სწორედ ამის შემდეგ დაიწერა ყველასთვის ცნობილი "მერი".#ბათუმი #გალაკტიონი #ზღვა #თოვლი #batumidaily

გარემოს ეროვნული სააგენტოს ინფორმაციით, 9 ივლისამდე საქართველოშიჰაერის მაღალი ტემპერატურა შენარჩუნდება. დღეს დასავლეთ საქართველოს დაბლობ რაიონებში ჰაერის მაქსიმალურმა ტემპერატურამ შესაძლებელია 40-42, მთიან რაიონებში 35-37, ხოლო შავი ზღვის სანაპირო ზოლში 33-35 გრადუსს მიაღწიოს. მაღალი ტემპერატურის მიუხედავად, საქართველოში სამუშაო ადგილებზე საქმიანობა ჩვეულ რეჟიმში გრძელდება. მათ შორის, გარე დასაქმებულების შემთხვევაშიც. საქართველოს კანონმდებლობა40 გრადუსზე მაღალი ტემპერატურის დროს, თუნდაც გარე სამუშაოების აკრძალვის შესახებ რაიმე სახის რეგულაციას არ ითვალისწინებს. იურისტი ლელა ბჯალავაამბობს, რომ ხელისუფლებამ უცხო ქვეყნის გამოცდილება უნდა გაიზიაროს და შრომის კოდექსში ცვლილებები შეიტანოს. 'სამწუხაროდ საქართველოს კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს რაიმე სახის რეგულაციას იმასთან დაკავშირებით, რომ 40 გრადუსზე მაღალი ტემპერატურის დროს თუნდაც გარე სამუშაოები აიკრძალოს. შესაბამისად ვერ ხერხდება დასაქმებულთა უფლებების დაცვა. ევროკავშირის ყველა ქვეყანაში ეს რეგულაცია დაცულია და როცა არის მაღალი სიცხე ან ყინვა გარეთ შრომა იკრძალება. ჩვენ შრომის კოდექსში მსგავსი ჩანაწერი არ გვაქვს, ამაზე სახელმწიფომ უნდა იზრუნოს, რათა დასაქმებულთა უფლებები დავიცვათ. ამ კუთხით პარლამენტმა მსჯელობა და შრომის კოდექსში ცვლილებები უნდა მიიღოს. საქართველოს ხელისუფლება რატომღაც არ თვლის, რომ მაღალი ტემპერატურა შესაძლოა სავალალო შედეგის მომტანი გახდის, თუნდაც მშენებლობაზე დასაქმებულთათვის. სახელმწიფომ ადამიანის ჯანმრთელობა პრიორიტეტად უნდა დაისახოს და მეტად იფიქროს გარეთ მომუშავე ადამიანების ჯანმრთელობაზე. საბერძნეთში მაგალითად მაღალი სიცხეების გამო, როცა 40 გრადუსს აჭარბებს, გარე სამუშაოებზე მუშაობა იკრძალება და ამ სამუშაოებს საღამოს ასრულებენ. ვფიქრობ მსგავსი პრაქტიკა უნდა გაითვალისწინოს საქართველომაც'- აცხადებს იურისტი ლელა ბჯალავა. საქართველოს გაერთიანებულ პროფკავშირებში მიიჩნევენ, რომ, შრომის კოდექსი ადამიანის სამუშაო პირობებს აუცილებლად უნდა ითვალისწინებდეს, მათ შორის - მაღალი ტემპერატურის დროს შესაძლო რისკებს. ირაკლი პეტრიაშვილიაამბობს, რომ ინიციატივით საქართველოს პარლამენტს რამდენჯერმე მიმართეს, თუმცა მიდგომები მხოლოდ საოფისე პირობებში მუშაობისკუთხით გაიწერა. პროფკავშირების ხელმძღვანელის განცხადებით,თუ გარე სამუშაოების დროს ტემპერატურა 40 გრადუსზე მაღალია და ადამიანის უსაფრთხო საქმიანობას საფრთხე ექმნება, შეუძლია დასაქმებულმა სასამართლოსაც მიმართოს. ''რაც გაითვალისწინეს გააკეთეს ის, რომბენზინგასამართ სადგურებს, რომლებსაც ჰქონდათ ტემპერატურის მზომი - ისინი აუკრძალეს. იმიტომ, რომ რეალურად სხვადსხვა სტანდარტებით 40 გრადუსს ზემოთტემპერატურაზე გარეთ მუშაობააკრძალულია, თუმცა ჩვენს კანონდებლობაში მსგავსი რეგულაცია არ არის. საოფისე მუშაობისგანგანსხვავებით. ჩაქუჩი, რომ არ გვიჭირავს ხელში და არა ვართ წარმოდგენილი პარლამენტში ესაა.ძირითადად ბიზნესია წარმოდგენილი და საზოგადოების ინტერესის ნაცვლად საკუთარ ბიზნესინტერესებს ლობირებენ, აქედან გამომდინარე შედეგი ბუნებრივია. თუ მსგავსი შემთხვევები დაფიქსირდება ჩვენ მოვახდენთ დასაქმებულების უფლებების დაცვას. თუ უარს იტყვიან ამ ტემპერატურის დროს მუშაობაზე.კანონი არეგულირებს იმას, რომ დამსაქმებელი ვალდებულია შექმნას შრომის უსაფრთხო პირობები. 40 გრადუსი და მეტი, ეს არ არის უსაფრთხო პირობა'' - განაცხადა მაუწყებელთან ირაკლი პეტრიაშვილმა. სიცხე მავნე ზეგავლენას ახდენს ნებისმიერ ადამიანზე, მაგრამ ყველაზე მეტად ის საშიშია 75 წელზე ზევით ასაკის ადამიანებისთვის, ბავშვებისთვის (განსაკუთრებით ახალშობილთათვის), ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის, მათ შორის პარკინსონის დაავადების და ინსულტით დაავადებულებისთვის. სიცხემ შეიძლება გამოიწვიოს გულისცემის აჩქარება და სუნთქვის გაუარესება, ასევე სითბური დარტყმა, ორგანიზმის გადახურება და წყლის დეფიციტი ორგანოებში.

რატომ არ შეგვიძლია, სასიამოვნო მომენტები მხოლოდ ჩვენი მეხსიერებისთვის აღვბეჭდოთ და თავს მომენტით ცხოვრების შესაძლებლობა მივცეთ? რატომ ვფიქრობთ, რომ შვებულებაში ყოფნა ფოტოებისა და ვიდეოების დაუსრულებლად გადაღებასა და მათი სხვებისთვის გაზიარებას გულისხმობს? სოციალურ ქსელებში, პირადი ცხოვრების დეტალების გაზიარებით შექმნილი ფოტო-ვიდეოკონტენტის განთავსება არაერთი ადამიანისთვის გამხდარა არა მხოლოდ ეგოს დაკმაყოფილების საშუალება, უფრო მეტიც, შემოსავლის ძალიან კარგი წყაროც. ეს, ალბათ, 21-ე საუკუნის ახალი პროფესიის წარმომადგენლებს, „ინფლუენსერებს“ ეხებათ და რა ხდება მაშინ, როცა სოციალურ ქსელში აქტიურობას შემოსავალი არ მოაქვს და მასზე მხოლოდ ემოციურად ვხდებით დამოკიდებულები? ბლოგერი, მაკლინ ლაიონსი, საკუთარ გამოცდილებაზე დაყრდნობით გვიზიარებს, რატომ შეწყვიტა ფოტოების გადაღება: „მათ სოციალური მედიისთვის ვიღებდი და არა – ჩემთვის“. მაკლინ ლაიონსი: ძალიან ხშირად, ჩვენი ფოტოები ჩვენი პროფილის პოტენციური „ჩამომსქროლველისთვის“ იქმნება. ჩვენთვის კი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ხოლმე მათი უკუკავშირი – „ინსტაგრამის“ შემთხვევაში, ორი დაწკაპუნება და პოზიტიური კომენტარები. იმიტომ, რომ ჩვენ სოციალური მიმღებლობა გვჭირდება, რომლის დადასტურებადაც გაზიარებულ ფოტოებსა და ვიდეოებზე არსებულ რეაქციებსა და კომენტარებს მივიჩნევთ. სასურველი უკუკავშირის მიღებაში კი ჩვენი ცხოვრების იდეალური ვიზუალური წარმოჩენა გვეხმარება. სოციალური მედიის არსებობის პირობებში, თითქოს სავალდებულო გახდა ვირტუალური მეგობრების ესთეტიკური ფოტოებით მომარაგება და საკუთარი ეგოს, ამგვარად, დაკმაყოფილება. ადრე თუ, შვებულებიდან დაბრუნებული, რუჯითა და ჩემთვის სასიამოვნო ამბებით შემოვიფარგლებოდი, ბოლო დროს, ვეღარ ავუდიოდი თითოეული მომენტის სხვებისთვის გაზიარების შესაძლებლობას. მინდოდა, ყველას სცოდნოდა, რომ ვმოგზაურობდი. მინდოდა, საზოგადოებას დაეჯერებინა, რომ ბედნიერი და წარმატებული ვარ და ჩემი თავგადასავლების შემყურეებისთვის, მათში შურიც კი გამომეწვია. მერე აღმოვაჩინე, რომ სხვა ადამიანების აღქმაზე ფიქრში, დავკარგე ის რეალური მიზეზი, რატომაც ვმოგზაურობდი ხოლმე. ისე მოხდა, რომ მოგზაურობისგან მიღებულ გამოცდილებებზე დაკვირვება შევწყვიტე და საკუთარ ცხოვრებას ყველა შესაძლო თვალით დავუწყე ყურება. სოციალური ქსელების ავტორიტეტების თვალებით. ნებისმიერ ნანახ ორიგინალურ არქიტექტურას, ღირსშესანიშნაობას, ან თუნდაც, სანაპიროზე გასეირნებას, ახალი ფოტოს გადაღების შესაძლებლობად აღვიქვამდი. ყველა ახალ გამოცდილებას ისე ვეჭიდებოდი, როგორც ფოტოგრაფი, ვიდეოგრაფი და ვცდილობდი, რომ ჩემი სავსე ცხოვრება, ჩემივე არტისტული ხედვით, სარფიანად გამეყიდა – ანუ გარკვეული საზოგადოებისთვის მისაღები ადამიანი ვყოფილიყავი. თუმცა, აღმოჩნდა, რომ ჩემს წრეში ერთადერთი ვიყავი, ამ ინტერესით შეპყრობილი. ჩემს მეგობრებსა და ოჯახის წევრებს საერთოდ არ ანაღვლებდათ ინსტაგრამის მოწონებები და ნახვები და ჩემი ქცევით, ნერვებს ვუშლიდი, როცა ვთხოვდი, მაგალითად, რამე ეფექტური ვიდეოს გადაღებას. სანამ საკუთარი თავის გარედან დანახვას შევძლებდი, მანამდე იმდენი მოვახერხე, რომ ცნობილი გავხდი ჩემი სასაცილო ქცევებით. მე ვიყავი ადამიანი, ვისაც ყველგან და ყოველთვის უნდოდა ფოტოს გადაღება, შესანიშნავი განათებით. შემდეგი იყო უხერხულობის ეტაპის გავლა. როცა გავაანალიზე, რომ რეალურად, სულაც არ მინდოდა, ვინმეს არაკომფორტულად ეგრძნო თავი იმის გამო, რომ მისი სურვილისგან დამოუკიდებლად, ჩემს ფოტოში მოუწევდა მოხვედრა. ჩემი გაზვიადებული „ჰეიიიი“ სთორების გამო, ჩემი ოჯახის წევრებისაც მერიდებოდა და მას შემდეგ, რაც საკუთარ თავთან ვაღიარე, რომ ამ ყველაფერს ჩემი სიამოვნებისთვის არ ვაკეთებდი, მისგან გათავისუფლება გადავწყვიტე. ტელეფონს ყოველ წამს აღარ ვამოწმებდი და ნელ-ნელა სოციალურქსელამდელი შეგრძნებები აღვიდგინე. თავიდან, ეს არც ისე მარტივი აღმოჩნდა, რომ მაგალითად, ლამაზი ხედის დანახვაზე ჩემი რეაქცია არ ყოფილიყო: „მოდით, ფოტო გადავიღოთ“.. თუმცა, დავრწმუნდი, რომ ფოტო არასდროს გამოდის ისეთი კარგი, როგორიც სინამდვილეშია ის მომენტი. მე შევწყვიტე ყველას პაპარაცივით დევნა და საკუთარი თავი ასეთი გამოწვევის წინაშე დავაყენე: სალაშქროდ წავედი და არაჩვეულებრივ ხედს რომ გადმოვხედე, ჩემდა საბედნიეროდ, საერთოდ ვერ ვიგრძენი ფოტოს გადაღების საჭიროება… მოკლედ, მენტალური შენიშვნა მივეცი თავს, რომ მომენტით სიამოვნება და მისი მეხსიერებაში შენახვა საკუთარი თავისთვის გაკეთებული დიდებული საჩუქარია. ჩვენ შეგრძნებებს ვიმახსოვრებთ. ამიტომ, იმის ნაცვლად, რომ სასიამოვნო მომენტები ტელეფონით გავიხსენოთ, მოდით ვცადოთ და ვიგრძნოთ ისე, როგორც ადრე. #დასვენებასოცქსელისგარეშე #მორალურიდასვენება #ფსიქოლოგიურიდასვენება #შეზღუდვებისმოხსნა Tbilisi#ჯანსაღიცხოვრება

ბათუმის ბულვარში, ეპიდემიოლოგებისა და ჯანდაცვის ექსპერტების გაფრთხილებების მიუხედავად, მოქალაქეების სეირნობა არ წყდება. ასეთი სეირნობების დროს 2 მეტრიანი დისტანციის წესი ირღვევა, რაც თავისთავად საფრთხის შემცველია. ბულვარის მნიშვნელობა ქალაქის ისტორიაში გასაგებია. მისი გაშენება 1881 წლიდან დაიწყო და ადგილმა არსებობის ასწლეულს უკვე დიდი ხნის წინ გადააბიჯა. დღეს ბულვარი ქალაქის ერთ-ერთი ყველაზე მწვანე ადგილია - აქ ხე-მცენარეთა რაოდენობა 40,000-ზე მეტია. 2009 წლის ბოლოს ბულვარის ტერიტორია კიდევ უფრო გაიზრდა და 9 მისმა სიგრძემ 9 კილომეტრი შეადგინა. არქიტექტურული სილამაზე, ხე-მცენარეთა სიმრავლე და ზღვის სიახლოვე ბულვარს ბათუმელების ერთ-ერთ ყველაზე საყვარელ ადგილად აქცევს. ბულვარი ტურისტებსაც უყვართ, ბათუმს 2 მილიონამდე ტურისტი სტუმრობს და ცნობილ ბულვარს ისინიც სიამოვნებით ათვალიერებენ. ბულვარის ოფიციალურ საიტზე ვკითხულობთ: "სარეკრეაციო ზონა, რომელიც ამავდროულად კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია, საუკუნეზე მეტია რაც აერთიანებს ქალაქის სტუმრებსა თუ ძირძველ მაცხოვრებლებს. ის მოიცავს შვიდ კილომეტრიანი სასეირნო, ზღვისპირა პრომენადს, 4 ისტორიულ ხეივანს, ველობილიკს, ტერიტორიაზე ხარობს 40 ათასზე მეტი, სხვადასხვა დროს დარგული ხე-მცენარე. თავისი ისტორიული მნიშვნელობით და უწყვეტი განვითარების ციკლით, ბათუმის ბულვარი იქცა ჩვენი ქალაქის სავიზიტო ბარათად სადაც ყველა პოულობს თავის ადგილს". ბუნებრივია, ასეთ ადგილთან დაშორება ბათუემელბს ძალიან უჭირთ. თუმცა, დღეს სხვა რეალობას ვუყურებთ. ვერავინ აუკრძალავს მოსახლეობას გასეირნებას, მაგრამ სოციალური დისტანციის დაცვა აუცილებელია. კორონავირუსმა უკვე მიაყენა დიდი ზიანი ტურისტულ სექტორს - საზღვრები ჩაიკეტა მსოფლიოს მასშტაბით, ტურიზმზე საუბარი უადგილოც კი აღმოჩნდა. შეიძლება ითქვას, ბათუმი მაინც ტურისტების უმრავლესობას ზაფხულში იზიდავს. მაგრამ საკითხავია, რამდენად შეძლებს ბათუმი ტურისტების მიღებას ზაფხულში, თუკი ახლა დისტანცია არ დავიცავით. იმედია, კანონდარღვევების გამო ზომები უფრო არ გამკაცრდება. თუ არ დავიცავით დისტანცია, შეიძლება ბულვარში დიდი ხანი ვეღარ გავიდეთ.#დარჩი_სახლში #ბულვარი #ისტორია #batumidaily

გლობალური დათბობის საფრთხის შესახებ ცნობებს უცხოენოვან მედიაში სულ უფრო ხშირად ვისმენთ. ამერიკის აერონავტიკისა და კოსმოსური სივცრის კვლევის სააგენტოს, “ნასას” ცნობით, მეცნიერთა 97% თანხმდება, რომ გლობალური დათბობა რეალურ საფრთხეს წარმოადგენს. დამტკიცებულია ისიც, რომ ის ადამიანების მიერაა გამოწვეული. რა ხდება? მსოფლიოში წლიური საშუალო ტემპერატურის მატება ყოველწლიურად ფიქსირდება . პლანეტაზე ჰავა ადრეც იცვლებოდა დათბობისა ან გამყინვარებისკენ, მაგრამ დღეს ეს ზრდა საგანგაშო ტემპით მიმდინარეობს. ადამიანის და ინდუსტრიების გაუაზრებელი მოქმედება აბინძურებს ჰაერს, წყალსა და ნიადაგს. საერთო ჯამში, ასეთი ცვლილება ისევ ადამიანისთვის გაუსაძლის პირობებს ქმნის. ფაქტია, რომ პლანეტაზე საშუალო ტემპერატურის აწევა ყველა რეგიონზე იმოქმედებს და ამ მხრივ არც აჭარაა გამონაკლისი. გაეროს განვითარების სააგენტოს ანგარიშის მიხედვით ირკვევა, რომ მსოფლიოში მიმდინარე კლიმატის ცვლილება აჭარაზე უკვე დიდი ხანია რაც აისახა. პროცესი უკვე მეოცე საუკუნეში გახდა საგანგაშო, როდესაც ზღვის დონემ მასშტაბურად აიწია. გახშირებულმა მეწყერმა კი მოსახლეობას ისეთი პრობლემები შეუქმნა, რომ ეკოლოგიური მიზეზით მიგრაცია გახდა საჭირო. გლობალური დათბობა რომ ავნებს და უფრო დააზარალებს აჭარის რეგიონს, სტატისტიკურადაც ჩანს. 1990 წლიდან მოყოლებული, აჭარაში საშუალო ტემპერატურა ყოველწლიურად 0.2-0.3 გრადუსით იზრდება. შესაძლოა ეს რიცხვი უმნიშვნელოდ მოგვეჩვენოს, თუმცა, იმის გათვალისწინებთ, რომ მსოფლიოში საშუალო ტემპერატურის 2 გრადუსით ზრდამ შეიძლება შეუჩერებელი პროცესები წამოიწყოს, ეს საყურადღებო სტატისტიკაა. ასეთი ტემპით, 2050 წლისთვის, აჭარაში საშუალო ტემპერატურა 1.7 გრადუსით გაიზრდება, რაც ძალიან ახლოსაა 2 გრადუსიანი განგაშის ნიშნულთან. 2 გრადუსით ტემპერატურის ზრდის შემდეგ, გლობალური დათბობა შეუჩერებელი იქნება და რაიმე ნაბიჯის გადადგმა, სავარაუდოდ, დაგვიანდება. საბოლოო ჯამში, დედამიწის ბევრი რეგიონი სიცოცხლისთვის გამოუსადეგარი გახდება. ეს ის რეალობაა, რაზეც მეცნიერება უკვე დიდი ხანია მსჯელობს, თუმცა ამ ფაქტს საქართველოში შესაბამისი რეაქცია ჯერჯერობით არ მოჰყოლია. რას ნიშნავს კლიმატის ცვლილება აჭარის რეგიონისთვის? ბუნებრივია, ეს მოვლენა ჩვენი ცხოვრების ყველა სფეროზე აისახება, იმოქმედებს რა ჯანმრთელობაზე, ჰავაზე, ეკონომიკასა და სიცოცხლეზეც კი. სტატიების ამ სერიაში გაგაცნობთ რას უნდა ვარიდოთ თავი და როგორ შეიძლება სიტუაციის შეცვლა თითოეული ადამიანის თუ მთავრობის დონეზე.#ბათუმი #გლობალური #დათბობა #global #warming #ტემპერატურა #batumidaily

მაშ ასე, Apple-ის 2019 წლის სექტემბრის ღონისძიების შემდეგ, გადავწყვიტეთ განახოთ თუ რა განსხვავებებია 2018 წლის iPhone-ებსა და 2019 წლის iPhone 11-ს შორის. როგორც იცით, iPhone Xs-ის ხაზის გაყიდვები Apple-მა ოფიციალურად შეწყვიტა, მაგრამ მიუხედავად ამისა მსოფლიო ბაზარზე ეს მოდელები დიდი ხანი დარჩება და კიდევ ბევრი შეეცდება მისი გადამყიდველისგან შეძენას. მოდი ახლა განვიხილოთ ყველა განსხვავება iPhone 11 Pro-სა და iPhone Xs-ს შორის. 1. ეკრანი რეზოლუციისა და დიაგონალის ზომები ახალ iPhone 11 Pro-ში და 11 Pro Max-ში იგივე დარჩა. იგი განსხვავდება მხოლოდ მატრიცების ხარისხით. შარშან ფლაგმანებში გამოიყენეს Super Retina HD ეკრანი, რამაც გზა გაუხსნა Super Retina XDR-ს. უპირატესობა გამოიხატება გაზრდილ კონტრასტში: iPhone 11 Pro – 2 000 000:1 iPhone Xs – 1 000 000: 1 ასევე, უკეთესი სიკაშკაშე: iPhone 11 Pro – 800 cd / m² iPhone Xs – 625 cd / m² რაც შეეხება 3D Touch-ის გაუქმებას, მას შეიძლება მცირე დაქვეითებაც ვუწოდოთ. ახალ iPhone-ებში 3D შეხების ფუნქცია აღარ არის, ეს iOS 13-ის Beta ვერსიებიდანაც ვიცოდით. 2. პროცესორი ახალმა iPhone-ებმა ტრადიციულად მიიღეს ახალი A13 Bionic პროცესორი, მესამე თაობის Neural Engine-ს სისტემით. მის სინთეზურ ტესტებში შედარებას უკვე გაყიდვების დაწყების შემდეგ ვიხილავთ. პრაქტიკულად, ახალი iPhone-ების გაუმჯობესებული მუშაობა უმეტეს ამოცანებში უხილავი იქნება. რადგან, შარშანდელი iPhone-ებიც უპრობლემოდ უმკლავდებიან სერიოზულ დატვირთვებს. ერთადერთი განსხვავება, რომელიც მოითხოვს პროდუქტიულობის გაზრდას, ვიდეოსთან მუშაობაა. 3. კამერა ყველაზე აშკარა განსხვავება ძველსა და ახალ iPhone-ებს შორის კამერის მოდულშია. მთავარ კამერას აქვს იგივე დიაფრაგმა ƒ/1.8, ტელეობიექტივზე: ƒ/2.0, ხოლო ზეფართოზე: ƒ/2.4. გარდა ოპტიკური სტაბილიზაციისა, გამოჩნდა ავტოკორექტირება და ღამის რეჟიმი. ფაქტობრივად, მაშტაბირება ოთხმაგი გახდა, თუ შევადარებთ მაქსიმალურ მნიშვნელობებს. ტელეობიექტივზე გადართვისას ორმაგი გადიდება ხდება, ხოლო ჩვეულებრივიდან ზეფართოზე გადასვლისას — ორმაგი შემცირება. Flash განათება უფრო კაშკაშა, ხოლო Smart HDR-ის რეჟიმი უფრო ჭკვიანი. გაფართოებული დინამიური დიაპაზონის ვიდეოს გადაღება ახლა უკვე 60 კადრი წამში არის შესაძლებელი, როცა წინამორბედ iPhone-ზე მხოლოდ 30 კადრი წამში შეგვეძლო გადაგვეღო. ვიდეოს გადაღებისას ასევე შესაძლებელია მაშტაბირების 2x-ით გაზრდა და შემცირება. ასევე ახალმა iPhone-მა მიიღო QuickTake-სა და Audio Zoom-ის მხარდაჭერა, რომლის მუშაობასაც მხოლოდ iPhone-ის გაყიდვაში გამოსვლის შემდეგ გავიგებთ. წინა კამერას უკვე შეიძლია 4K გადაღება 24, 30 და 60 კადრი წამში, 2018 წლის iPhone-ზე კი 1080p 30 და 60 კადრი წამში იყო. 4. უკაბელო ინტერფეისი ეს არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი განსხვავება ძველ iPhone-ს შორის. iPhone 11-ს აქვს Wi-Fi 802.11ax-ის მხარდაჭერა MIMO-ს ტექნოლოგიით. ეს ახალი ტექნოლოგიაა, უზარმაზარი სარეზერვო საშუალებით მომავლისთვის. თოერიულად, ახალი სტანდარტის გამტარობა 6GB წამშია. მუშაობისთვის რა თქმა უნდა სათანადო როუტერია საჭირო. ანალიტიკოსების აზრით, 2020 წელს Wi‑Fi 802.11-ის ტექნოლოგია გაუტოლდება Wi-Fi 802.11ac-ის ტექნოლოგიას. ხოლო 2023 წლისთვის ისინი მთლიანად დაეპატრონებიან ბაზარს. 5. კორპუსი და ზომები გარეგანი შედარებებით, წინა მოდელებთან შედარებით მცირე განსხვავებებია. iPhone 11 Pro: 144 x 71.4 x 8.1 მმ , წონით 188 გ . iPhone XS: 143.6 x 70.9 x 7.7 მმ , წონა 177 გ . iPhone 11 Pro Max: 158 x 77.8 x 8.1 მმ , წონა 226 გ . iPhone XS Max: 157.5 x 77.4 x 7.7 მმ , წონა 208 გ . Apple-ის ოფიციალურ საიტზე არსებულ სპეციფიკაციებში ასევე წერია ყინვაგამძლე მინაზე და უჟანგავ ფოლადზე. წინა მოდელში ყინვაგამძლე მინაზე არაფერი იყო ნახსენები. უკვე ნაცნობ 3 ფერს: ვერცხლისფერს, ოქროსფერს და ნაცრისფერს დაემატა ახალი მუქი მწვანე ფერი. როგორც იცით, 2018 წლის iPhone Xs წყალგამძლე იყო და მისი წყალში გამოყენება 2 მეტრზე — 30 წუთის განმავლობაში იყო შესაძლებელი. რაც შეეხება ახალ iPhone 11 Pro-ს, მისი გამოყენება ასევე 30 წუთი, მაგრამ 4 მეტრის სიღრმეში შეიძლება. 6. ავტონომია ჩვენმა საყვარელმა კომპანიამ პრეზენტაციაზე სიამაყით განაცხადა, რომ iPhone 11 Pro-ს წინა iPhone-თან შედარებით 4 საათით მეტი დრო შეუძლია იმუშაოს. ხოლო iPhone Xs Max-თან შედარებით 5 საათით მეტი დრო. რაც შეეხება მის ახალ W18 დამტენს, მისი დახმარებით iPhone 11 Pro-ს 50%-მდე დატენვა 30 წუთშია შესაძლებელი. საწყისი ფასი — iPhone 11 Pro – 999$ | მოცულობები 64/256/512 საწყისი ფასი — iPhone 11 Pro Max – 1099$ | მოცულობები 64/256/512#technology #tech #opinion #photo