დაარსებულია შვეიცარელი ფსიქოლოგის და ფსიქიატრის კარლ გუსტავ იუნგის მიერ.
ის ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების პროცესს განმარტავდა, როგორც პირადი ცნობიერების და კოლექტიური არაცნობიერის ასიმილაციას.
იუნგის მოძღვრების მიხედვით, ფსიქიკის ცენტრს წარმოადგენს არქეტიპი “თავად”. ცნებას “თავად” იუნგი იყენებს, როგორც კოლექტიური არაცნობიერის არქეტიპი. პიროვნების განვითარება მისი ინდივიდუალიზაციის პროცესში მიმდინარეობს ცნობიერიდან პიროვნულ არაცნობიერამდე, ხოლო შემდეგ – კოლექტიურ არაცნობიერამდე, რომლის ცენტრსაც წარმოადგენს “თავად”. იუნგი აღნიშნავს, რომ მითებში, ზღაპრებში, სიზმრებში “თავად”-ს სიმბოლოებად ხშირად გამოდის ბრძენი მოხუცი, ჯვარი, წრე, კვადრატი და მთლიანობის სხვა სიმბოლოები. ისინი იყენებენ ამ გაგებას თვითრეალიზაციის, კოლექტიური არაცნობიერის დასაბუთებისათვის. ინდივიდუალური განვითარების საბოლოო მიზანს პირადი განუმეორებლობის მიღწევა წარმოადგენს. იუნგის მიხედვით, ადამიანის ფსიქიკა თავის თავში სხვადასხვა არქეტიპებს აერთიანებს. ყველანი ისინი განიხილება, როგორც სიღრმისეული, პირველსაწყისი წარმოსახვები, რომელსაც ადამიანი აღიქვამს მხოლოდ ინტუიტიურად და რომელიც არაცნობიერი საქმიანობის შედეგად აღმოჩნდება “ცნობიერების ზედაპირზე” სხვადასხვა წარმოსახვების ფორმით, სიმბოლოებით – ფანტაზიის, წარმოსახვის მნიშვნელოვანი ქვეტექსტებით.
ვადა ანალიტიკურ ფსიქოლოგიაში გამოიყენება სუბიექტური შინაგანი ხედვების შესაფასებლად, რომლებიც წარმოექმნება სუბიექტს თავის თავზე, გრძნობებზე, ჩანაფიქრებზე და ა.შ. ასევე გამოიყენება ცნება “საკუთარი სიღრმისეული”. ის გულისხმობს ადამინის ცოდნის მთლიანობას თავისი შინაგანი სამყაროს შესახებ, რომელიც დამოკიდებულია გარე რეალობაზე.