აფხაზები, რა თქმა უნდა, ყურადღებით აკვირდებოდნენ მოვლენათა განვითარებას სამეგრელოში, სადაც სხვადასხვა შეიარაღებულ ფორმირებათა თარეშმა მოსახლეობა აღაშფოთა. სეპარატისტებისათვის ესეც ნამდვილი «მისწრება» იყო. მით უმეტეს, რომ თბილისშიც, ანტიზვიადისტურმა თემამ ძალიან უცნაური ფორმა მიიღო. ერთ-ერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს ცნობით, ზვიადისტებმა თითქოს აფხაზებს შესთავაზეს ერთობლივი, მეგრულ-აფხაზური სახელმწიფოს შექმნა. ეს ცნობა უმალვე აიტაცა რუსულმა მედიამ. არძინბას უმაღლესი საბჭო ზედიზედ იღებდა გადაწყვეტილებებს, დადგენილებებს, კანონებს და აფხაზეთი სწრაფად გამოჰყავდა საქართველოს იურიდიული სივრციდან. მიუხედავად ამისა, ედუარდ შევარდნაძეს შესანიშნავად ესმოდა: აფხაზეთში ომი საქართველოსათვის კატასტროფას ნიშნავდა. ამას აღიარებდა ქართული პოლიტელიტის უდიდესი ნაწილიც, მაგრამ მდგომარეობა საქართველოში იმდენად არეული და წინააღმდეგობრივი იყო, რომ ხელისუფლება, ფაქტობრივად იძულებული გახდა საბედისწერო ნაბიჯი გადაედგა. შესანიშნავი რუსი სამხედრო ისტორიკოსი, ვიქტორ სუვოროვი წერს: ომს ხშირად იწყებენ არა იმიტომ, რომ მისი მოგების იმედი აქვთ, არამედ რაკი სხვა გზა არა აქვთ. ალოგიკურობა და პარადოქსი ამ გამონათქვამში მხოლოდ მოჩვენებითია. აფხაზეთის პრობლემა არც შევარდნაძის ხელისუფლებას შეუქმნია და არც «გამსახურდიას რეჟიმს», მაგრამ ეს პრობლემა შიდაქართული დაპირისპირების ძალიან მძლავრი ფაქტორი გახდა. 1992 წლის აგვისტოსათვის შეიქმნა ვითარება, როდესაც საქართველოს ხელისუფლება ან უნდა შერიგებოდა აფხაზეთის ფაქტობრივ დაკარგვას და მის გამოსვლას საქართველოს იურისდიქციიდან, ან დაეწყო ომი. რამდენიმე წლის შემდეგ აქტუალური გახდა კითხვა (პათეტიურ-ბრალმდებლური ინტონაციით): «განა ამ ომის თავიდან აცილება არ შეიძლებოდა?» სამართლიანი და ობიექტური (უემოციო) პასუხი ამ კითხვაზე ერთადერთია: რა თქმა უნდა შეიძლებოდა, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველო უომრად შეურიგდებოდა იმას, რომ აფხაზეთი აღარ არის საქართველო. ეს კი აბსოლუტურად არარეალური იყო ნებისმიერი ხელისუფლების პირობებში. მით უმეტეს იმ ხელისუფლებისა, რომელიც ძალით მოვიდა და საზოგადოებისათვის თავისი «ეროვნულობის» დადასტურება სჭირდებოდა. ეს ხელისუფლება აფხაზეთის ომს განიხილავდა ლეგიტიმაციის საშუალებად, ოღონდ ეს არ ნიშნავს, თითქოს ნებისმიერ სხვა (თუნდაც არქილეგიტიმურ) ხელისუფლებას ქართული საზოგადოება არ აიძულებდა დაეწყო ომი აფხაზეთის შესანარჩუნებლად. ბუნებრივია, ომის ინიციატორები იმედოვნებდნენ, რომ ომი სეპარატისტებთან გახლეჩილი ქართული საზოგადოების კონსოლიდირებას გამოიწვევდა. მაგრამ ეს იმედიც მხოლოდ ნაწილობრივ გამართლდა. არადა, რაოდენ ცინიკურიც არ უნდა ყოფილიყო ასეთი გათვლა, მაღალი ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი შეგნების საზოგადოებაში იგი შედეგს უეჭველად გამოიღებდა. რისკის ფაქტორი აფხაზეთში ომთან დაკავშირებით მაინც იმდენად მაღალი იყო, სახელმწიფო საბჭოს პრეზიდიუმშიც იჩინა თავი აზრთა სხვადასხვაობამ. ედუარდ შევარდნაძისათვის ეს ომი ყველაზე ნაკლებ სასურველი იყო, ვინაიდან მან კარგად იცოდა, რომ მთელი პასუხისმგებლობა მას და მხოლოდ მას დაეკისრებოდა. ამით აიხნება ფარული ბრძოლა სახელმწიფო საბჭოშიც, გვარდიის შეყვანა - არშეყვანასთან დაკავშირებით. სხვათა შორის, იმ «სახელმწიფო საბჭოში» წარმოდგენილ პარტიათა უმრავლესობა შემდგომ ტყუილად ცდილობდა პასუხისმგებლობისაგან თავის დაძვრენას და ყველაფრის «ოთხეულისათვის» დაბრალებას. მათაც შესანიშნავად ესმოდათ საკუთარი ინტერესები: ახლოვდებოდა 11 ოქტომბრის არჩევნები, საქართველოს მოსახლეობის დიდ ნაწილში მკვიდრდებოდა სტერეოტიპი «მე აღარცერთ არჩევნებში აღარ მივიღებ მონაწილეობას», ამდენად საჭირო იყო ისეთი ვითარების შექმნა, როცა ხალხს დაავიწყდებოდა ყველაფერი (მათ შორის «ზვიადი») და შეძრწუნებული მივიდოდა არჩევნებზე. ანუ ომი აფხაზეთში განიხილებოდა ერთგვარ «შოკურ თერაპიად» ქართული საზოგადოების გამოსაყვანად შიდა დაპირისპირების მდგომარეობიდან. სახელმწიფო საბჭოში წარმოდგენილი «პოლიტოკრატია» ამას აცნობიერებდა და ეთანხმებოდა თვით მეთოდს, - ოღონდ კი ჩატარებულიყო 11 ოქტომბერს არჩევნები, ჩაშლილიყო ბოიკოტი (მათ შორის სამეგრელოში), არჩეულიყო პარლამენტი და, რაღა თქმა უნდა, თვითონაც შესულიყო იმ პარლამენტში. აქედან გამომდინარე, სულაც არ გახლავთ გასაკვირი, თუ სახელმწიფო საბჭომ დაადასტურა გვარდიის აფხაზეთში შესვლის მიზანშეწონილობა. თუმცა, აქ არის ერთი, ძალიან მნიშვნელოვანი ნიუანსი: როცა სახელმწიფო საბჭომ ეს გადაწყვეტილება მიიღო, მაშინ გვარდიის ზოგიერთი ნაწილი უკვე დაძრული იყო აფხაზეთისაკენ. სიგუა-კიტოვანმა ნაცად ხერხს მიმართეს: მათ ფაქტის წინაშე დააყენეს შევარდნაძეც, პოლიტოკრატიაც და საზოგადოებაც. სრული დარწმუნებით შეიძლება ითქვას: დაახლოებით ივლისის ბოლოსათვის სიგუა-კიტოვანს აფხაზეთში ომის დაწყება (ზემოთაღწერილი მიზნით) უკვე გადაწყვეტილი ჰქონდათ. თანაც არა «რკინიგზის დასაცავად», არამედ სწორედ სეპარატისტებთან საომრად. მეორეს მხრივ, აფსუა სეპარატისტებსაც მიეცათ შანსი, როგორიც მხოლოდ საუკუნეში და ათასწლეულში ერთხელ ეძლევათ. ამ შანსს ისინი ხელიდან არ გაუშვებდნენ. ამიტომ უდიდესი დემაგოგიაა იმის თქმა, თითქოს «რომ არა აფხაზეთში გვარდიის შეყვანა, ამ ტერიტორიას საქართველო არ დაკარგავდა». მაგრამ კიტოვანის მოქმედებამ საშუალება მისცა სეპარატისტებს, მთელი მსოფლიოს წინაშე დაეფიქსირებინათ: ომი დაიწყო სწორედ საქართველომ 1992 წლის 14 აგვისტოს. ფაქტის ფიქსაციას ასეთ შემთხვევაში ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. ამით აფსუები კიდევ უფრო მომგებიან მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ პოლიტიკური თვალსაზრისით. მით უმეტეს, რომ ძალიან ოსტატურად და ეშმაკურად შექმნეს ისეთი შთაბეჭდილება, თითქოს ისინი საქართველოსთან მოლაპარაკების გზით ცდილობდნენ ყველა პრობლემის გადაწყვეტას, ხოლო «საქართველოს მცირე იმპერიამ» ძალის გამოყენება არჩია და აფხაზეთში ტანკები შეიყვანა. სინამდვილეში მოლაპარაკება მაშინაც ისეთივე ბლეფი იყო, როგორც შემდგომში. არძინბა თანახმა გახლდათ შეხვედროდა შევარდნაძეს, მაგრამ არა აფხაზეთის ტერიტორიაზე, არამედ სოჭში ან მოსკოვში, რათა კიდევ ერთხელ დაედასტურებინა, რომ აფხაზეთი არ არის საქართველო. ედუარდ შევარდნაძე, ამაზე, რასაკვირველია ვერ წავიდოდა. ზემოთთქმულის მიუხედავად, შევარდნაძეს აფხაზეთში ომის დაწყება ზვიადისტთა ამბოხზე გაცილებით დიდ რისკად მიაჩნდა, მაგრამ პროცესთა მართვის სადავეები უფრო კიტოვან-სიგუა-იოსელიანს ეპყრათ ხელთ - გვარდია და მხედრიონი სახელმწიფო საბჭოს თავჯდომარეს არ ემორჩილებოდა. ტრადიციულად მისი ერთგული პოლიცია კი მაშინ ჯერ კიდევ უმწეო ჩანდა. 13 აგვისტოს, რესპუბლიკის მოედანზე ხალხმრავალი მიტინგი გაიმართა. ამ დროს გვარდია (დაახლოებით სამი ათასი შეიარაღებული ადამიანი) ახალციხის დივიზიიდან რუსების მიერ სწორედ მაშინ გადმოცემული 50 მოძველებული ტანკით უკვე დაიძრა აფხაზეთისაკენ. მიტინგზე იმდროინდელი საზოგადოებრივი ატმოსფეროსათვის დამახასიათებელი «დიდი იმედგაცრუება» და ისტერიული აპათია იგრძნობოდა. ლუზა შაკიაშვილი: «მომენატრა მიტინგიიიი. . . ..» მზექალა შანიძე (უზენაესი საბჭოს ყოფილი წევრი, რომელსაც, 19 აგვისტოს პუტჩის მხარდაჭერის მოტივით, კომუნისტური პარტიის სიით არჩეულ სხვა დეპუტატებთან ერთად გამსახურდიამ შეუწყვიტა უფლებამოსილება): «ის ადამიანები, ვინც ახალ ხელისუფლებას ებრძვიან, ნამდვილად დამნაშავეები არიან და მკაცრად უნდა დაისაჯონ» 14 აგვისტოს, შუადღეს, სოხუმთან უკვე საარტილერიო კანონადა ისმოდა. გვარდიამ დესანტი გადასხა გაგრაში. «ჩვენი კარგი ნაცნობი», გენერალი სუფიან ბეპაევი ქუთაისიდან ურეკავს კიტოვანს: «Желаю успеха». კიტოვანი წყალტუბოში ქეიფობს რუს გენერლებთან ერთად. ამ უკანასკნელთ ოდნავ შესამჩნევად ეღიმებათ. პირველივე დღეს (ანუ 14 აგვისტოს) მხვერპლი ორივე მხრიდან 50-ს აღწევს. ტელეკომპანია РТР-ის კორესპონდენტი (სოხუმიდან): „Примирение уже невозможно после того что произошло. А России надо действовать очень осторожно, чтоб не потерять свои козыри“. საქართველოს სამხედრო შვეულმფრენი სოხუმის (დამსვენებლებით სავსე) სანაპიროს ბომბავს. ე.წ. «მთიელ ხალხთა კონფედერაცია» «ქართული ეროვნების ყველა პირს» მძევლად აცხადებს - გვარდიის გაყვანასა და ზარალის ანაზღაურებას მოითხოვს. Независимая газета კონფედერაციის პრეზიდენტის, მუსა შანიბოვის სიტყვებს აქვეყნებს: «Если нам не будут мешать, мы сломим хребет грузинскому фашизму» ბორის ელცინიც აცხადებს ოფიციალურად: „Мы убеждены в необходимости вывода гвардии из абхазии“. მისი თქმით, «საფრთხე შეექმნა სტაბილურობას უზარმაზარ, მრავალეროვან რეგიონში.» ედუარდ შევარდნაძეს ტელეფონით უკავშირდება ჩრდილოეთ კავკასიის უკლებლივ ყველა რესპუბლიკის ლიდერი და «შეშფოთებით» კითხულობს: რა ხდება აფხაზეთში? ზვიად გამსახურდია დისკრედიტირებულია, ვინაიდან იმყოფება გროზნოში - კონფედერაციის ბუნაგში. აფხაზეთში ომის ინიციატორებს ეს მომენტიც გათვალისწინებული ჰქონდათ: ძნელი გასათვლელი არ იყო, რომ ჩეჩნები უმალვე აღმოჩნდებოდნენ აფხაზეთში, ხოლო «მათთან ჩახუტებული ექსპრეზიდენტისა» და მისი მომხრეების მიმართ ახალი, მართლაც ძნელად მოსაგერიებელი არგუმენტები შეიქმნებოდა. შევარდნაძე იძულებულია თანხმობა განაცხადოს განჯიდან გუდაუთაში, ბომბორას სამხედრო აეროდრომზე სწორედ იმ 345-ე საპარაშუტო სადესანტო პოლკის გადასროლის წინადადებაზე, რომელიც 9 აპრილს მოქმედებდა თბილისში - ეს რუსული გენერალიტეტის პირველი შურისძიებაა: იგი საქართველოს «დახვეწილ წამებას» იწყებს. ბორის ელცინი მოსკოვში პრესკონფერენციას მართავს. რუსეთის პრეზიდენტი აშკარად კმაყოფილია, მისი სახელმწიფოებრივი კონცეფცია იმარჯვებს - ყოფილი მოკავშირე რესპუბლიკები ქაოსში ეფლობიან : «....Я звонил Китовани, я звонил Шеварднадзе....» ერთ-ერთი რუსი ჟურნალისტი ეკითხება ელცინს: «ედუარდ შევარდნაძეს, რომელიც თეთრი სახლის დაცვისას ჩვენთან იყო, ახლა უკვე ხელები სისხლში აქვს მოსვრილი - რა შეგვიძლია გავაკეთოთ მოძმე აფხაზი ხალხისთვის?» სულეიმან დემირელი ჰუმანიტარულ დახმარებას უგზავნის არძინბას და, ამავე დროს, აკეთებს განცხადებას, რომლითაც აშკარავდება მისი სიმპათია სეპარატისტებისადმი. აფხაზთა მცირე ჯგუფი დემონსტრაციას მართავს ვაშიგტონში, თეთრ სახლთან. მოვლენას იმავე საღამოს ფართოდ აშუქებს რუსეთის ტელევიზია. წარწერა ტრანსპორანტზე: «Шеварднадзе демократ? – вот так шутка!» გაზეთი «Аргументы и факты» გვთხრის: «სოხუმის მაიმუნთსაშენში მაიმუნებს შიდსის ვირუსი აღმოაჩნდათ - ამბობენ ქართველებმა გადასდესო». სერგეი ბაბურინი გუდაუთაში ხვდება არძინბას, შემდეგ კი სოხუმში ქართველ ჟურნალისტს ეუბნება: «Вы разрушили советский союз и хотели спокойно отсидетса, но спокойной жизни у вас не будет». ლეონიდ პარფიონოვი მეორე გადაცემას აკეთებს ციკლიდან «Портрет на фоне». ფილმი მთავრდება იმით, რომ აფხაზეთის თვალწარმტაც სანახებში, ორღობესთან, ღორი მიძუნძულებს. რუსული შოვინიზმისათვის, ყველა ქართველთმოძულე ინტელექტუალის - დემოკრატისა თუ კომუნისტისათვის, სულიერი ზეიმისა და ტრიუმფის ჟამი დადაგა! საქართველოს სიძულვილით, ამპარტავანი «გრუზუნების» (თუ უკვე «გრიზუნების») სამაგალითო, საშვილიშვილო დასჯის წყურვილით ყველანი ერთიანდებიან: მოსკოველი ლიბერალებიდან - რუსულ გენერალიტეტამდე და ჩრდილოკავკასიელ ნაციონალისტებამდე. ნიკა იმნაიშვილი #აფხაზეთი #სოხუმი #ოკუპაცია #sokhumidaily

თითქმის ერთ თვიანი კარანტინის შემდეგ, აფხაზეთში საცალო ობიექტების ნაწილი გაიხსნა. 17 აპრილს ე.წ პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა ვალერი ბგანბამ, საკარანტინო ღონისძიებების გატარება განაგრძო პირველ მაისამდე. უსაფრთხოების ზომების გათვალისწინებით, კორონავირუსის პანდემიის ჭრილში, სავაჭრო ობიექტებს, მათ შორის ტანსაცმლის მაღაზიებს, ტექნიკის მაღაზიებს, სამშენებლო მასალებს და საყოფაცხოვრებო ქიმიკატებს, შეუძლიათ განაახლონ თავიანთი საქმიანობა. მათ საქმიანობას არ მოიცავს მაისის დასაწყისამდე გაგრძელებული საკარანტინო ზომები. 20 აპრილიდან დაიწყო აფხაზეთის ყველა რეგიონში ბაზრის გახსნა. ე.წ მთავრობის გადაწყვეტილებით, ბაზრები კვირაში სამი დღე იმუშავებენ. კორონავირუსის საკოორდინაციო შტაბის წევრის რაულ ლოლუას თქმით, ბოლო დღეებში კორონავირუსით ინფიცირების არცერთი შემთხვევა არ დაფიქსირებულა, ამიტომ შემზღუდველი ზომები ნაწილობრივ მოხსნეს. სამომავლოდ, ეს ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა მდგომარეობა იქნება აფხაზეთში. კვების ობიექტები, კოსმეტოლოგიის ცენტრები, სილამაზის სალონებისა და საქორწილო დარბაზების მუშაობა კვლავ აკრძალულია. 21 აპრილიდან გაუქმდა გაგრასა და გალის რაიონებში შესვლის შეზღუდვები. ასევე გაუქმდა კომენდანტის საათი, რომელიც გალის რაიონში 31 მარტიდან მოქმედებს და გაგრაში 8 აპრილიდან. ამავე დროს, სამედიცინო ლაბორატორია ჯერ კიდევ მუშაობს გალის რაიონში, "კანალის" პოსტზე. ვლადიმერ ჟენიას თქმით მიუხედავად იმისა, რომ გაგრაში მოხსნილია შემზღუდველი ზომები, პოლიციელები მკაცრად შეამოწმებენ მანქანების მოძრაობას და მგზავრების ტემპერატურას. "მიუხედავად იმისა, რომ კორონავირუსის საკონტროლო შტაბი ყოველდღიურად მოუწოდებს მოსახლეობას დარჩეს სახლში, ქუჩებში მაინც შესამჩნევად მეტი ხალხი იყო. და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, რა თქმა უნდა საზღვრების კონტროლი" - თქვა რაულ ლოლუამ. 21 აპრილს, გუდაუთის საავადმყოფოდან კორონავირუსისგან გამოჯანმრთელებული პირველი პაციენტი გაწერეს. COVID-19– ის დიაგნოზის მქონე კიდევ ორი ​​პაციენტი საავადმყოფოში რჩება.#კორონავირუსი #პაციენტი #კარანტინი #SokhumiDaily

29 ივნისს სოხუმში საკოორდინაციო შტაბის შემდეგი შეხვედრა გაიმართა. მთავარი თემა იყო ე.წ საზღვრის გახსნა და ტურისტული სეზონის დასაწყისი აფხაზეთში. შეხვედრამ შედეგი გამოიღო, ყველა შესაბამის დეპარტამენტის თანამშრომელს დაევალა 15 ივლისიდან შეიმუშავონ ტურისტული სეზონის და ე.წ საზღვრის გახსნის შესაძლებლობა. შეხვედრა ე.წ მინისტრთა კაბინეტში კოროვირუსის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ, ტრადიციულად, დაიწყო ე.წ ჯანდაცვის მინისტრის, თამაზ წახნაკიას მოხსენებით. მან გაიხსენა, რომ აფხაზეთში პანდემიის მთელი პერიოდის განმავლობაში დაფიქსირდა COVID-19– ის 38 შემთხვევა. გამოჯანმრთელებულია 33 პაციენტი, ოთხი საავადმყოფოშია, მათი მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია. სრულად განხორციელდა ყველა საჭირო ზომა, რომელიც იყო განსაზღვრული კარანტინთან დაკავშირებით, აღნიშნა წახნაკამ და დაამატა, რომ მედიკამენტების პრობლემა არ არის. ”დღეს ორი ათასზე მეტმა ადამიანმა გაიარა ტესტირება კორონავირუსზე,ხოლო ოთხი ათასზე მეტი შეძენილი ტესტია." დე-ფაქტო პრემიერ მინისტრმა ალექსანდრე ანქვაბმა იკითხა, თუ როგორ შეიცვალა ვითარება შეზღუდვების გაუქმების შემდეგ. წახნაკამ უპასუხა, რომ მას შემდეგ რაც აღმკვეთი ღონისძიებები მოიხსნა აფხაზეთში, COVID-19- ის იმპორტირებული სამი შემთხვევა დაფიქსირდა. დღეს, როგორც მან დაადასტურა, სიტუაცია ხელსაყრელია. თავის მხრივ, ანქვაბმა აღნიშნა, რომ აუცილებელია ამ ინფორმაციის საზოგადოებისათვის გადაცემა სწორად, რადგან მათ სწორი და ზუსტი ინფორმაცია მიიღონ. პრეზდენტის შეხედულება ე.წ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის მოადგილემ ჯანსუხ ნანბამ გაახმაურა ასლან ბჟანიას პოზიცია საზღვრის გახსნასთან დაკავშირებით. "როგორც ადრე ახლაც უმთავარესი ამოცანა მოსახლეობის ჯანმრთელობისა და სიცოცხლის შენარჩუნებაა" - აღნიშნა ნანბამ. მან აღნიშნა, რომ "აფხაზეთის სოციალურ-ეკონომიკური გამოყენების და მისი მოქალაქეების ფინანსური მდგომარეობის გათვალისწინებით, აფხაზეთის ე.წ ხელმძღვანელობა იღებს სხვადასხვა ზომებს, ვითარების გასაუმჯობესებლად." ”მიმდინარეობს მუშაობა პერსონალური ინფორმაციის შეგროვებასთან დაკავშირებით იმ ადამიანებზე, რომლებიც რთულ ვითარებაში აღმოჩნდნენ. ასევე მუშავდება ზომები ჰუმანიტარული დახმარების განაწილების მიზნით.” - თქვა ნანბამ. მან დაამატა, რომ დაკეტილი საზღვარი უარყოფითად მოქმედებს აფხაზეთის ეკონომიკაზე, მაგრამ კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აფხაზეთის "ხელმძღვანელობისთვის" "უპირველეს ყოვლისა ერის ჯანმრთელობაა მთავარი” და აღნიშნა, რომ საზღვრის გადაკვეთის საკითხი ცალმხრივად არ არის რეგულირებული. ”ეს პროცედურა რეგულირდება ორივე მხარის მიერ. შესაბამისად, დღემდე რჩება შეზღუდვები რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეების წასვლის და ტურისტების შემოსვლის შესახებ”, - აღნიშნა ნანბამ.#აფხაზეთი #სოხუმი #საზღვარი #პოლიტიკა #ოკუპაცია #sokhumidaily

1985 წელს, ბორჯომში ყოფნისას შევესწარი, პროფკავშირის საგზურით სოხუმიდან „დასასვენებლად“ ჩამოსული შუა ხნის აფხაზი ქალი რა გაცხარებით უმტკიცებდა ქართველ მამაკაცს: „Вы у нас отняли алфавит....вы всё у нас отняли!!!......" აფხაზეთიდან რომ ბორჯომში აგზავნიდნენ ადამიანებს „დასასვენებლად“ საბჭოთა პროფკავშირები, ეს კიდევ სხვა თემაა, მაგრამ აქ განსაკუთრებით საინტერესო სწორედ ეს ნარატივია: „ქართველებმა, ყველაფერთან ერთად, ანბანიც წაგვართვითო!“. თავიდან შეიძლება ვერც მიხვდე ადამიანი, რა „ანბანის წართმევას“ გულისხმობდა. ან შეიძლება გეგონოს, რომ (მათი აზრით) ჰქონდათ ანბანი, რომელიც ქართველებმა „წაართვეს“. მაგრამ..... თურმე ნუ იტყვით, რომელიმე სხვა ანბანს კი არ გულისხმობენ, არამედ სწორედ იმ ანბანს რომლითაც ახლა ვწერთ და კითხულობთ. როგორ? „რანაირად“? - სრულიად უსარგებლო კითხვებია: შიზოიდურ ანტიქართულ პარანოიას რაციონალური ახსნა არა აქვს და არც შეიძლება ჰქონდეს. რა თქმა უნდა, იოლი და „თავისდამამშვიდებელია“ ყველაფერი იმით ავხსნათ, რომ ეს მძვინვარე ანტიქართული ნარატივი აფხაზ ნაციონალისტებს (!).....„კრემლმა ჩაუნერგა“ კრემლი რომ იყენებს თავისი იმპერიული მიზნების განსახორციელებლად, ცხადია! მაგრამ „ჩაუნერგა“ მეტისმეტი გაპრიმიტივებაა - თუ ამ ეთნოსის და ქართულ-აფხაზური წინააღმდეგობის ისტორიას გადავხედავთ. საერთოდ, მენტალურად (ეს სწორედ მენტალური პრობლემაა), ძალიან ძნელია ადამიანებს შეასმინო, რომ ქართულ-აფხაზურ საუკუნოვან (!) წინააღმდეგობაში, აფხაზური საზოგადოების მძვინვარე ქართველოფობია, რასაც ისტორიული, სისტემური წინაპირობებია აქვს, პირველადია, ხოლო მისი „ინსტრუმენტალიზება“ მოსკოვის მიერ, მზაკვრული, ანტიქართული, იმპერიული, აგრესიული მიზნების განსახორციელებლად - მაინც მეორადი. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . აქვე უნდა ითქვას, რომ ხშირ შემთხვევაში „ქართული ნარატივი“ აფხაზეთის ისტორიის შესახებ არანაკლებ პრიმიტიული და შიზოიდურია. „...აფხაზები იყვნენ ქართველები....მაგრამ მერე მთიდან ჩამოსახლდნენ აფსუა ტომები და მიითვისეს ქართული ტომის (აფხაზების) ისტორია.....“ ამ ნარატივს ავითარებდნენ თვით ყველაზე „მაღალ ინტელექტუალებად“ მიჩნეული მოღვაწენი. მაგალითად აკაკი ბაქრაძე. ზუსტად ასე, სიტყვა სიტყვით, აღწერა მან აფხაზეთის ისტორია 1989 წლის მიტინგზე. ზვიად გამსახურდიამ კი, იმავე პერიოდში მიტინგზე განაცხადა: „ქრისტიანი აფხაზები იყვნენ ქართველები, ესენი კი აფსუები არიან....“ აქ მაინც ყველაზე საინტერესო ამ ორი ნარატივის აბსოლუტური შეუთავსებლობა და შეურიგებლობაა. ორივე მათგანი შედეგია „ნაციონალიზმის“ ეპოქისათვის დამახასიათებელი დისკურსის და შესაბამის წამოდგენათა ექსტრაპოლირებისა სრულიად სხვა ეპოქაზე. მაგალითად, იგივე „აფხაზთა და ქართველთა სამეფო“. აფხაზური სეპარატიზმის იდეოლოგები მას „აფხაზურ სახელმწიფოდ“ აცხადებენ. ხოლო ჩვენი ისტორიოგრაფია, ბუნებრივია „ქართულ სახელმწიფოდ“. არადა, შუა საუკუნეებში იდენტობა არ განისაზღვრებოდა ჩვენი ეპოქისათვის თვისებრივი „საზრისებითა თუ „კორელანტებით“. იმ ეპოქაში სულ სხვა კრიტერიუმები არსებობდა: „ტახტი“ („გვირგვინი“) ან რელიგია. იმ დროისათვის რელევანტური კითხვა იყო არა „რა ეროვნებისა ხარ?“, არამედ „რომელი ტახტის (გვირგვინისა) ხარ?“ ან „რა რწმენისა ხარ?“ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . მხოლოდ დღევანდელ ანუ „გათანამედროვებულ“ დისკურსში აქვს მნიშვნელობა, რა ენაზე საუბრობდნენ იმ დროს ელიტები, რომელი ენა გამოიყენებოდა (პირობითად) სახელმწიფო, ანუ საქმისწარმოების ენად, რა ენაზე მიმდინარეობდა წირვა-ლოცვა....... რასაკვირველია, ჯერ ბერძნულად, ხოლო X საუკუნიდან - ქართულად. მაგრამ თანამედროვე ქართველთა წინაპრები, რომლებიც ჯერ „აფხაზეთის სამეფოში“, შემდეგ „აფხაზთა და ქართველთა სამეფოში“ ცხოვრობდნენ, ყოფითად საუბრობდნენ ქართულად ან მეგრულად, ხოლო თანამედროვე აფხაზთა წინაპრები - აფსუანურ (ადიღურ) ენაზე. მერედა რა - ამით? ელიტებისა და მასათა მიმართება ისეთ ინსტიტუტებთან, როგორიცაა „დამწერლობა“, „საქმისწარმოება“, „წირვა-ლოცვის ენა“.... მხოლოდ ბევრად გვიან ხდება არსებითი - კლასიკური გაგებით „ნაციონალიზმისა“ და „ნაციონალური მშენებლობის“ ეპოქაში. ანუ, ჩვენს შემთხვევაში XIX საუკუნიდან, როდესაც სულმნათმა ილია ჭავჭავაძემ, ქართველ განმანათლებლებთან ერთად, „ქართველი ერის“, როგორც თანამედროვენაციონალური ერთობის „კონსტრუირება“ დაიწყო და ნებისმიერი ობიექტური, არაანგაჟირებული სპეციალისტი გეტყვით, რომ უკვე მაშინ ანუ XIX-XX საუკუნეთა მიჯნაზე „შეეჯახა“ ეს მცდელობა - ასევე ახლადშობილი „აფხაზური ნაციონალიზმის“ წინააღმდეგობას. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . თუმცა დავუბრუნდეთ ისევ შუა საუკუნეებს: აფხაზებთან დისკუსიის დროს, მათთვის მუდმივად „ჩამჭრელი“ კითხვაა: თუკი „აფხაზთა სამეფო“ იმ გაგებით იყო „აფხაზური სახელმწიფო“, რასაც დღეს გულისხმობენ, მაშინ სად გაქრენ ის აფხაზები? აბა თითქოს როგორ შეიძლება და ხომ ეწინააღმდეგება ელემენტარულ საღ აზრს: თუკი აფხაზებმა შექმნეს „აფხაზური სახელმწიფო“, შემდეგ ეს სახელმწიფო ისე როგორ განვითარდა, რომ „სახელმწიფოთშემოქმედი ერი“ - ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი“ (პირობითად) იდენტობის მატარებელი აღარ აღმოჩნდა სულ რაღაც 2 საუკუნის შემდეგ?! ამგვარი მაგალითი მსოფლიო ისტორიაში მოიძევება?......დიახ მოიძევება: მაკედონელები (დიდწილად არაბერძნული ეთნოსი) და მათი როლი საბერძნეთის ისტორიაში! საოცრად ჰგავს ქართულ-აფხაზურ ისტორიას. სხვათა შორის, არ არის შემთხვევითი, რომ დღეს, ჩვენს ეპოქაში, თანამედროვე საბერძნეთი, როგორც შეეძლო ისე ეწინააღმდეგებოდა სლავურ სახელმწიფო „მაკედონიას“, - ამ სახელით გაწევრებულიყო NATO-ში. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ჩვენ ყოველთვის ვერ ვაცნობიერებთ, რამდენად უნიკალური ფენომენია ქართველი ერი სწორედ იმ აზრით, რომ მან შეითავსა „ეგრთა“ და „სვანთა“ იდენტობა. შოტლანდიელები ან უელსელები „ბრიტანელები“ არიან, მაგრამ არა ინგლისელები! ევროპელისთვის ეს ძნელი გასაგებია და სწორედ ამიტომ იწვევს პროფესორ ჯორჯ ჰიუიტის მაგვართა ანტიქართულ ისტერიას. არ არის გამორიცხული, საქართველოს ისტორია რომ ნორმალურად გაგრძელებულიყო, აფსუა ანუ არაქართული ეთნოსი, დროთა განმავლობაში მართლაც ქცეულიყო „მეოთხე კომპონენტად“ ამ ერთობაში. ოღონდ განვითარების ეს ხაზი შეწყვიტეს იმ ისტორიულმა კატაკლიზმებმა, რაც XIII - XV საუკუნეებში განვითარდა ჩვენს რეგიონში: ჯერ მონღოლთა შემოსევამ და ძალიან ნიშანდობლივმა გადაწყვეტილებამ ერთიანი სამეფოს ორ (დასავლეთ და აღმოსავლეთ) ნაწილად გაყოფის შესახებ; შემდეგ, ნაწილობრივ, თემურ-ლენგის გამანადგურებელმა ლაშქრობებმა, ოსმალთა ექსპანსიამ და, რა თქმა უნდა, რუსეთის იმპერიამ - მისი „დანაწევრების“ სტრატეგიით. პეტერბურგი გეგმაზომიერად ცდილობდა „მეგრულ“ და „სვანურ“ ფენომენთა განცალკევებასაც ერთიანი ქართული მატრიციდან. მაგრამ ვერ მოახერხა. აფხაზებთან მიმართებაში კი მისი მცდელობა წარმატებული აღმოჩნდა. რატომ? იმიტომ, რომ აფხაზეთის შემთხვევაში არსებობდა ისტორიული წინაპირობა, რომელიც ჯერ კიდევ XVIს. ჩამოყალიბდა, როდესაც აფხაზეთი და მთელი დასავლეთ საქართველო ოსმალეთის იმპერიამ დაიპყრო, ხოლო აფხაზურმა ელიტებმა (მეზობელი სამეგრელოსგან და იმერეთისგან განსხვავებით) იმპერიისადმი „ლოიალობის“ ნიშნად დაგმეს ქრისტე და მიიღეს ისლამი. შემდეგ კი ფართოდ გაავრცელეს იგი აფხაზურ მასაში. იმ ეპოქაში კი, როგორც მოგახსენეთ, სწორედ რელიგია განსაზღვრავდა იდენტობას და არა ეთნიკური წარმომავლობა. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . ზუსტად ამ „ლოიალობის“ წყალობით და ისლამის აღიარების გამო, აფხაზურმა ელიტებმა „მოირთეს ძალა ოსმალთა“ - აგრესიისათვის სამხრეთით და განახორციელეს მეგრული ეთნიკური ელემენტით დასახლებული რეგიონების ოკუპაცია ვიდრე მდინარე ენგურამდე. შემდგომ საუკუნეებში ამას მოჰყვა ეთნიკური იდენტობის ცვლილებაც; ანუ „მეგრელთა - გააფხაზება“: იმ აფხაზთა აბსოლუტური უმრავლესობა, ვინც დღეს, პირობითად თუ ვიტყვით, აფხაზად „იწერება“, თუმცა მეგრული გვარი აქვს და რომლის წინაპარმა (ხშირად მეხუთე-მეექვსე თაობამდე), აფხაზურის გარდა მართლა არც ერთი ენა არ იცოდა, ზუსტად იმ „გააფხაზებულთა“ შთამომავლები არიან! დღეს, მათი სახით, „XVI-XVII საუკუნე“, ოსმალთა იმპერია და მისი ერთგული, აგრესიული ჩაფარი - გამუსლიმებული აფხაზეთი გვიღრენენ იმავე სიძულვილით - ქრისტიან (ანუ ქართველ) ბავშვებს რომ იტაცებდნენ, ანაკლიაში მონათა ბაზრობაზე მიჰყავდათ და მერე სტამბულის ჰარემებში აბარებდნენ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . აქვე: ისტორიული პარადოქსია, რომ ამჟამად „აფხაზეთის ავტოკეფალიისთვის“ იბრძვიან და ამ გზით საერთაშორისო ლეგიტიმაციის მოპოვებას ცდილობენ სწორედ იმათი ეთნიკური და იდეოლოგიური შთამომავლები, ვინც (ისევ და ისევ მეზობელი სამეგრელოსგან განსხვავებით) XVI საუკუნიდან „ძალა მოირთო“ ქრისტეს გმობითა და ისლამის მიღებით. ახლა კი ჩვენზე დიდი და ჩვენზე ძველი ქრისტიანები ყოფილან თურმე - კონსტანტინეპოლშიც დარბიან და ათონის მთაზეც. XIX საუკუნეში, კავკასია რუსეთმა დაიპყრო. ბუნებრივია, მისი მთავარი მოწინააღმდეგის, ოსმალთა იმპერიის „ჩაფარ-საყრდენებს“ იგი აუცილებლად მოშლიდა. მოშალა კიდეც ეს საყრდენები და აფხაზ-ადიღეველები სამშობლოდან გააძევა. სწორედ მაშინ მოხდა ძალიან მნიშვნელოვანი ისტორიული მოვლენა: აფხაზეთიდან 1870-იან წლებში თითქმის პირწმინდად გაძევებული აფსუა ეთნოსის არსებითი ნაწილი, 20-25 წლის შემდეგ, ესე იგი XX საუკუნის დამდეგს, აფხაზეთში დაბრუნდა, მაგრამ.....მათი თანაეთნოსელი ჩერქეზები „რატომღაც“ ვერ დაბრუნდნენ იქვე - სოჭის მიდამოებში. რატომ? ჩვენში ამას ბრიყვულად ხსნიან იმით, რომ თურმე მაშინ (1900-იანი წლების დამდეგს) იმპერია „წინასწარჭვრეტდა“ 90 წლის შემდეგ საქართველოში „ეროვნულ-განმათავისუფლებელი“ მოძრაობის დაწყებას და ანტიქართული მიზნით „შემოუშვა“ აქ აფსუები მაშინ, როდესაც „არ შემოუშვა“ ჩერქეზები ისტორიულ ჩერქეზეთში. ეს, რასაკვირველია, მითოლოგემაა - ანუ კვლავ და კვლავ „ისტორიული ექსტრაპოლაცია“. სინამდვილეში, მიზეზი ამ სხვაობისა ის იყო, რომ აფსუათა (მათ შორის ისტორიულად გააფხაზებულ მეგრელთა) აფხაზეთიდან გაძევების შემდეგ, ეს ტერიტორია დაიკავა სამეგრელოს მოსახლეობამ, რომელსაც პეტერბურგი ლოიალურად თვლიდა სწორედ ქრისტიანობის გამო. მაშასადამე, კულტურულად, ეთნიკურად, ყოფითად, ეს ტერიტორია მაინც „შეთავსებადი“ გახდა დაბრუნებულ მოჰაჯირებთან; სხვაგვარად თუ ვიტყვით, ისინი „ადაპტირებადნი“ იყვნენ კულტურულად მახლობელ გარემოში მაშინ, როდესაც სოჭის მიდამოებში იმპერიამ ჩერქეზებთან სრულიად „შეუთავსებელი“ და „არაადაპტირებადი“ გარემო შექმნა - კაზაკების ჩასახლებით. ამაზე ერთ რუს ისტორიკოსს დავიმოწმებ: „Возвращающимся Абхазам было выгодно прикидываться грузинами (мэгрелами), которых царская администрация считала лояльными". აფხაზები დღეს ძალიან ღიზიანდებიან, როცა „ფეისბუკ-ბატალიების“ დროს ეუბნები: სწორედ მეგრელებთან (ქართველებთან) კულტურულმა და ყოფითმა სიახლოვემ, მათთან ყოფითმა მსგავსებამ, „შეთავსებადობამ“ და „ადაპტირებადობამ“ გადაგარჩინათ, - დაგაბრუნათ აფხაზეთში, თორემ ისევე ვერ დაბრუნდებოდით, როგორც ჩერქეზები ვერ დაბრუნდნენო! სწორედ ეს იყო მთავარი მიზეზი: ცარისტული ადმინისტრაცია შეცდომით (!) აღიქვამდა ამ ეთნიკურ ელემენტს „უძღები შვილის დაბრუნებად“, რომელიც ისეთივე ლოიალური იქნებოდა, როგორც ქართული, მეგრული ელემენტი. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . იმპერიისადმი „ლოიალურნი“ კი გახდნენ, მაგრამ სულ სხვა საფუძველზე: XX საუკუნის დასაწყისიდან, აფხაზურმა ელიტებმაც დაიწყეს „ნაცია-კონსტრუირების“ პროცესი. ისინი, რა თქმა უნდა, ითვალისწინებდნენ „მეზობელ“ საქართველოში ილია ჭავჭავაძის თაოსნობით დაწყებულ ანალოგიურ პროცესს და წარმატებით ეცადნენ იმპერიისთვის შეექმნათ ანტიქართული „ალტერნატივა“, ოღონდ საკუთარი ინტერესების გათვალისწინებით: ახალ ეპოქაში უკვე აფხაზური ელიტები გახდნენ „ლოიალურნი“ იმპერიის მიმართ, ხოლო ამ ლოიალობის ნიშნად აღიარეს რუსული ენა, რომელიც ისეთივე „კორელანტი“ გახდა ამ მხრივ იმპერიული ლოიალობის და მისი ძალის მორთვისა (საქართველოს წინააღმდეგ), როგორც თავის დროზე ისლამი - ოსმალთა იმპერიის მიმართ. "Мы русскоязычные" (იგულისხმება: არალოიალური და ნაციონალისტი ქართველებისგან განსხვავებით) - იმ დროიდან მომდინარე უცდომელი ნარატივია! სინამდვილეში ეს „ლოიალობაც“, მძვინვარედ ნაციონალისტურ აფხაზურ ელიტებს, სჭირდებოდათ იმ პროცესთა „უკან შესაბრუნებლად“, რაც XIX საუკუნის ბოლოდან დაიწყო, ანუ აფხაზეთიდან ქართველების გამოსაძევებლად! ეს იყო მათი ისტორიული მიზანი. და სამწუხაროდ, 1980-იან წლების ბოლოდან, ქართული ელიტების თუ უპასუხისმგებლო პოლიტიკანების წყალობით, ამ მიზანს მიაღწიეს კიდეც, ანუ, აღისრულეს ისტორიული ოცნება - „გაეწმინდათ“ აფხაზეთი საერთოქართული იდენტობის მატარებელი ელემენტისგან, გაებატონებინათ ამ ტერიტორიაზე ის იდენტობა, რომელიც XIII-XVI საუკუნეთა ისტორიულ კატაკლიზმებში, უპირველესად ოსმალთა იმპერიაში, შემდეგ ცარისტულ ბატონობაში იღებს სათავეს. ამასთან, ანტიქართული „ნაცია-კონსტრუირების“ პროცესში და ახალი ეპოქის „დამოუკიდებელი აფხაზეთის“ შესაქმნელად, ძველი ეპოქის მათთვის ხელსაყრელ ინსტიტუტებსაც მისწვდნენ: მათ შორის „აფხაზთა სამეფოს“ და ქრისტიანობას, რომელიც თავად დაგმეს, როცა სხვა იმპერიისადმი ლოიალობის ნიშნად და მისი „ძალის მოსართავად“ ასე სჭირდებოდათ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . რა ეშველება ამ ყველაფერს? არაფერი!!! ეს ორი „ეროვნულ-სახელმწიფოებრივი“ პროექტი იმდენად შეუთავსებელია, მათი რაიმე სახით ან ხარისხით „კონვერგენცია“ აბსოლუტურად შეუძლებელია. მით უმეტეს, იმ რეალობაში, რაც ჩამოყალიბდა 1988-1993 წლების „ეროვნულ-გამანადგურებელი“ მოძრაობისა და კატასტროფულ მარცხთა მთელი სერიის შემდეგ, როდესაც იმავე უტვინო და უპასუხისმგებლო პოლიტიკანთა „წყალობით“, ყველაფერი წავაგეთ, ყველაფერი დავკარგეთ, რისი დაკარგვაც შეიძლებოდა ან არ შეიძლებოდა - სამურზაყანოსა და 2008 წელს სამარცხვინოდ, უბრძოლველად ჩაბარებული კოდორის ჩათვლით. ახლა ერთადერთი, რაც დაგვრჩენია და რაც ნამდვილად შეგვიძლია, მხოლოდ ისაა, რომ არავითარ შემთხვევაში არ ვცნოთ ამ ქართველოფობიური სეპარატისტული აპენდიქსის ე.წ. „დამოუკიდებლობა“; შეწყდეს ყოველგვარი მოლაპარაკება, მათ შორის ე.წ. „ჟენევის ფორმატში“, რომელიც მხოლოდ და მხოლოდ ეთნოწმენდის შედეგად წარმოშობილი კვაზისახელმწიფოს „საერთაშორისო გაპრავებას“ ემსახურება; შეწყდეს ბრიყვული „ჰუმანიტარული“, სამედიცინო თუ საზღვრისპირა-სავაჭრო პროექტებით მძვინვარე ანტიქართული საზოგადოების „მოთაფვლის“ ფუჭი, მავნებლური მცდელობა მაშინ, როდესაც ეს საზოგადოება სუნთქავს და საზრდოობს საქართველოს სიძულვილით, - ეს სიძულვილი და შეურიგებლობა მისი არსებობის პირობა და იდენტობის განუყოფელი ნაწილია; და..........დაველოდოთ „ჩვენს“ ისტორიულ დროს. იმ იმედით, რომ მომავალ ეპოქაში მაინც აღმოგვაჩნდება საკმარისად პროფესიული, პასუხისმგებელი ელიტები, რომლებიც ადრინდელ საბედისწერო შეცდომებს არ გაიმეორებენ. წყარო: GHN.GE ავტორი: ნიკა იმნაიშვილი#აფხაზეთი #სოხუმი #ოკუპაცია #sokhumidaily

აფხაზეთის სკოლები ორ თვეზე მეტია არ მუშაობენ, ხოლო ბევრი საგანმანათლებლო დაწესებულება ონლაინ რეჟიმზე გადავიდა. კორონავირუსის გამო სასწავლო წელი აფხაზეთში დროზე ადრე მთავრდება. ბევრი მშობელი და მე -11 კლასის მოსწავლე წუხს ბოლო ზარისა და გამოსაშვები საღამოს არ ქონის გამო. "მე თავს ვარიდებ კითხვას, შესაძლებელია თუ არა ბოლო ზარის გაკეთება და როგორ უნდა გავაკეთოთ ეს? ”- სოხუმის N2 სკოლის დირექტორმა თქვა, რომ გამოსაშვები საღამო, რომელიც სტუდენტებს უფრო მეტად ადარდებთ, შეიძლება გადაიოდოს და მოგვიანებით გაკეთდეს, მაგრამ ამ შემთხვევაში ბოლო ზარიზეა საუბარი და ყველაფერი გაცილებით რთულია. "მე ვიცი, რომ ბავშვები ძალიან ნერვიულობენ. გამოსაშვები გამოცდა შეიძლება ნებისმიერ დროს ჩატარდეს. ახლა რომელ გამოსაშვებ წვეულებაზე შეიძლება ვილაპარაკოთ, როდესაც მასობრივი ღონისძიებები აკრძალულია."- აღნიშნა სკოლის დირექტორმა. ერთ-ერთი სკოლის მოსწავლე და მისი მშობელი ასევე აღნიშნავენ, რომ ახლა მთავარი პრობლემა ბოლო ზარია. "ჩემთვის, როგორც მასწავლებლისთის და როგორც მშობლისთვის, ბოლო ზარი უფრო მნიშვნელოვანია. სკოლის მოსწავლეებს ბოლო სიტყვა უნდა ეთქვათ" განაცხადა მან. კარინა კასპარიანის თქმით, სოხუმის №2 სკოლის კურსდამთავრებულები და მშობლები, 29 ივნისს, სოხუმის ერთ – ერთ რესტორანში გეგმავდნენ გამოსაშვებ საღამოს. მაგრამ ახლა ეს უკვე მეორეხარისხოვანია. ბავშვებისთვის მთავარი ახლა სკოლის ატესტატის მიღება და კოლეჯში თუ უმაღლეს სასწავლებელში სწავლის გაგრძელებაა. ”მე მყავს ძლიერი კლასი, მათთვის სწავლა, რა თქმა უნდა, პრიორიტეტულია. ბევრი გეგმავს უნივერსიტეტებში ჩაბარებას, ვიღაც მოქმედებს კვოტების მიხედვით, ვიღაცამ გადაწყვიტა წასვლა გამოცდების ჩასაბარებლად, თუმცა ახლა სიტუაცია გაუგებარია და ბავშვები ამის გამო ძალიან ნერვიულებენ. ”- განმარტავს კასპარიანი. რაც შეეხება ბოლო ზარს, ბავშვები ნერვიულობენ და განიცდიან, რადგან ისინი დიდიხანი ემზადებოდნენ ბოლო ზარისთვის. ზოგს მიაჩნია რომ მთავარია ბოლო ზარი დაირეკოს, ზოგი კი გაგებით ეკდიება შექმნილ ვითარებას. ბავშვები გაურკვეველ მდგომარეობაში არიან, როცა ქალაქში ხედავენ თუ როგორ ფუნქციონირებს სხვადასხვა დაწესებულებები აკრძალვის მიუხედავად, თუმცა მათთვის ბოლო ზარი არ აღინიშნება.#სოხუმი #აფხაზეთი #განათლება #საქართველო #SokhumiDaily

რიჩარდ ლუგარის სახელობის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის კვლევითი ცენტრი, ამერიკის დაფინანსებთ, 2011 წელს გაიხსნა და სრულ ექსპლუატაციაში 2013 წლის აგვისტოში შევიდა. ლუგარის ცენტრი ქვეყნის ლაბორატორიული ქსელის მესამე დონის დაწესებულებაა, რომელიც წარმოადგენს საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სისტემის რეფერალურ ლაბორატორიას. მას შემდეგ, რაც საქართველოში ახალი კორონავირუსი დაფიქსირდა, ლუგარის ლაბორატორია ერთ-ერთ სტრატეგიულ ობიექტად იქცა. ბევრმა პოლიტიკოსმა, მათ შორის საქართველოს მე-3 პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ ლუგარის ლაბორატორიის დაარსება სწორედ მის სახელს უკავშირდება. ლაბორატორიის დირექტორი, ამირან გამყრელიძე ამ ფაქტს ასე ეხმაურება: „ზოგიერთი პოლიტიკოსი ახლა ამბობს, რომ რიჩარდ ლუგარი საქართველოში სწორედ მან ჩამოიყვანა, მან ჩაუყარა საფუძველი ამ ლაბორატორიას. მე ძალიან კარგად ვიცი, როგორ ჩამოყალიბდა ეს ლაბორატორია და როდის იყო მიღებული გადაწყვეტილება. 1997 წელს ბილ კლინტონმა და ედუარდ შევარდნაძემ მოაწერეს ხელი დიდ შეთანხმებას ბიოლოგიური და ქიმიური იარაღის კუთხით. 2002 წელს დავით თევზაძემ და მისმა ამერიკელმა კოლეგამ მოაწერეს ხელი ამ პროექტის დაწყებას და ამაში მაშინდელი მთავრობის წევრებმა შეიტანეს საკუთარი წვლილიც. ეს პროექტი 2003 წელს 30 მილიონით დაიწყო და მერე 350 მილიონამდე გაიზარდა დაფინანსება." ლუგარის ლაბორატორიის არსებობა რუსეთს მოსვენებას არ აძლევს, ხოლო როდესაც რუსეთი ვერ ისვენებს, იწყებს სახლემწიფო-იდეოლოგიზირებული აპარატის ამოქმედებას და მწვავე პროპაგანდას, რაც საზოგადოებაში ფაქტების დამახინჯებითა და არასწორი ინტერპრეტციით გამოიხატება. საქართველოში 70 წლის განმავლობაში აღმოჩენილი ყველა ვირუსი თუ სხვა ინფექცია ლუგარის ლაბორატორიაში იმისათვის ინახება, რომ არ გაიფანტოს და არ გახდეს ბიოლოგიური ტერორიზმის იარაღი, თუმცა რუსეთმა ეს ინფორმაცია თავისებური გადაატრიალა, რასაც პაატა იმნაძე ასე ეხმაურება. ​„იმისთვის გვჭირდება ეს კოლექცია, რომ ვიცოდეთ, საქართველოში რა მიკრობებია და თუ გაჩნდება რამე ახალი მიკრობი, შევადაროთ იმას, რაც ჩვენს კოლექციაში არის და ვნახოთ, ეს ჩვენია, ადგილობრივია, თუ ეს შემოტანილია და უნდა გამოვიკვლიოთ, როგორ შემოვიდა - ხელოვნური ხომ არ იყო, თუ ბუნებრივად შემოვიდა. ამის დადგენა დღეს ჩვენ შეგვიძლია“, - რუსულ პრესაში უკვე დიდი ხანია ვრცელდება სტატიები სათაურით "ქართველები ადამიანებზე ცდებს ატარებენ" , "ამერიკის ბიოლოგიური იარაღი", "ბიოლოგიური ტერორიზმი", თუმცა რა ინტერესები დგას ამ ინფორმაციის გავრცელების უკან? რატომ ააგორა ეს პროპაგანდა რუსეთმა და რა მიზნებს ემსახურება? საიდან აქვს ქვეყანას მსგავსი ტიპის ინფორმაციასთან წვდომა? რუსეთმა პროპაგანდის წარმოება საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დაიწყო. მან საკუთარი "მოშინაურებული პოლიტიკოსები" ალაპარაკა და ამით ჯერ დე-ფაქტო ხელისუფლების მაცხოვრებლებს გაუღვივა შუღლი ქართველების მიმართ, შემდეგ კი ეს შიში ჩვენამდეც მოიტანა. აი მაგალითად, ბიბილოვი აცხადებდა, რომ სამაჩაბლოსა და აფხაზეთში აღმოჩენილია ამერიკული ჯიშის კლოპები, რომლებიც აქამდე არასდროს დაფიქსირებულა რეგიონში, ისინი მუტაციას განიცდიან და სხვადასხვა დაავადებები გადააქვთ. მისივე თქმით, ამერიკელების მიერ ლუგარის ლაბორატორიაში შემოდის სპეციალური კლოპები, შემდეგ კი კონკრეტული ადამიანები მას საზღვარზე ავრცელებენ. საინტერესოა, როგორ აღმოაჩინა ამდენი ინფორმაცია "სამხრეთ ოსეთისა" და "აფხაზეთის" ჯანდაცვის სისტემამ, როდესაც სამკურნალო პალატები და სამედიცინო სტრუქტურა იმდენად მოშლილი აქვთ, რომ ქართულ სოციალურ პაკეტებს იყენებენ. როგორ აღმოაჩინეს ეს კლოპები ? ვინ დგას ამ ინფორმაციის შეკრება-გავრცელების მიღმა? იმის შემდეგ რაც ნოყიერი ნიადაგაი გაჩნდა, ახლა ჯერი რუსეთზე მიდგა. საჭირო იყო თამაშში შემოსულიყვნენ ქვეყნის საჯარო პირები თუ მოხელეები, ასეთად მოგვევლინა რუსული დუმა, რომლის თქმითაც, ამერიკა რუსეთს ბლოკადას უწყობს და ემზადება ბიოლოგიური ტერორიზმისათვის, სწორედ ამიტომ მის საზღვრებთან ახლოს ორი დანიშნულების მქონე ლაბორატორიებს აშენებს. ლუგარის ლაბორატორიის არგუმენტის გასამყარებლად მათ ოკუპირებული ყირიმი მოიშველიეს. დუმა აცხადებს, რომ ყირიმში იატაკქვეშა ლაბორატორიები და უამრავი ბიოლოგიური იარაღი აღმოაჩინეს, თუმცა კონკრეტულად რა ლაბორატორიაზეა საუბარი ან რა იარაღზე, ამის შესახებ არაფერი თქმულა. პროპაგანდა ამჯერად ქართველი ხალხის დაშინებაში გადაიზარდა. რუსეთის მიერ გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, 2015 წელს საქართველოში ერთ დღეში 30 ადამიანი გარდაიცვალა ც-ჰეპატიტით. ამავე ინფორმაციის თანახმად მათ აშშ-ის ყოფილი სენატორის რამსფელდის წამლით კურნავდნენ, რომელსაც რეალურად სულ სხვა დანიშნულება ჰქონდა. 30-ვე პირის გარდაცვალების რეალური მიზეზი უცნობია. ისმის კითხვა, საიდან აქვს მოსკოვს მსგავსი ინფორმაცია? ვინ არის წყარო და რამდენად ვალიდურია? რუსულ პრესაში, მსგავსი ნეგატიური ინფორმაციის დასადასტურებლად ხშირად იყენებენ საქართველოს ყოფილი თავდაცვის მინისტრის, იგორ გიორგაძის ციტატებსა და ფრაზებს. როგორც ჩანს, სწორედ ის აწვდის მოსკოვს მსგავს დეზინფორმაციას. შეგახსენებთ, რომ იგორ გიორგაძე არის პირი, რომელიც არაერთი დანაშაულის გამო საქართველოდან იდევნება, მას 1995 წელს ედუარდ შევარდნაძის წინააღმდეგ ტერაქტის მოწყობა და ასევე გია ჭანტურიას მკვლელობა ბრალდება. რამდენად სანდო შეიძლება იყოს მისი წყარო და რაში სჭირდება მას ამ დეზინფორმაციის გავრცელება? ფაქტია, რომ რუსეთს არ მოსწონს საქართველოს დამოუკიდებლობა და ქვეყანაზე სრული დომინაცია სურს, ხოლო როდესაც ამას ვერ იღებს იგი ჩვეულებრივი ხელწერით, პროპაგანდით და ბორდერიზაციით მოქმედებს. შეგახსენებთ, რომ რამოდენიმე დღის წინ, მაშინ როდესაც ლუგარის ლაბორატორიამ ქვეყანას დაანახა თავისი რეალური საჭიროება, რუსეთმა დემონსტრაციულად გადსმოწია საზღვარი და საოკუპაციო ხაზი კიდევ უფრო გააფართოვა.

რუსი ტურისტის მიერ დაწერილმა სტატიამ რუსულ საიტზე დიდი გამოხმაურება ჰპოვა, რუსეთის მოქალაქეების გარკვეულმა ნაწილმა მას ქართველების მიერ მოსყიდული უწოდა, ნაწილმა კი მადლობა გადაუხადა, აფხაზეთში არსებული ვითარების რეალურად ასახვის გამო. და მაინც რას წერს ეს რუსი ქალბატონი აფხაზეთზე? რუსი ტურისტის სტატიას აქვს ასეთი სათაური: ვის რაში ჭირდება ქვეყანა, რომელიც მხოლოდ ქაღალდზეა დამოუკიდებელი, არც სახელმწიფოა და არც რუსეთის კოლონია, თუმცა რუსეთის დოტაციაზე და და რუსეთის ბიუჯეტიდან გამოყოფილი დაფინანსებით გააქვს თავი? გთავაზობთ რუსი ტურისტი ქალბატონის მოსაზრებას სეპარატისტულ აფხაზეთთან მიმართებით. "მომბეზრდა ყირიმში და სოჭში დასვენება და გადავწყვიტე წავსულიყავი აფხაზეთში მას შემდეგ, რაც უამრავი სარეკლამო რგოლი ვნახე რუსულ ცენტრალურ არხზე, სადაც ულამაზესი და სუფთა ზღვა, ლამაზი პარკები იყო ფართოდ რეკლამირებული. მეც, როგორც ბევრი სხვა წამოვეგე ამ ანკესზე და აფხაზეთში წავედი დასასვენებლად. როგორც კი გავიარე ფსოუს საკონტროლო-გამშვები პუნქტი, იქვე დამხვდა ტაქსების ურიცხვი რაოდენობა, თუმცა მე სამარშუტო მიკროავტობუსით მგზავრობა ვარჩიე. პირველი უსიამოვნო შეგრძნება, რომელიც დამეუფლა გამოიწვია ძალზე ცუდმა გზამ. მეორე კი რამაც ლამის მაშინვე ამაღებინა ხელი აფხაზეთში დასვენებაზე გადამწვარი და იავარყოფილი გაგრის დანახვა იყო. ომი დიდი ბოროტებაა, საქართველოს ერთერთი ულამაზესი კუთხე რომელიც მრავალეროვანი იყო, ომმა აქცია გავერანებულ ქვეყნად, რომლის დამოუკიდებლობა მხოლოდ რუსეთმა და მისმა მეგობარმა სახელმწიფოებმა აღიარა, ორმა აფრიკულმა ქვეყანამ რუსეთის რჩევით ჯერ აღიარა აფხაზეთის დამოუკიდებლობა, რომელიც მალევე უკან წაიღეს, რითაც სასაცილო მდგომარეობაში ჩაიგდეს თავი, გაამასხრეს რუსეთი და როგორც იტყვიან პირში "ჩალაგამოვლებული" დატოვეს აფხაზეთი. და მაინც ვისი ბრალია აფხაზეთში საომარი მოქმედების დაწყება? შეიძლება ჩემი მოსაზრება სუბიექტური იყოს, მაგრამ როცა 300 000 ადამიანამდეა აფხაზეთიდან დევნილი ვფიქრობ დევნილების დაწყებული ნამდვილად არ უნდა ყოფილიყო ეს ომი. ბევრი ქართველისაგან მომისმენია, სეპარატისტებს რუსეთი ამარაგებდა საბრძოლო ტექნიკით, რუსეთის სამხედრო ავიაცია ბომბავდა სოხუმს და რუსეთის სამხედრო უწყება აგდებდა ქართულ სამგზავრო და სამხედრო თვითმფრინავებსო! სიმართლე გითხრათ არ მჯეროდა, იქნებ დაჯერება არ მინდოდა, მაგრამ მას შემდეგ რაც ვნახე დაუბომბავი გუდაუთა და ახალი ათონი, დავრწმუნდი, რომ ქართველების დაწყებული არ უნდა ყოფილიყო ომი, რადგან როგორც წესი გუდაუთაში მყოფი აფხაზური ელიტა უნდა დაებომბათ ქართველებს. მე ვერ ვერკვევი სამხედრო საკითხებში, მაგრამ განადგურებული გაგრის და სოხუმის დანახვაზე შემრცხვა, რომ ასეთი სილამაზე ჩემი ქვეყნის დაგეგმილი სცენარით იქნა განადგურებული. მოსახლეობასთან პირველივე გასაუბრებამ დასასვენებელი სახლის ან სასტუმროს ძებნაში მიმახვედრა, რომ ყველაფრის მიუხედავად აფხაზები მედიდურად გრძნობენ თავს, ალბათ თავი დაირწმუნეს იმაში, რომ ქართული ჯარი მხოლოდ მათ დაამარცხეს. უკმეხმა პასუხებმა და მაღალ ტონზე საუბარმა მიმახვედრა, რომ მოვხვდი იქ, სადაც არაფერი მესაქმებოდა. აფხაზები თვლიან, რომ რუსეთი ვალშია მათ წინაშე, ამიტომაც რუსეთიდან მიღებულ დაფინანსებას ისე უყურებენ, როგორც დამსახურებული ადამიანი ელის დამსახურებულ პენსიას. აფხაზები იმდენად არიან დამოუკიდებლობით გადიდგულებული მე რაც ვნახე, მთელი დღე უსაქმურად ზიან ყავახანებში ხოლო ქალები ცდილობენ ან ბაზარში რაიმეს ყიდვისას მოგატყუონ ან ბინის მძებნელი დამსვენებელი სახლში შეიტყუონ, სადაც არანაირი პირობები არაა, კომფორტზე ხომ საუბარიც ზედმეტია. ომის დამთავრებიდან ამდენი წლის შემდეგაც გაგრის და სოხუმის დიდი ნაწილი ისევ ისეთია, როგორიც დატოვეს ეს ქალაქები დევნილებმა. მე პირადად მივედი დასკვნამდე, რომ აფხაზები ვერ იარსებებენ რუსეთის დახმარების გარეშე, რადგან ციტრუსის და თხილის გარდა არაფერს აწარმოებენ, არა და კარგად ვიცოდი ადრე ოჩამჩირის რაიონში დიდი რაოდენობით მოჰყავდათ თამბაქო, რომელიც მაღალი ხარისხის იყო და სოხუმში გამოშვებული სიგარეტი დიდი პოპულარულობით სარგელობდა ჩემს ბავშვობაში რუსეთში. მე ყველაზე მეტად გამაკვირვა აფხაზების მოქმედებამ, თუ რატომ არაა ინფრასტრუქტურა განვითარებული მათთან, როცა გაგრაში რუსლი ოლიგარქების მიერ აშენებული ვილების მოპირდაპირე მხარეს ზღვის სანაპიროზე მათ მიერ მოტანილი ქვიშის წყალობით ნაპირიც კი სასიამოვნო სანახავია. ქალაქებში ანტისანიტარიაა, ნაგვის გამტანიც არ ჩანს. კაფეში, სადაც ვისადილე, საკმაოდ ძვირი გადამახდევინეს, არც სასტუმროს ნომერში გადამიხდია ცოტა, თუმცა კომფორტზე რა მოგახსენოთ. ტურისტებით სავსე ავტობუსებს ხშირად ნახავთ, აღფრთოვანებული ტურისტები, როგორც კი ტოვებენ ავტობუსებს და აფხაზურ რეალობაში ხვდებიან აღფრთოვანება სწრაფად იცვლება იმედგაცრუებით. ყველგან სიძვირე, სრული ანტისანიტარია, დანგრეული გზები, უხეში და თაღლითი გამყიდველები, უმოქმედო საგზაო-საპატრულო სამსახური, რომელიც აფხაზეთიდან რუსეთისაკენ მიმავალი ტურისტების ტრანსპორტის დაკავებით და ქრთამის გამორთმევითაა დაკავებული. რუსი გოგონების დანახვაზე 4-5 ახალგაზრდებისგან ჯგუფი ეგრევე იწყებს მათ "ატორღიალებას", რაც ხშირად ხდება კონფლიქტის მიზეზი თუ ამ გოგონებს თანხმლები მამაკაციც ახლავს. ყველგან სიღარიბე და უმუშევრობა ჩანს. დანგრეული ინფრასტრუქტურის აღდგენაზე კი არავინ ფიქრობს. აფხაზებს საქართველომ ელექტროენერგიის მიწოდება, რომ შეუწყვიტოს აფხაზეთი სრულ წყვდიადში აღმოჩნდება, რადგან სოჭის ენერგოსიტემა, როგორც ინჟინერ-ენერგეტიკოსმა კარგად ვიცი რა სავალალო მდგომარეობაშია, აფხაზეთის მიმართულებით ახალი მაღალი ძაბვის ანძების დაყენებას და სადენების დაჭიმვას აფხაზები ფიზიკურად ვერ შესძლებენ ორი მიზეზის გამო. 1. მათი სრული არაკომპეტენტურობა. 2. რუსეთიდან მიღებული დაფინანსება ვერანაირად ვერ გაწვდება ამხელა პროექტს. სულ 3 დღე დავრჩი აფხაზეთში და გამოვიტანე დასკვნა, რომ ამ ღვთისგან დაკარგულ ქვეყანაში არაფერი მესაქმება, იგივეს ვურჩევ რუს ტურისტებსაც ვისაც ჯერ არ გადაუწყვეტია თუ სად დაისვენოს. მით უმეტეს, რომ აფხაზეთში ქურდობა, ძალადობა და ნარკომანია მთელი სიცხადითაა წარმოდგენილი. სახეზეა კლანური მმართველობა, რიწის ტბაზე ყოფნისას შევესწარი კონფლიქტს ახალგაზრდებს შორის, რომელიც მალევე ავტომატის კაკანში გადაიზარდა. დახმარებისთვისაც ვერავის მიმართავ, მილიციას სულ არ ადარდებს შენი პრობლემები. მე აფხაზეთში დავაფიქსირე აფხაზების ორი კატეგორია, კრიმინალები და თაღლითი საქმოსნები, რომლებიც ცდილობენ ძალდატანებით და თაღლითობით ავსებენ საკუთარ ხაზინას. მილიცია კი იმითაა დაკავებული, თუ როგორ შეავსოს ბიუჯეტის დანაკლისი-რუსი ტურისტების დაჯარიმებით. როგორც კი გაცდებით ზღვის სანაპიროს საცურაო კოსტუმში ეგრევე გაჯარიმებენ საზოგადოებრივი წესების დარღვევის ბრალდებით. რუსეთში დაბრუნების მერე გამიჩნდა სურვილი დამეწერა ეს სტატია. აფხაზეთია კვაზი სახელმწიფო, სადაც რუს ტურისტებს მშიერი, მტაცებელი აფხაზები უყურებენ, როგორც ნადავლს. ქაოსსში და კრიმინალში გახვეულ ქვეყანას ჭირდება კონტროლი, მაგრამ რატომ უნდა გაკეთდეს ეს ჩვენი-რუსების ხარჯზე არ მესმის, იქნებ დროა აფხაზეთი დაუბრუნდეს საქართველოს, საერთაშორისო უსაფრთხოების გარანტიით და იქ გაეროს ქმედითი სამშვიდობო ძალების ჩაყენებით, დევნილების დაბრუნების პირველ ეტაპზე ეთნიკურ ნიადაგზე შევიწროების და საომარი მოქმედებების დაწყების ალბათობის აღსაკვეცად. და ბოლოს-აფხაზეთია ჩემოდანი, რომელსაც სახელური არა აქვს და ამიტომაცაა ერთ ადგილზე, რადგან სახელურის გარეშე ძნელია წაიღო ჩემოდანი"-ასე დაასრულა რუსმა ტურისტმა ქალბატონმა თავისი სტატია. წყარო: intermedia.ge#აფხაზეთი #გაგრა #სოხუმი #ოკუპაცია #პოლიტიკა #sokhumidaily

აფხაზეთსა და საქართველოს შორის მჭიდრო კულტურულ-სოციალური ურთიერთობა ორივე ეთნოსის ლიტერატურასა და ენაში მკაფიოდ აისახა. ქართველი მეცნიერების ცნობით, განსხვავებით სეპარატისტულ აფხაზეთში გავრცელებული ინფორმაციისგან, აფხაზური ენა და ლიტერატურა ყველაზე აქტიურად 1938-1954 წლებში ვითარდებოდა, როდესაც ენა მისთვის ყველაზე შესაფერის, ქართულ დამწერლობას გამოიყენებდა. ამავე პერიოდში დაიწერა ბევრი ნაწარმოები, რომელიც ორი ეთნოსის საერთო გასაჭირს- ბოლშევიკურ რევოლუციას უკავშირდება. ქართველებისა და აფხაზების მჭიდრო კავშირია ასახული მრავალ ლიტერატურულ ძეგლში. ლიტერატურული კავშირის ნათელი მაგალითებია: 1933 წლის ლეო ქიაჩელის ნოველა „ჰაკი აძბა“, კონსტანტინე გამსახურდიას „მთვარის მოტაცება“ და სხვა. აფხაზური ლიტერატურაც, პირველად, თბილისში გამოიცა. ამ ფაქტების განხილვის შემდეგ ნათელი ხდება ჩვენსა და აფხაზებს შორის მჭიდრო კავშირი და მისი გაწყვეტის ხელოვნური მცდელობა. უპირველეს ყოვლისა, ენათა შორის კავშირის მაჩვენებელია საერთო დამწერლობა. თავდაპირველად, აფხაზურს დამწერლობა არ გააჩნდა და ლიტერატურულ ძეგლზეც ლაპარაკი ზედმეტი იყო. 1862 წელს პირველი აფხაზური ანბანი ბარონმა პეტრე ფონ უსლარმა შეიმუშავა. თვითონ უსლარი აღნიშნავდა, რომ ქართული დამწერლობა იდეალური იყო არამარტო აფხაზური, არამედ ნებისმიერი ჩრდილოკავკასიური ენისთვის, რადგან მსოფლიოში არსებული 14 დამწერლობიდან ყველაზე ზუსტად გადმოსცემდა ჩრდილოკავკასიელთა ბგერებსა და ენის თავისებურებას. მაგრამ მისივე თქმით, ქართული დამწერლობის გამოყენება საფრთხეს უქადაგებდა რუსეთის იმპერიალისტურ პოლიტიკას, ამიტომაც მან სლავურ დამწერლობაზე დაყრდნობით შეუქმნა აფხაზებს ანბანი. პირველი ანბანი 37 ასოს შეიცავდა და შემდეგ მათი რაოდენობა 55-მდე გაიზარდა. ნიკო მარიც შეეცადა, სრულ-ეყო აფხაზური ანბანი, თუმცა ის ლათინურ დამწერლობაზე დაყრდნობით შექმნა. ნიკო მარის ანბანი 75 ასოს შეიცავდა და აფხაზების მიერ 1926 წლამდე გამოიყენებოდა. მიუხედავად ამისა, ორივე ანბანი სრულიად არ შეესაბამებოდა აფხაზური ენის სპეციფიკას: ერთი ხმოვნის გადმოსაცემად ორი-სამი ასო იყო საჭირო, ხოლო დამატებითი ხმოვნებისთვის არსებული ანბანი საკმარისი არ იყო და ასოების სახეცვლილება უწევდათ. შედეგად, 1937 წელს მოიწვიეს კრება, სადაც განიხილეს ქართული დამწერლობის შემოღების საკითხი. 1922 წელს საბჭოთა კავშირში ლათინიზაციის, ხოლო 1936 წელს- კირილიზაციის პოლიტიკა დაიწყო. როგორც მეცნიერი თეიმურაზ გვანცელაძე აღნიშნავს, აფხაზური ენა გადაურჩა რუსიფიკაციას პოლიტიკური ინტერესების გამო. პირველ რიგში, მოგეხსენებათ, საქართველო თურქეთს ესაზღვრება, თურქეთი კი 30-იან წლებამდე საბჭოთა კავშირის მოკავშირედ ითვლებოდა. 30-იანი წლების შემდეგ ის ნაცისტურ ბლოკს შეუერთდა და საბჭოთა იმპერიის საზღვრებზე არეულობის დაწყების შეეშინდათ. თუკი საქართველოში ხალხს არ გაუჩნდებოდა პრივილეგირებულების მოჩვენებითი განცდა, ისინი კიდევ აჯანყდებოდნენ და მტრის მხარეს გადავიდოდნენ. ამიტომ, ქართული დამწერლობის ასეთი დაწინაურება „მეგობრული“ ჟესტი იყო. მეორე მხრივ, აუცილებელი იყო საქართველოს შეკავება, რათა დამოუკიდებლობის მსურველების რიცხვი არ გაზრდილიყო და ქვეყანას არ დაეტოვებინა კავშირი. ცხადია, „მეგობრული ჟესტები“ ამისთვის არ იყო საკმარისი, ამიტომ საქართველოსა და აფხაზეთს შორის სიტუაციის გამძაფრება მძლავრი მექანიზმი იყო. თუკი საქართველო გამოეყოფოდა კავშირს, აფხაზეთი გამოეყოფოდა საქართველოს. ამ იდეის განსახორციელებლად საჭირო იყო აფხაზებისთვის „ქართული დამწერლობის დაძალება“, რაც ერებს შორის ურთიერთობას დაძაბავდა. 1937 საბჭოთა ხელისუფლებამ თათბირი მოაწყო, სადაც უნდა განეხილათ აფხაზური ენის დამწერლობის საკითხი. თათბირის მონაწილე 33 პირიდან 6 მეცნიერი ეროვნებით ქართველი იყო (თბილისიდან პროფესორები: პეტრე შარია, აკაკი შანიძე, ვარლამ თოფურია, არნოლდ ჩიქობავა, სიმონ ჯანაშია, სოხუმიდან კი ბაგრატ ჯანაშია), 4 მონაწილე რუსი (პროფ, ა. გრენი, ი. ტატიშჩენკო, ზ. მიირინა და ა. ფადეევი), უმრავლესობას კი (23 კაცი) აფხაზი მეცნიერები, მწერლები, ჟურნალისტები და პედაგოგები წარმოადგენდნენ (ს. აქირთავა, აფხაზური სეპარატიზმის მესაძირკვლე სიმონ ბასარია, ნ. ბასილაია, ენათმეცნიერი ხუხუტი ბღაჟბა, ნ. გერია, მწერალი და ჟურნალისტი მიხეილ გოჩუა, გ. გულია, აფხაზური ლიტერატურის ფუძემდებელია დიმიტრი გულია, პარტიული ფუნქციონერი მიხეილ დელბა, ბ. კაცია, ნ კოკოსქერია, ვ. მაანი. ვ. ნაყოფია, აფხაზი განმანათლებელი ნიკოლოზ პატეიფა, ს. სიმონია, ენათმეცნიერი გიორგი შაკირბაი, კ. შაყრილი, გ. ძიძარია, კ. ძიძარია, ნ. ჭოჭუა, მწერალი ვლადიმერ ხარაზია და პოეტი მუშნი ჰაშბა). აღსანიშნავია, რომ რუსი დელეგაცია არ იღებდა ხმას, ხოლო აფხაზები და ქართველები დიდი ინტერესით მონაწილეობდნენ დისკუსიაში. ს. ჯანაშიამ პირველივე გამოსვლისას განაცხადა, რომ აფხაზური დამწერლობა მხოლოდ აფხაზეთის საზოგადოების საქმეა და ქართველი მეცნიერები აქ კონსულტანტებად არიან მოწვეულნი. ამ ფრაზით მან ქართული დამწერლობის შემოღების არაძალადობრივ მეთოდს გაუსვა ხაზი. საკითხი კი ყველა აკადემიური ნორმის დაცვით განიხილეს. საბოლოო ჯამში, აფხაზეთის დელეგაცია მხარს უჭერდა ქართულ დამწერლობაზე დაყრდნობილ პროექტებს. წარმოდგენილი იყო 4 პროექტი და აქედან ორი აფხაზეთის ინიციატივით შეიმუშავეს. საბოლოოდ, გადაწყდა, რომ აფხაზური ენა ქართულ დამწერლობას გამოიყენებს, რომელსაც რამდენიმე ასო ( ჲ, ჳ, ჷ, გუ, ძუ, კუ, ყუ, ღუ, ხუ, გჲ, ქჲ, კჲ, ყჲ, ღჲ, ხჲ) დაემატება. ბოლოს, აფხაზმა მეცნიერებმა მადლობაც კი გადაუხადეს თბილისიდან მოწვეულ პროფესორებს. სეპარატიზმის გაზრდისას და ხრუშჩოვის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ ამ შეთანხმებებს ხაზი გადაესვა. 1958 წელს ქართველებისგან დისტანცირების მიზნით აფხაზური ისევ „კირილიცაზე“ გადავიდა, რის შემდეგადაც არაერთი რუსიზმი შემოვიდა აფხაზურ ენაში. მეტიც, რუსული მხარე მოითხოვდა რუსიზმების ზედმიწევნით კალკირებას, მაშინ როდესაც ქართული ენიდან შემოსული სიტყვები მცირერიცხოვანი იყო და ისინი აფხაზური ენის ნორმების შესაბამისად იწერებოდა (მაგალითად, სიტყვები აგჲამა ”გემო”, აკჲატ ”კეტი”, აუათახ ”ოთახი”, აწას ”წესი”, ამაწაფა ”მოწაფე”). ქართული დამწერლობის არსებობის პერიოდში კი აფხაზურ ენაში სხვა ენებიდან ყველაზე ნაკლები ბარბარიზმი შემოვიდა. არცერთ წერილობით წყაროში არ დასტურდება, რომ 1906 წლამდე ვინმეს შეექმნას მხატვრული ტექსტი აფხაზურ ენაზე. ამასთანავე, გიორგი შარვაშიძე, ეროვნებით აფხაზი, აფხაზეთის მთავრის უკანასკნელი ვაჟი და ილია ჭავჭავაძის თანამოაზრე იყო მწერალი და პუბლიცისტი, რომელიც ქართულ და აფხაზურ ენებზე წერდა ნაშრომებს. თავის წერილებში ის აფხაზეთსა და საქართველოს განუყრელ ნაწილად თვლის. ცნობილია მისი მკაფიო პოზიცია ერების ერთიანობის შესახებ. თავის ერთ-ერთ წერილში ის წერს: „…ჩვენს სამშობლო ივერიას ყოველგვარი დიდი კულტურული განცდა გამოუვლია. მაგრამ ჩვენი წარსული ისეთ ჟამს გაშეშდა, რომ დაგვებნა ბუნებრივი ევოლუციის შარა და კანონი. დიაღ, ჩვენ შეგვიძლია თამამადაც ვთქვათ, რომ იღბალის უკუღმართობას ხელი არ შეეშალა, ევროპის წინათაც ვიქნებოდით ჩვენ დღეს; ვინაიდან როდესაც ანდრია მოციქული აქ ქრისტეს მცნებას გვიქადაგებდა, ევროპაში თვით დუკებსაც კამეჩის ტყავი ეცვათ ტანზე და ფეხშიშველა, შუბებით ხელში ნადირობდნენ ტყეებში…“. 1917 წელს ის მონაწილეობდა სახალხო შეკრებაში, სადაც ანტიქართულად განწყობილმა აფხაზებმა ისურვეს „კავკასიით მთიელთა რესპუბლიკაში“ გაწევრიანება და აფხაზეთის გამიჯვნა საქართველოსგან. გიორგი შარვაშიძემ მათ აფხაზურ ენაზე მიმართა: “თქვენ თქ­ვენს უფროს ძმებს მიჰყევით, მათთან ერთად იმოქმედეთ და იბ­რ­ძოლეთ თავისუფლების მო­­საპოვებლად და შესანარჩუნებლად. ვიცი, ზოგი­ერ­თებს არ მოეწო­ნე­ბათ ჩემი ასეთი აზ­­რი, რადგან ისინი მოსკოვისაკენ იყურებიან, მე კი – თბილი­სი­საკენ. სხვა გზა არ არის და არც ყოფილა აროდეს აფხაზეთისათვის, გარ­და საქართ­ვე­ლოსთან მჭიდრო კა­ვ­­შირისა და მასთან ყოფნისა განუყრელად ჭირ­ში და ლხინში” აღსანიშნავია კიდევ ერთი აფხაზი მწერლის, დიმიტრი გულიას შემოქმედება. მისი ლექსების კრებული იყო პირველი აფხაზურად დაბეჭდილი წიგნი, რომელიც, ამასთანავე, პირველად თბილისში გამოიცა. მისი ლექსები აგებულია აფხაზურ ფოლკლორზე, თუმცა იგრძნობა ქართული მოწინავე ლიტერატურის დიდი გავლენა. ის აღწერს მოშაირე ქალ-კაცს, აფხაზურ ხუმრობებს ადამიანის ნაკლოვანებაზე, აფხაზების გმირ აბრსკილის ეპოსსა და მრავალ სხვა სიუჟეტს. ნათელია მის ლექსებზე ილია ჭავჭავაძის, აკაკი წერეთლის, მამია გურიელის და ვაჟა-ფშაველას გავლენა. არაერთი ანალოგიის გავლება შეიძლება შემდეგ ქართულ ნაწარმოებთან: “ყაყაჩოსა სიწითლითა”, “მიყვარს ფაცხა მე მეგრული”, “ომში წასვლა მას უხარის”, “ჩიტო, ჩიტო, ჩიორა”. ამრიგად, დიმიტრი გულიას ლექსები კიდევ ერთი უტყუარი მტკიცებულებაა ქართულ-აფხაზური ლიტერატურული კავშირის. 1992 წელს ანდრეი ჭოჭუას მიერ შექმნილი „აფხაზური ანბანი“ ზუსტად იაკობ გოგებაშვილის „დედაენაზე“ დაყრდნობით გამოიცა და დღესაც მცირეოდენი ცვლილებებით ისწავლება აფხაზეთის სკოლებში. ამრიგად, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ აფხაზური განათლებას ემყარებოდა საქართველოში არსებულ სისტემას და დღესაც, აფხაზი სეპარატისტებისთვის შეუმჩნევლად, იჩენს თავს. ასევე, ანდრეი ჭოჭუას ეკუთვნის იაკობ გოგებაშვილის საბავშვო თხზულებების თარგმანი. საყმაწვილო ლიტერატურის მეორე ფუძემდებელი- ანტონ ჩუკბარი, ასევე თბილისში მოღვაწეობდა და მისი წიგნები „ აფხაზური ენა აფხაზთა სკოლებისათვის“ და „მახლობელი ცხოვრება“ აქვე დაიბეჭდა. 1919 წლიდან სოხუმის საოსტატო სემინარიაში შეიქმნა აფხაზური სალიტერატურო წრე და ჟურნალი „შარფიეწვა“ (ცისკრის ვარსკვლავი) რომელიც, აფხაზური ლიტერატურის განვითარებასთან ერთად, მიზნად ისახავდა ქართული ლიტერატურის თარგმნას. გადმოცემით, სოხუმის სემინარიის წევრები სოფლებში დადიოდნენ და ქართულიდან ნათარგმნ პიესებს დგამდნენ აფხაზურ ენაზე, ადგილობრივი მოსახლეობისთვის. აფხაზეთისა და საქართველოს ლიტერატურის ურთიერთქმედებას ხელი ვერ საბჭოთა ხელისუფლებამ შეუშალა- 1928 წლიდან აფხაზური ჟურნალები „აფსნი ყაფშ“ (წითელი აფხაზეთი) და „ეწვაჯაა“ (ხომალი) თბილისში იბეჭდებოდა და მიზნად ისახავდა ახალბედა აფხაზი მწერლების ხელშეწყობას. ყოველივე ეს ხელს უწყობდა მომავალი მწერლების ჩამოყალიბებას. საინტერესოა, რომ ახალი თაობის აფხაზი მწერლები ქართველთა გმირობებს აღწერდნენ. მაგალითად, ივა კოღონია. მის კალამს ეკუთვნის რუსული ცარიზმის საწინააღმდეგო პოემა “სვანი მურზაყანი”, რომელიც მიეძღვნა კონსტანტინე დადეშქელიანს, ვინც 1857 წელს მოკლა ქუთაისის გენერალ-გუბერნატორი ა. გაგარინი. 1920-1930 წლისთვის კი აფხაზურად „ვეფხისტყაოსანი“ ითარგმნა. წყარო: postal cat#აფხაზეთი #ლიტერატურა #ოკუპაცია #პოლიტიკა #sokhumidaily

აფხაზეთის ომი საქართველოს ყველა მოქალაქესათვის ძალიან მტკივნეული თემაა. SOKHUMI DAILY- ამ რუბრიკით შეეცდება გაგაცნოთ თუ რას ფიქრობდნენ, რას გრძნობდნენ და საერთოდ რა გამოიარეს აფხაზეთის ომის ვეტერანებმა. დღეს ჩვენთან ისაუბრა აფხაზეთის ომის ვეტერანმა, ნიაზ ბერიძემ, რომელმაც არაერთი ტრავმა მიიღო ბრძოლის დროს და საკუთარი მეომრების სიკვდილი ნახა ომის ველზე. იგი სოხუმის ცალკეულ 2061 ბატალიონში იბრძოდა. "ომი ომამდე" ასე აფასებენ აფხაზეთის ომამდე არსებულ პერიოდს, როდესაც საფუძველი ეყრებოდა სეპარატისტულ განწყობებსა და განცალკევებას. ამის შესახებ ნიაზ ბერიძე კონკრეტულ ვითარებას იხსენებს. " აფხაზები იძახდნენ, რომ ქართველები არ ვართო და ეგრე იძაბებოდა ნელ-ნელა სიტუაცია. აფხაზებს ჰქონდათ რუსეთის მხარდაჭერა, მათ რუსეთის დახმარებით შთააგონეს ერთმანეთს, რომ დამოუკიდებლები არიან და გაუჩნდათ ამბიცია ჰქონოდათ ცალკეული მიწა, დროშა, გერბი და ა.შ, რაც ფარსია და მოკლებულია ყველანაირ საფუძველს, აცდენილია სიმართლეს. ეს ყველაფერი იყო პროვოკაციული ქმედება. ამ ადამიანებს დღემდე სჯერათ რომ მათ მიერ ჩადენილი დანაშაული სიმართლეს ემსახურებოდა. ეს რუსეთის მხრიდან იმისთვის გაკეთდა, რომ საქართველო გაეყო, ხოლო ამ პროვოკაციას ის ადამიანები აყვნენ, ვისაც საკუთარი არაფერი შეუქმნია და ჩვენი ნაშრომის დაპატრონება სურდა, სამწუხაროდ ასეც მოხდა" უკეთ რომ გაგაცნოთ ნიაზ ბერიძე მისი ცხოვრების ერთ ნაწილზე გესაუბრებით: "სანამ ომი დაიწყებოდა სკოლაში დავდიოდი და ფეხბურთს ვთამაშობდი სოხუმის სპორტსკოლაში. სკოლა 1991 წელს დავამთავრე. მაშინვე სურდათ ჩემი ჯარში წაყვანა მაგრამ ფეხბურთს რომ ვთამაშობდი არ წამყვანეს. შემოთავაზება მქონდა თვეში ორჯერ ან სამჯერ მივსულიყავი და სამხედრო ბილეთი ამეღო , თანაც ფეხბურთი მეთამაშა. მეც დავთანხმდი და თავისუფალ დროს სულ ჯარში ვატარებდი. ორი თვეც არ გასულა რომ ომი დაიწყო. რა თქმა უნდა არც დავფიქრებულვარ ისე ავიღე ავტომატი და წავედი ომში." ჩვენი ომის ვეტერნები იმიტომ არიან გმირები, რომ მცირე დროში მოახერხეს ძალების მობილიზაცია. მათ არ უფიქრიათ იმაზე, რომ შეეძლოთ დაეკარგათ სახლ-კარი, მატერიალური ღირებულება და სიცოცხლე. ამ შემთხვევაში უმთავრესი სამშობლოს დაცვა იყო, რაც ბევრს სიცოცხლის ფასადაც კი დაუჯდა. ახლა კი მოგახსენებთ ჩვენი მეომრის ისტორიას. "1993 წელს, დაახლოებით მარტის თვეში, მივიღე მძიმე ტვინის შერყევა და თვითმფრინავით გადმომიყვანეს თბილისში, ერთი თვე ვმკურნალობდი. ბოლომდე არ მოვრჩენილვარ ისე წამოვედი სოხუმში, ორი კვირა ვიწექი, ხოლო შემდეგ ისევ დავუბრუნდი 2061 ბატალიონს. სექტემბერში კი რუსეთის დახმარებით ომი წავაგეთ. ახლაც ამის გახსენებაზე ვნერვიულობ და ცუდად ვხდები. ძალიან დიდი ტრავმაა ჩემთვის. ჯარში ყველას გვეგონა, რომ ომს არ წავაგებდით, რომ ომს მოვიგებდით, მაგრამ სამწუხაროდ წავაგეთ რუსეთს ჩვენ ომს ვერ მოვუგებდით, აფხაზეთს მხოლოდ რუსეთი კი არა ჩეჩნები და ჩრდილოელი ტომები ეხმარებოდნენ. ჩვენ მხარეს კი მხოლოდ მებრძლი სული და სულისკვეთება იყო. პოზიციების დაცვის დროს ყველანი ვუყურებდით, თუ როგორ გვიკლავდნენ ახლობლებს. ორი დრანდელი ბიჭი, ძმები მოკლეს. იმ დღეს ოჯახში ორი მიცვალებული შევიყვანეთ. მერაბი და რევაზი მაჩაიძეები. შემდეგ მურთაზ გაბისაშვილი მოკლეს, დაიჭრა დათო ძირეკიძე, კოდორში მოკლეს აბესალომ ყურაშვილი, ჩვენს ბატალიონში ძალიან ბევრი ადამიანი დაიხოცა." ყველაზე მწარე რეალობის წინაშე მაშინ აღმოჩნდნენ მეომრები, როდესაც გააცნობიერეს, რომ ბრძოლა დასრულდა, აფხაზეთი წაგვართვეს, ხოლო ახლა მნიშვნელოვანი იყო იმ ახლობლების სამშვიდობოს გამოყვანა, რომელიც ცოცხლები შერჩათ. "1993 წელს, როდესაც სოხუმი დაეცა, მაშინ წავაგეთ ომი. აქვე აღვნიშნავ, რომ პერემირია იყო უდიდესი ტყუილი, ჩვენ ტანკები გაგვაყვანინეს, მხოლოდ იარაღები შეგვრჩა აქა-იქ, რამოდენიმე დღეში, როდესაც თავს დაგვესხნენ ჩვენ აღარ გვყავდა ტანკები, მხოლოდ ზოგიერთს ჰქონდა იარაღი შერჩენილი, მათ კი სრული მობილიზაცია ჰქონდათ. როდესაც გავაცნობიერეთ, რომ ომს ვაგებდით, ყველა იმას ფიქრობდა, რომ საკუთარი და-ძმისთვის, დედ-მამისთვის თუ ახლობლისთვის მიეხედა და სვანეთიდან წამოსულიყო. კოდორიდან გზა დაკეტილი იყო, სოხუმი აღებული იყო, ამიტომ უკან დასაბრუნებლად ჩვენ მხოლოდ სვანეთი დაგვრჩა. ბევრი ადამიანი დაიღუპა, ბევრმა დაღვარა სისხლი სამშობლოს დასაცავად, მჯერა, რომ ეს სისხლი ტყუილად არ დაღვრილა და ჩვენ აფხაზეთს აუცილებლად დავიბრუნებთ."#სოხუმი #აფხაზეთი #ბრძოლა #ომი #პოლიტიკა #აფხაზეთისაქართველოა #sokhumidaily

2017 წელს აფხაზმა ისტორიკოსმა იგორ მარიხუბამ გამოსცა წიგნი, სახელწოდებით „აფხაზეთის ისტორიის საკითხების ფალსიფიკაციის წინააღმდეგ.“ ავტორმა ოპონენტებს “გუშინდელი ქართველები” უწოდა და მათ “რეგიონალიზმის” მხარდაჭერაში დასდო ბრალი. ნაშრომმა აფხაზურ საზოგადოებასა და პოლიტიკურ ელიტაში ნეგატიური განწყობები გამოიწვია. ეხოკავკაზას ჟურნალისტი ვიტალი შარია აღნიშნავს, რომ მარიხუბას ნაშრომი წიგნის მაღაზიებში მალევე გაიყიდა. იყვნენ ადამიანები, რომლებმაც უბრალოდ პროტესტის ნიშნად არ იყიდეს ნაშრომი, გააკეთეს მისი ქსეროქსი ან ინტერნეტში გაავრცელეს. მიზანი მარტივი იყო – ავტორს წიგნის გაყიდვიდან შემოსავალი არ ჰქონოდა. თუმცა ადამიანებს, ვინც აფხაზეთში არ ვცხოვრობთ, ზუსტად ამ უკანასკნელმა ქმედებამ მოგვცა საშუალება, აღნიშნულ ნაშრომს გავცნობოდით. 2017 წლის 5 დეკემბერს აფხაზეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციამ სპეციალური განცხადება გააკეთა წიგნის შესახებ: „გამოცემა ძირითადად დამყარებულია მითებსა და გამოგონილ ფაქტებზე და არა არგუმენტირებულ დასკვნებზე. სახასიათოა, რომ ნაცვლად სერიოზული სამეცნიერო ანალიზისა და განზოგადოებისა ამა თუ იმ პოლიტიკური ფაქტისა, რომელიც ეხება აფხაზეთის უახლეს ისტორიას, წიგნის ავტორი არცთუ ისე იშვიათად მიმართავს მათ სუბიექტურ შეფასებას“. პრეზიდენტის ადმინისტრაცია ასევე ,მოუწოდებდა გულიას სახელობის აფხაზეთის ჰუმანიტარული კვლევების ინსტიტუტს, „გამოთქვას საკუთარი პრინციპული დამოკიდებულება აღნიშნული ანტიმეცნიერული გამოცემის გამო.“ წიგნის ავტორი იგორ მარიხუბა 1946 წელს გუდაუთის რაიონში დაიბადა. 1966 წელს სოხუმის ინდუსტრიული ტექნიკუმი დაამთავრა, ხოლო 1971 წელს – სოხუმის პედაგოგიური ინსტიტუტი, ისტორიის მასწავლებლის კვალიფიკაციით. 1970-იან წლებში აფხაზეთის სახელმწიფო დრამატურგიულ თეატრსა და აფხაზეთის სახელმწიფო მუზეუმში მუშაობდა. ამჟამად იგორ მარიხუბა დიმიტრი გულიას სახელობის აფხაზეთის ჰუმანიტარული კვლევების ინსტიტუტში მუშაობს. მას აფხაზეთის ისტორიის შესახებ რამდენიმე წიგნი აქვს გამოქვეყნებული. განსაკუთრებით აღსანიშნავია მისი წიგნი აფხაზი ბოლშევიკის, ეფრემ ეშბას შესახებ, რომელიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა 1920-იანი წლების აფხაზეთის პოლიტიკურ ცხოვრებაში. მარიხუბა ნაციონალისტი ისტორიკოსია, ის ცდილობს მსოფლიო ისტორიაში მიმდინარე პროცესების უმთავრეს ეპიცენტრად აფხაზეთი და აფხაზები წამოაჩინოს. მომხრეა თეორიის, რომ დღევანდელი აფხაზეთის ტერიტორიაზე უწყვეტად სახლობდნენ აფხაზური ტომები. მისთვის აფხაზური ისტორიისა და კულტურის კვლევა არ არის მხოლოდ სამეცნიერო დისციპლინა, ის საკრალური საქმეა, რომელშიც ოდნავი „გადაცდომა“ ან „სხვაგვარი ინტერპრეტაცია“ სამშობლოს ღალატად აღიქმება. ის ასევე მწვავედ აკრიტიკებს აფხაზ მეცნიერებს, რომლებმაც დროული და მყისიერი რეაქცია არ გამოხატეს „ანტიაფხაზურ ქმედებებზე“. 2012 წელს გამოიცა ასევე სკანდალური წიგნი, რომელსაც ანონიმი ავტორი, ვინმე ჰასან გეჩბა წერდა. აფხაზური საზოგადოების გარკვეულმა ნაწილმა წიგნის ავტორად იგორ მარიხუბა მიიჩნია. 46-გვერდიანმა ტექსტმა აფხაზური საზოგადოება აღაშფოთა. მაშინდელმა პრეზიდენტმა ალექსანდრე ანქვაბმა წიგნზე კომენტირებისას აღნიშნა, რომ ის „წარმოადგენდა არაკეთილსინდისიერ მასალას, ისტორიული ფაქტების თვითნებურ ინტერპრეტაციასა და კონტექსტიდან ამოგლეჯილ ციტატებს“. გეჩბას სახელით გამოქვეყნებულ წიგნში რამდენიმე ფაქტია მოცემული, რომელიც აფხაზური ნაციონალური ნარტივისათვის მიუღებელია. მაგალითად, აღნიშნულია, რომ 1919 წელს, საქართველოსთან ომის მიუხედავად, ცნობილი აფხაზი საზოგადო მოღვაწე დიმიტრი გულია ქართულ მენშევიკურ პარტიაში შევიდა; რომ მას ჰყავდა მეგრელი ცოლი, რომელიც დიდ გავლენას ახდენდა მის პოლიტიკურ და ლიტერატურულ მსოფლმხედველობაზე საქართველოს ინტერესების სასარგებლოდ. ამავე წიგნში,ეფრემ ეშბაზე წერია, რომ მან არ იცოდა აფხაზური ენა. ეს ერთი შეხედვით არაფრით გამორჩეული დეტალები აფხაზური საზოგადოებისათვის ძალიან სათუთი და სენტიმენტალურია, რადგან თითოეული ეს პიროვნება ოფიციალურ ისტორიოგრაფიაში შეფასებულია, როგორც ეროვნული გმირი და ეროვნულ განმანთავისუფლებელი მოძრაობის ლიდერი. მარიხუბას უკანასკნელი წიგნი, ერთი მხრივ, მცდელობაა, დაამტკიცოს, რომ ის არ არის ჰასან გეჩბა, არანაირი კავშირი არა აქვს ამ წიგნთან. მეორე მხრივ, ის ცდილობს საზოგადოებას შესთავაზოს მისეული მიგნება, რომ წიგნის ავტორი რეალურად არის ალექსეი გოგუა, აფხაზი პოეტი და ლიტერატორი. მარიხუბას ძველი და კარგად ნაცნობი „მტერი“, რომელმაც ერთ-ერთმა პირველმა თქვა, რომ ჰასან გეჩბა მარიხუბაა. გამოცემული წიგნების შედეგად, ერთი მხრივ, საზოგადოებაში, მეორე მხრივ კი, მეცნიერთა შორის გამართული დისკუსია შორსაა სამეცნიერო სტანდარტებისგან და ეთიკის ნორმებისგან. თითოეული მხარე ცდილობს მის ირგვლივ შექმნას ერთგვარი ფრონტი ისტორიის ჭეშმარიტებისათვის ბრძოლაში. აფხაზური ნაციონალური ისტორიოგრაფია აფხაზური ეთნოსის ერთიანობის დემონსტრირებას ცდილობს. ნაშრომებმა კი საჯარო სივრცეში გამოიტანა მნიშვნელოვანი დეტალი, რომელსაც შიდასაზოგადოებრივ და პოლიტიკური ძალაუფლებისათვის ბრძოლაში არცთუ ის მცირე მნიშვნელობა ენიჭება. ეს არის დისკურსი „ბზიფელ“ აფხაზებსა და „აბჭუელ“ აფხაზებს შორის, ამ შემთხვევაში ბზიფელი აფხაზები საკუთარ თავს უპირატესად მიიჩნევენ. აბჭუელებად მიიჩნევიან სამურზაყანოს, ოჩამჩირისა და ტყვარჩელის მიდამოებში მცხოვრები აფხაზები. მარიხუბა მის ოპონენტ ალექსეი გოგუას, რომელიც ასევე აბჭუიდანაა, მისი გვარის გამო „ჰკბენს“ და უთითებს, რომ ქართველი ისტორიკოსები გაგუებს მიიჩნევენ გააფხაზებულ ქართველ მეგრელებად, რომლებიც “გუშინდელი ქართველები” არიან. აღნიშნული დისკუსიები დამახასიათებელია ჩაკეტილი და ტრავმირებული საზოგადოებისათვის, რომელშიც ერის სახელმწიფოდ ფორმირების პროცესი ჯერ დასრულებული არ არის. თითოეული მოსაზრება, რომელიც დომინანტურ დისკურსში არ ჯდება, აღიქმება, როგორც მავნებლური და ამ ერის ერთიანობის წინააღმდეგ მიმართული. დისკურსი სრულიად კონტროლირებადია და როგორც პოლიტიკური, ასევე ინტელექტუალური ელიტის წნეხს განიცდის. აქ ჯერ კიდევ არსებობენ ეთნოსის “სუფთა” და “ნახევარფაბრიკატი” წარმომადგენლები. ამას ემატება ისიც, რომ აფხაზური ისტორიოგრაფია სრულიად ნაციონალიზებულია და იქ მხოლოდ ერთი „გმირი აფხაზური ეთნოსი“ უნდა ჩანდეს, რომელიც როგორც „პოლიტიკურად“, ასევე „გენეტიკურად“ კრისტალურად სუფთაა. წყარო: netgazeti ავტორი: დავით ჯიშკარიანი#სოხუმი #აფხაზეთი #ოკუპაცია #პოლიტიკა #sokhumidaily