ინტერსუბიექტურობა ადამიანის ურთიერთობებს აღნიშნავს, სადაც ნებისმიერი ”მე” განიხილება სხვასთან მიმართებაში.
თითოეულ ეპოქას აქვს ინტერსუბიექტურობის საკუთარი მოდელი, რომელიც ნაკარნახევია დომინანტური მსოფლმხედველობით. ასე რომ, თუ თანამედროვე ლიტერატურაში ავტორის ინტერპრეტაცია თავისთავად ღირებულია და მიზნად ისახავს მკითხველზე ზემოქმედებას, ამ პერიოდის ფსიქოთერაპია თერაპევტის ინტერპრეტაციასაც განიხილავს, როგორც უდავო საბრძოლო განყოფილებას, რომელმაც უნდა შეაღწიოს კლიენტის ცნობიერებაში.
მაგრამ რა შეიცვალა ადამიანურ ურთიერთობებში პოსტმოდერნიზმის მოსვლისთანავე, რომლის საგანმა დაკარგა პირადი ექსკლუზიურობა და თვითკმარობა, მისი მარტოობის და წარმოსახვითი იდენტიფიკაციის გალიაში მოქცეული? პრაქტიკოსი ფსიქოთერაპევტი მაქსიმ პესტოვი ფიქრობს, თუ რა როლს თამაშობს ინტერსუბიექტურობა პოსტმოდერნულ სამყაროში და როგორ იცვლება ურთიერთობა ადამიანებს შორის, განსაკუთრებით ფსიქოთერაპევტსა და კლიენტს შორის, ამ უჰაერო სივრცეში.
ინტერსუბიექტურობის თემა იძენს საინტერესო ხედვას ფსიქოთერაპიისგან შორს მყოფ ადგილებში, მაგალითად, ლიტერატურაში. და ჩვენ არ ვსაუბრობთ პერსონაჟთა ურთიერთობაზე, როგორც ეს ერთი შეხედვით შეიძლება ჩანდეს. ამ სფეროში ყველაფერი კარგადაა - ლიტერატურაში უამრავი მაგალითია იმისა, თუ როგორ მიიღო ინტერსუბუქტურობის სხვადასხვა ფორმამ მხატვრული გადახედვა პერსონაჟების ერთმანეთისთვის ყოფნის ხერხებით. უფრო მეტიც, ლიტერატურული მიმართულება აღნიშნავს სემანტიკური ექსპრესიულობის საზღვრებს, ანუ თანამედროვე ლიტერატურაში აღწერილია ინტერსუბუქეურობის კონცეფცია, რომელიც ასევე აღიარებული იქნება როგორც მოდერნისტული. აქედან შეიძლება დავასკვნათ, რომ ინტერსუბიექტურობის გაგება არის ნაგულისხმევი. ანუ, ურთიერთობაში ჩვენ ვითარდება ინტერსუბიექტურობის ის რეჟიმი, რომელსაც არაცნობიერად ვიზიარებთ. ეს ნიშნავს, რომ ეს მეთოდი შეიძლება აისახოს. ინტერუბექციურობის მოდელებზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ, მაგრამ ახლა მსურს დავუბრუნდე ამ თემის ასახვას ლიტერატურაში.
პრობლემა აქ ჩნდება მაშინ, როდესაც ჩვენ მზერა პერსონაჟთა ურთიერთობიდან მწერალსა და მკითხველს შორის ურთიერთობაზე გადავიტანთ. მიუხედავად იმისა, რომ მაშინვე გაუგებარი ხდება, რა სახის ურთიერთობაზეა საუბარი. ვინაიდან სრულიად გაუგებარია ვინ არის ეს მწერალი და მით უმეტეს, რომელ მკითხველს მიმართავს იგი. და ეს გაუგებრობა დაახლოებით კი არ ანაზღაურდება ზოგიერთი ავტორის ფლირტული მოწოდებებით მათი წიგნის ფურცლებიდან წარმოსახვითი მკითხველისადმი. თქვენ შეიძლება ასევე უქადაგოთ ჩიტებს.
თანამედროვე ლიტერატურა უგულებელყოფდა მკითხველსა და მწერალს შორის კომუნიკაციური ხიდის არარსებობას. წიგნის მიერ მიღებული შთაბეჭდილება მთლიანად განისაზღვრა ავტორის უნარით. მწერალმა გამოიყენა ჟანრული ტრეკი მკითხველში გარკვეული გრძნობების "გაღვიძებისთვის" ეს არის ვნება, საშინელება, მღელვარება, აღშფოთება. მსგავსი შეთქმულება მკითხველსა და მწერელს შორის მეტაფორულად მოგაგონებთ სიტუაციას ცუდი ხუმრობის შესახებ, რომლის ბოლოს უნდა თქვათ სიტყვა "ნიჩაბი" - ეს ნიშნავს, რომ ამის შემდეგ შეგიძიათ სიცილი დაიწყოთ.
შესაბამისად, არტ ნუვო მიიჩნევს, რომ ნაწარმოებმა გარკვეული შთაბეჭდილება უნდა მოახდინოს მკითხველზე. თუ ეს არ მოხდა, არაუშავს - ან მწერალი აღმოჩნდა ძალიან უღიმღამო, ან მკითხველია სულელი. თითქოს ავტორის ფსიქიკის შინაარსი პირდაპირ, მაგრამ განსხვავებული რაოდენობრივი და თვისობრივი დანაკარგებით გადაეცემა მკითხველს. თვითდანაშაულის ეს პროცესი არანაირად გაშუქებულა, რადგან, სტანდარტულად, ეს საკომუნიკაციო არხი გამართულად მუშაობდა.
თუ პარალელს გავუვლებთ თერაპიულ ურთიერთობას, მაშინ თანამედროვე ფსიქოთერაპია თერაპევტის ინტერპრეტაციას განიხილავს, როგორც თვითღირებულ მებრძოლ ერთეულს. მან უნდა შეაღწიოს კლიენტის გონებაში და დაიმკვიდროს თავისი ღირსეული ადგილი სხვადასხვა გარემოებების მიუხედავად. თუ კლიენტი არ იღებს ინტერპრეტაციას, ეს წინააღმდეგობაა.
პოსტმოდერნულ ლიტერატურაში მნიშვნელოვანი ცვლილება მოხდა ინტერსუბიექტურობის გაგებაში. მწერალი და მკითხველი უფსკრულის სხვადასხვა მხარეს ერთმანეთის პირისპირ დგანან და დაბნეულები იხედებიან ჯერ ქვემოთ, შემდეგ წინ. მე არ გიცნობთ თქვენც არ მიცნობთ და ჩვენ მხოლოდ მოკლე დროის საფუძველზე შეგვიძლია გავიგოთ რაღაცეები ერთმანეთის შესახებ. პოსტმოდერნულ ევკლიდურ სივრცეში ორი სუბიექტი არ იკვეთება ერთმანეთთან, ისევე როგორც პარალელური ხაზები;
პოსტმოდერნული ოპტიკის თანახმად, ეს კავშირი გამოიხატება მისი არარსებობით და მყარდება ამ მოულოდნელი და გარკვეულწილად ტრავმული აღმოჩენის გამოცდილებით. მოდერნისტები, მაგალითად, ამბობენ - იმისათვის, რომ საკუთარი თავის შესახებ ვიცოდე, სხვებისგან განსხვავებული უნდა ვიყო. პოსტმოდერნისტები ამატებენ მის შემდგომ არსებულ გზას და აღქმის პროცესს.